Đặc điểm loại hình của tiếng Việt - Ngữ văn 11

• Loại hình: Một tập hợp những sự vật, hiện tượng có chung những đặc trưng cơ bản nào đó
• Loại hình ngôn ngữ: là tập hợp những ngôn ngữ có những đặc trưng cơ bản có những nét chung (ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp…)

• Có 2 loại hình ngôn ngữ quen thuộc: ngôn ngữ đơn lập và ngôn ngữ hòa kết.
• Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập

• Về mặt ngữ âm: trong tiếng Việt, tiếng (âm tiết) là đơn vị phát âm tự nhiên nhỏ nhất, người ta dùng khoảng trống để phân định âm tiết.
• Về mặt sử dụng: trong tiếng Việt, tiếng có thể là từ hoặc yếu tố cấu tạo từ.

• Từ trong Tiếng Việt không biến đổi hình thái khi biểu thị ý nghĩa ngữ pháp

• Biện pháp chủ yếu để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự trước sau và sử dụng các hư từ.
• Trật tự sắp đặt từ ngữ và các hư từ thay đổi thì ý nghĩa của câu cũng thay đổi; khi thay đổi trật tự sắp đặt từ và thay đổi hư từ sẽ thay đổi nghĩa của câu hoặc khiến câu trở nên vô nghĩa.

Chú ý: Hư từ (đã, sẽ, đang…) là từ không có nghĩa thực tế, không tiêu biểu cho sự vật, hiện tượng hay hành động, nó chỉ có nghĩa khi đóng vai trò liên kết các từ trong câu.

Đề 1: Hãy sắp xếp các từ sau theo nhiều cách để tạo thành câu có nghĩa: câu, cấm, cá, không, được.

Đề 2: Em hãy thêm hoặc thay đổi hư từ vào câu sau để làm thay đổi nghĩa của câu: “Bây giờ là 9 giờ”

Gợi ý làm bài

Đề 1:

• Gợi ý: Ta có thể sắp xếp trật tự các từ trên tạo thành những loại câu khác nhau mang ý nghĩa khác nhau như:
  • Cấm không được câu cá.
  • Cá câu được không cấm.
  • Cá cấm câu được không?
  • Không được cấm câu cá.

Đề 2:

• Gợi ý:
  • Bây giờ là 9 giờ (câu mang nghĩa khẳng định, thông báo)
  • Bây giờ mới 9 giờ (câu mang sắc thái nghĩa 9 giờ là còn khá sớm)
  • Bây giờ đã 9 giờ (câu mang sắc thái nghĩa 9 giờ là đã muộn, hoặc thời gian trôi nhanh quá)

Để nắm vững đặc điểm của loại hình ngôn ngữ của tiếng Việt, các em có thể tham khảo bài soạn Đặc điểm loại hình của tiếng Việt.