Soạn bài Sự phát triển của từ vựng ( tiếp ) - Soạn văn lớp 9

Tóm tắt bài

I. TẠO TỪ NGỮ MỚI

1. Đó là các từ ngữ

• Điện thoại di động : Điện thoại vô tuyến nhỏ, mang theo người, được sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở cho thuê bao rất tiện dụng.
• Điện thoại nóng : Điện thoại dành riêng để tiếp nhận và giải quyết những vấn đề khẩn cấp vào bất kì lúc nào.
• Kinh tế tri thức: Nền kinh tế chủ yếu dựa vào việc sản xuất, lưu thông phân phối các sản phẩm có hàm lượng tri thức cao.
• Đặc khu kinh tế: Khu vực dành riêng để thu hút vốn và công nghiệp nước ngoài, với những chính sách có ưu đãi.
• Sở hữu trí tuệ: Quyền sở hữu đôi với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại, được pháp luật bảo hộ như quyền tác giả, quyền phát minh, sáng chế v.v...

2. Những từ ngừ mới xuất hiện cấu tạo theo mô hình X + tặc là:

-   Lâm tặc: kẻ cướp tài nguyên rừng.

-  Tin tặc: kẻ dùng kĩ thuật thâm nhập vào dừ liệu trên máy tính của người khác để khai thác, phá hoại.

II. MƯỢN TỪ NGỮ CỦA TIẾNG NƯỚC NGOÀI

1.  a) Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yến anh, bộ hành, xuân, tài tử, giai nhân.

b)    Bạc mệnh, duyên, phận, thần, linh, chứng giám, thiếp, đoan trang, tiết, trinh bạch, ngọc (không kể tên riêng).

       2.  a) AIDS

           b) Ma-ket-ting

Đây là những từ mượn của tiếng nước ngoài. Trong nhiều trường hợp, mượn từ của nước ngoài để biểu thị những khái niệm mới xuất hiện trong đời sống của người bản ngữ là cách thức hay nhất.

III. LUYỆN TẬP

Bài tập 1

x + hóa:  ôxi hóa, lão hóa, cơ giới hóa, điện khí hóạ, công nghiệp hóa,

thương mại hóa, lành mạnh hóa, trẻ hóa.

x + trường: chiến trường, công trường, nông trường, ngư trường, thương trường, thị trường, v.v...

Bài tập 2

• Cơm bụi: cơm giá bình dân thường bán hàng quán tạm bợ ven đường, hè phố.
• Bàn tay vàng: bàn tay khéo léo, hiếm có trong việc thực hiện một thao tác lao động hoặc kĩ thuật nhất định.
• Cầu truyền hình: truyền hình tại chỗ cuộc giao lưu đôi thoại trực tiếp với nhau qua hệ thông camera giữa các địa điểm cách xa nhau.
• Công viên hước: công viên trong đó chủ yếu là những trò chơi dưới nước như trượt nước, bơi thuyền, tắm biển nhận tạo,...