Tổng kết về từ vựng (II) - Ngữ văn 9

• Ôn lại khái niệm từ đồng âm. Phân biệt hiện tượng từ nhiều nghĩa với hiện tượng từ đồng âm.
  • Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.
  • Từ nhiều nghĩa là từ có các nghĩa liên quan đến nhau.
  • Phân biệt hiện tượng từ nhiều nghĩa và hiện tượng từ đồng âm.
    • Đồng âm: giống âm nhưng khác nghĩa.
    • Nhiều nghĩa: giống nghĩa nhưng khác âm.

• Từ đồng nghĩa là các từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau (trong một số trường hợp có thể thay thế nhau).

• Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. 

• Ôn lại khái niệm cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. 
  • Nghĩa của một từ ngữ có thể rộng hơn (khái quát hơn) hay hẹp hơn (ít khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác gọi là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. 
  • Một từ được coi là: 
    • Có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của nó bao hàm phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác. 
    • Có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của nó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác. 
• Giải thích nghĩa của các khái niệm:
  • Từ đơn: từ gồm một tiếng.
  • Từ phức: từ gồm hai hay nhiều tiếng.
  • Từ láy: từ phức trong đó các tiếng láy âm với nhau. 
  • Từ láy hoàn toàn: từ láy mà tưởng đó các tiếng láy hoàn toàn âm thanh của nhau. 
  • Từ láy bộ phận: từ láy trong đó các tiếng láy lại một phần âm thanh của nhau.
  • Từ láy âm: từ láy bộ phận trong đó các tiếng láy lại bộ phận âm đầu của nhau. 
  • Từ láy vần: từ láy bộ phận trong đó các tiếng láy lại bộ phận vần của nhau.
  • Từ ghép: từ phức trong đó các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. 
  • Từ ghép đẳng lập: từ ghép trong đó các tiếng có quan hệ ngang bằng nhau về nghĩa. 
  • Từ ghép chính phụ: từ ghép trong đó các tiếng có quan hộ chính phụ với nhau về nghĩa.

• Ôn lại khái niệm trường từ vựng. 
  • Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa. 

Để củng cố kiến thức về từ vựng từ lớ 6 đến lớp 9, các em có thể tham khảo 
bài soạn Tổng kết về từ vựng (II).