Cô Tô - Nguyễn Tuân - Ngữ văn 6

Tóm tắt bài

• Nguyễn Tuân (1910-1987)
• Quê quán: Từ Liêm - Hà Nội.
• Là nhà văn nổi tiếng, sở trường về thể tùy bút và kí.
• Được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
• Tác phẩm của Nguyễn Tuân luôn thể hiện phong cách độc đáo, tài hoa, sự hiểu biết phong phú nhiều mặt và vốn ngôn ngữ giàu có, điêu luyện.

• Xuất xứ:
  • Được nhà văn Nguyễn Tuân viết trong một chuyến ra thăm đảo.
  • Bài văn Cô Tô là phần cuối của bài kí Cô Tô, in trong cuốn "Nguyễn Tuân toàn tập".
• Thể loại: Kí.
• Phương thức biểu đạt: Miêu tả + Biểu cảm + Tự sự.
• Bố cục: 3 phần:
  • Phần 1: (Từ đầu đến "theo mùa sóng ở đây"): quang cảnh Cô Tô sau cơn bão.
  • Phần 2: (Tiếp theo đến "trong đất liền"): cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô.
  • Phần 3: (Còn lại): cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô Tô.

• Bầu trời:
  • Trong trẻo
  • sáng sủa
  • trong sáng
• Cây cối:
  • xanh mượt.
• Nước biển:
  • lam biếc đậm đà
• Cát:
  • vàng giòn.
• Nghệ thuật: hình ảnh miểu tả chọn lọc; tính từ chỉ màu sắc, ánh sáng → Làm nổi bật vẻ đẹp của vùng đảo Cô Tô.

⇒ Làm nổi bật vẻ đẹp của vùng đảo Cô Tô: vẻ đẹp trong sáng, tinh khôi.

• Vị trí quan sát: trên nóc đồn. → giúp người đọc hình dung được khung cảnh bao la và vẻ đẹp trong sáng của vùng đảo Cô Tô.
• Tình cảm chân thành, "yêu mến hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng đẻ ra và lớn lên theo mùa sống ở đây".

• Thời gian:Ngày thứ 6. Trên đảo Thanh Luân.
• Trước khi mặt trời mọc:
  • Chân trời, ngấn bể sạch như một tấm kính lau hết mây, hết bụi.
  • → Từ ngữ gợi hình, so sánh mới lạ, độc đáo.

⇒ Không gian rộng lớn, phẳng lặng và vô cùng trong trẻo.

• Khi mặt trời mọc trên biển:
  • Mặt trời nhú lên dần dần rồi lên cho kì hết.
  • Tròn trĩnh phúc hậu…
  • Quả trứng hồng hào thăm thẳm…
  • Như một mâm lễ phẩm…
  • → Quan sát, liên tưởng thú vị, so sánh độc đáo, mới lạ cùng hệ thống các tính từ chỉ màu sắc. 

⇒ Bức tranh thiên nhiên rộng lớn, lộng lẫy, rực rỡ, kì vĩ, tráng lệ.

• Sau khi mặt trời mọc:
  • Vài chiếc nhạn chao đi chao lại…
  • Một con hải âu bay ngang là là nhịp cánh…

⇒ Bức tranh cuộc sống thanh bình.

• Cảnh sinh hoạt nơi đây diễn ra tấp nập, đông vui, giản dị, thân tình.
• Một cuộc sống ấm êm, hạnh phúc trong sự giản dị, thanh bình.
• Tác giả gửi vào đó sự chân thành và sự thân thiện với con người và cuộc sống nơi đây.

• Tổng kết

  • Nghệ thuật:

    • So sánh, ẩn dụ, nhân hóa táo bạo, bất ngờ, giàu trí tưởng tượng.

    • Ngôn ngữ điêu luyện và sự miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc.

  • Nội dung:

    • Cảnh thiên nhiên và sinh hoạt của con người trên vùng đảo Cô Tô hiện lên thật trong sáng và tươi đẹp.

    • Bài văn cho ta hiểu biết và yêu mến một vùng đất của Tổ quốc - quần đảo Cô Tô.

Ví dụ: 

Nguyễn Tuân là một trong những tác giả lớn của văn học Việt Nam. Các tác phẩm của ông luôn thể hiện một cái nhìn mới mẻ, độc đáo về con người và thiên nhiên đặc biệt là trong các bài kí. Để cảm nhận sâu sắc được những điều thiêng liêng mà tác giả đã gửi gắm vào tác phẩm này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

[vanmau]