Phân tích hình ảnh so sánh trong bài "Tôi đi học".

Đề bài

Đề bài: Phân tích hình ảnh so sánh trong bài "Tôi đi học".

Hướng dẫn giải

    Tôi đi học là một trong những sáng tác đặc sắc của Thanh Tịnh. Với giọng văn trong trẻo, nhẹ nhàng kết hợp với những hình ảnh so sánh đặc sắc đã tạo nên cái hay riêng cho tác phẩm này.

    Hình ảnh so sánh đầu tiên chính là hình ảnh: “Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng”. Biện pháp so sánh ngang bằng nhấn mạnh những rung cảm tinh tế của nhân vật tôi khi nhớ lại ngày đầu tiên đến trường. Hình ảnh so sánh thật độc đáo “cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng” kết hợp với nghệ thuật nhân hóa vừa cho thấy những cảm nhận trong sáng hồn nhiên, lại vừa cho thấy sự hứng khởi, háo hức của một tâm hồn non nớt khi nghĩ về ngày đầu tiên đến trường.

    Hình ảnh so sánh đặc sắc thứ hai là hình ảnh: “Ý nghĩ ấy thoáng qua trí óc tôi nhẹ nhàng như làn mây lướt ngang trên ngọn núi”. Khi nhớ về những cảm xúc ngày đầu tiên đến trường, cảm giác muốn được cầm cặp sách nhân vật tôi không khỏi xúc động, có những ý nghĩ vô cùng ngây thơ, non nớt chỉ có người lớn mới có khả năng cầm sách vở, và suy nghĩ ấy lướt qua nhanh chóng như làn mây bồng bềnh. Ý nghĩ đó tuy chỉ lướt qua nhưng cho thấy ý thức trưởng thành và sự tự lập đã xuất hiện trong nhân vật tôi.

    Bước đến sân trường và cảm nhận khung cảnh nơi đây, tâm hồn tinh tế ấy lại có những cảm nhận hết sức sâu sắc về ngôi trường: “Trước mắt tôi là trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp”. Lấy hình ảnh cái đình làng Hòa Ấp để so sánh với ngôi trường, cho thấy sự cảm nhận rõ ràng của nhân vật tôi về vẻ trang nghiêm, tráng lệ của ngôi trường.

    Và hình ảnh so sánh cuối cùng lại nói lên những ước mơ, khao khát của nhân vật tôi: “Họ như con chim con đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ”. Những cô bé cậu bé mới nhập trường như những chú chim non ngập ngừng, e sợ trước cuộc sống mới, nhưng cũng đầy hào hứng, tự tin khát khao được trưởng thành, khôn lớn. Dù chỉ là hình ảnh so sánh hết sức giản dị những đã nói lên tâm tư của biết bao thế hệ học trò.

    Với tác phẩm này, Thanh Tịnh không sử dụng quá nhiều hình ảnh so sánh, nhưng mỗi hình ảnh lại tạo được dấu ấn riêng, rất đặc sắc và phù hợp. Giúp cho câu văn mềm mại, uyển chuyển, tăng sức hấp dẫn cho sự diễn đạt, tăng chất trữ tình cho tác phẩm. Không chỉ vậy các hình ảnh này còn cho thấy tâm hồn tinh tế, nhạy cảm của một bạn nhỏ ngày đầu tiên đến trường.