Phân tích nghệ thuật trong sống chết mặc bay

     Cùng CungHocVui phân tích nghệ thuật trong sống chết mặc bay để thấy sự tài tình của Phạm Duy Tốn cũng như nghệ thuật đặc sắc được sử dụng ở đây để tình huống truyện được đẩy lên cao trào.

Phân tích nghệ thuật trong sống chết mặc bay

Mở bài phân tích nghệ thuật tác phẩm sống chết mặc bay

     Là một trong những cây bút dẫn đầu trong thể loại truyện ngắn, “Sống chết mặc bay” đã mang đến cho Phạm Duy Tốn những thành công nhất định. “Sống chết mặc bay” thành công bởi đó là áng văn chẳng những là sự vạch trần bộ mặt của những quan lại phong kiến vô trách nhiệm đã làm xã hội trở nên mục ruỗng mà còn là những đặc sắc trong nghệ thuật đặc biệt là nghệ thuật tương phản được đẩy lên đến cao trào

Thân bài phân tích nghệ thuật trong sống chết mặc bay

Nghệ thuật tăng cấp trong sống chết mặc bay

     Lấy nhan đề là “Sống chết mặc bay” – Là một phần được trích từ câu ca dao dân gian được lưu truyền từ lâu đời của dân tộc “Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”, Phạm Duy Tốn đã thành công trong việc khơi dậy sự tò mò nơi người đọc. Cha ông ta từ lâu đời đã đúc kết được các kinh nghiệm sống rồi gói gọn nó vào những câu ca dao khiến giá trị của các câu ca dao dẫu qua thời gian vẫn chưa từng mai một.

     Câu tục ngữ như sự phê phán, lên án trước thái độ những con người chỉ lo chăm chút cho lợi ích, nhu cầu của bản thân mà lạnh lùng, lãnh đạm thậm chí là vô lương tâm trước số phận của những con người mà bản thân phải chịu trách nhiệm. Việc chỉ trích một nửa câu ca dao khiến tiêu đề trở nên lấp lửng, khơi nên hứng thú cho độc giả tiếp tục khám phá cốt truyện nội dung bên trong. Cốt truyện là sự vạch trần cho thói vô trách nhiệm, thoái thác trách nhiệm bản thân để lún sâu vào những cuộc ăn chơi sa đọa của những quan lại.

Nghệ thuật được bộc lộ qua bối cảnh trong sống chết mặc bay

     Mạch nguồn của câu truyện được lấy bối cảnh từ cuộc hộ đê của dân làng giữa mùa lũ con nước dâng cao. Lấy không gian cốt truyện vỏn vẹn hai địa điểm đê và đình nhưng nghệ thuật tương phản được bật lên rõ nét. Ngoài đê dân làng hối hả chạy đua với dòng nước, từng người từng người một đều nhọc sức hối hả hộ đê.

     Bên trong đình, các quan phụ mẫu và nha lại không chút hối hả, tất cả đều bình thản dõi theo từng ván tổ tôm. Khoảng cách không gian tuy rất hẹp, rất gần nhưng khoảng cách về giai cấp chưa bao giờ lại xa đến như thế. Tác giả đã khéo léo tô bật lên sự đối nghịch về cả tâm trạng, trạng thái, cử chỉ và hành động của cả hai nhóm đối tượng thuộc hai tầng lớp khác nhau. Đó là hai giai cấp với mâu thuẫn đối kháng nhau nổi cộm trong lòng xã hội phong kiến là nông dân và quan lại phong kiến. 

Xem thêm:

Giải thích nhan đề sống chết mặc bay

Cảm nghĩ về bài sống chết mặc bay

     Trong đêm tối đen không một nguồn sáng, trời tối đen như mực, nước sông Nhị Hà cứ từng giây, từng khắc không ngừng dâng cao thì những người dân đen phải gồng mình đấu tranh với dòng nước. Người đội đất, người vác tre, cứ thế mấy trăm con người bì bõm dưới dòng nước lạnh để giữ lấy đê.

     Một sự tương phản được hiện ra rõ nét khi cách đó chỉ vài trăm thước, trong đình đèn điện sáng trưng, người đi ra vào không ngớt. “Quan phụ mẫu” chễm chệ với lính gãi chân, lính quạt hầu thản nhiên chơi tổ tôm. Xung quanh ông những người lính hầu trong tư thế quỳ luôn trong tâm thế sẵn sàng nhận lệnh. Người hầu kẻ hạ đông đúc là thế, thức ăn quý cũng không ngưng nghỉ được dâng lên, mé tay trái là bát yến hấp đường phèn có lẽ được chưng cất từ những đồng tiền tô thuế được bốc lột từ những người dân lành đến tận xương tủy. Ánh đèn điện sáng trưng soi rõ cơ man những đồng hồ vàng, những vật dụng quý phái sang trọng mà ngài dẫm lên những người nông dân chân chất thật thà mà có được.

     Sự tương phản trong trạng thái của hai không gian vừa gợi lên sự cảm thông với những người dân oằn mình chống lũ giữ đê đồng thời đanh thép kết án những tên quan lại ngày càng làm mục ruỗng xã hội.

Đánh giá về nghệ thuật trong sống chết mặc bay

Phân tích nghệ thuật trong tác phẩm sống chết mặc bay

    Nghệ thuật tăng cấp trong sống chết mặc bay kết hợp với nghệ thuật tương phản khiến người đọc phải nín thở, hồi hộp dõi theo từng câu từng chữ. Ngòi bút của nhà văn đã tài tình khắc nên hai nghịch cảnh trái ngược nhau gợi lên sự căm phẫn trong lòng người đọc. Trời mưa càng to, đê sụt càng nhiều, nhân dân càng trở nên đuối sức khi phải chống chọi với thiên nhiên thì trong đình ván tổ tôm của những tên vô nhân tính đội lốt “quan phụ mẫu” ngày một đến hồi gay cấn.

     Ngòi bút của Phạm Duy Tốn đã đẩy cốt truyện lên đến cao trào, nghẹt thở, dòng nước ngoài kia như đang chạy đua với từng lá bài trong ván tổ tôm khiến nghệ thuật của tác phẩm được đẩy lên đến đỉnh cao. Cao trào tác phẩm đạt đến đỉnh điểm khi có người chạy vào báo rằng: “Đê vỡ mất rồi”. Không quan tâm đến công sức của mấy trăm con người ngoài kia đang chống chọi quyết liệt với cơn lũ, quan phụ mẫu với nét mặt điềm nhiên vẫn bình thản đánh bài rồi lớn tiếng quát: “Đê vỡ rồi, thời ông cắt cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày”.

Kết bài phân tích nghệ thuật trong sống chết mặc bay

     Bức tranh xã hội phong kiến được hiện ra rõ nét dưới ngòi bút của Phạm Duy Tốn bằng nghệ thuật đối lập kết hợp với thủ pháp tăng tiến được vận dụng đến cao trào. Nhà thơ đã dễ dàng khắc họa lên được chân dung của những con người vô nhân tính vẫn trịnh trọng có chức có quyền rồi bóc lột nhân dân đến tận xương tủy đồng thời tỏ thái độ trân trọng với những người nông dân cả đời bị giày xéo dưới gót chân bọn phong kiến chúa đất.