Soạn bài Làm thơ lục bát

I. LUẬT THƠ LỤC BÁT:

1. Đọc kĩ câu ca dao

Anh đi anh nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.

Nhớ ai dãi nắng dầm sương

Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

2. 

a. Cặp thơ lục bát mỗi dòng có mấy tiếng? Vì sao lại gọi là lục bát

b. Điền các kí hiệu B, T, V ứng với bài ca dao.

c. Nhận xét tương quan thanh điệu giữa tiếng thứ sáu và tiếng thứ tám trong câu tám.

d. Nêu nhận xét về luật thơ lục bát.

Trả lời:

a. Cặp câu thơ lục bát gồm một câu sáu (lục) tiếng và một câu tám (bát) tiếng. Vì thế gọi là thơ lục bát.

b. 

c. Tiếng thứ sáu và tiếng thứ tám trong câu tám nếu tiếng này có thanh huyền thì tiếng kia có thanh ngang (không dấu) và ngược lại.

d. Nhận xét về luật thơ lục bát

- Số  tiếng: câu đầu sáu tiếng, câu sau tám tiếng.

- Vần: chữ thứ sáu câu đầu (lục) vần với chữ thứ sáu câu sau (bát) và chữ thứ tám của câu bát lại vần với chữ thứ sáu của câu sáu sau và cứ thế mà tiếp tục.

Luật bằng trắc: tiếng thứ hai thường là thanh bằng, tiếng thứ tư thường là thanh trắc. Các tiếng thứ 1, 3, 5, 7 không bắt buộc theo luật bằng trắc.

Cách ngắt nhịp: thường là nhịp chẵn, cũng có khi lẻ.

Câu lục: 2/2/2 hoặc 3/3

Câu bát: 2/ 2 / 2 / 2 hoặc 4/ 4 hoặc 3/5

II. LUYỆN TẬP

1. Điền nối tiếp cho thành bài và đúng luật.

- Em ơi đi học trường xa

Cố học cho giỏi như là mẹ mong

- Anh ơi phấn đấu cho bền

 Mỗi năm mỗi lớp phải nên kiên trì

- Ngoài vườn ríu rít tiếng chim

 Trong nhà tíu tít tiếng em đọc bài

Các từ đã điền vừa đảm bảo về mặt ý và mặt vần.

2. Các câu lục bát trên sai vần học sinh có thể sửa lại cho đúng vần.

Trả lời:

-Vườn em cây quý đủ loài

Cam, chanh, bưởi, quýt, mận, xoài, ổi, na.

-   Thiếu nhi là tuổi học hành

Chúng em phấn đấu tiến nhanh mỗi ngày.