Soạn bài Câu trần thuật đơn có từ là- Soạn văn lớp 6

Tóm tắt bài

   I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ (LÀ)

1. Xác định chủ ngữ (C), vị ngữ (V) trong các câu sau:

     a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều:

         Chủ ngữ (C): Bà đỡ Trần. Vị ngữ (V): là người huyện Đông Triều.

    b.Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo.

      Chủ ngữ (C): Truyền thuyết. V: "là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo".

   c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.

   (C): Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô. (V): là một ngày trong trẻo, sáng sủa.

  d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.

    (C): Dế Mèn trêu chị Cốc. (V): là dại.

    2. Vị ngữ của các câu trên do từ là kết hợp với cụm danh từ hoặc với tính từ mà tạo thành.

   3.Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên: không, không phải, chưa, chưa phải.

• Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.
• Truyền thuyết không phải là loại truyện dân gian... kì ảo.
• Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô chưa phải là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
• Dế Mèn trêu chị Cốc không phải là dại.

    II. CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

   Đọc lại các câu ở phần I và trả lời:

1. Vị ngữ ở câu b trình bày cách hiểu biết về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ.
2. Vị ngữ ở câu a có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ.

hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ.                                

   4. Vị ngữ của câu d thể hiện sự đánh giá đối với sư vật, hiện tượng khái niệm nói ở chủ ngữ.

       LUYỆN TẬP

   1. Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong những câu dưới dây:

    a. Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

   Câu này là câu trần thuật đơn có từ là.

   b.Người ta gọi chàng là Sơn Tinh.

     Câu b này không phải là câu trần thuật đơn có từ là.

   c. Tre là cánh tay của người nông thôn [...]

   Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ [...] Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.

  -  Ba câu này đều là câu trần thuật đơn có từ là.

   d.                                          Bồ các là bác chim ri

                                               Chim ri là dì sáo sậu

                                               Sáo sậu là cậu sáo đen

                                               Sáo đen là em tu hú

                                              Tu hú là chú bồ các.

  - Mỗi câu thơ đều là câu trần thuật đơn có từ là.

   đ) Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở quê nhà.

    Câu đ không phải câu trần thuật đơn có từ là.

 e.               Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối

                   Và dại khờ là những lũ người câm

                  Trẽn đường đi như những bóng âm thầm

                   Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng.

   Khóc là nhục. Và dại khờ là những lũ người câm. Đây là hai câu trần thuật đơn có từ là.

   Rên, hèn. Van, yếu đuôi. Đây cũng là hai câu trần thuật đơn có từ là, những từ là được thay thế bằng dấu phẩy để cho ý thơ thêm mạnh mẽ.