Soạn bài Tính từ và cụm tính từ- Soạn văn lớp 6

   2. Giải thích:

• Các từ: dài, ngắn, cao, thấp, đen, tráng, dỏ, chậm chạp, nhanh nhọn, yếu ớt, mạnh mẽ... là những tính từ ch! đặc điểm tương đối nên chúng có thô kết hợp với các từ chỉ mức độ.
• Các từ: lênh khênh, bồng bềnh, chót vót., là những tính từ chi đặc điểm tuyệt đối nên không thể kết hợp với các từ chỉ mức độ.

 Tóm tắt:

Có hai toại tính từ đáng chú ý:

• Tính từ chỉ dặc điểm tương đối (có thể kết hợp với từ chỉ mức độ).
• Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt dổi (không thể kết hợp với từ chỉ mức độ).

mô hình cụm tính từ:

   2. Tìm thêm các từ ngữ có thể làm phụ ngữ ở phần trước, phần sau cụm tính từ.

• từ bao đời nay vốn đã rất yên tĩnh.

• Những từ ngữ mới thêm vào làm rõ thêm ý nghĩa về mốc thời gian.

• nhỏ lại, sáng vằng vặc như một chiếc gương tròn ở trên không.

• Những từ ngữ mới thêm vào làm rõ thêm ý nghĩa về hình dáng và độ trong trẻo của trăng.

   IV. LUYỆN TẬP

1. Gạch dưới các cụm tính từ trong 5 câu sau:

1. Nó sun sun như con đỉa.
2. Nó chần chẫn như cái đòn càn.
3. Nó bè bè như cái quạt thóc.
4. Nó sừng sững như cái cột đình.
5. Nó tun tủn như cái chổi sể cùn.

   2. Việc dùng các tính từ và phụ ngữ so sánh trong các câu trên có tác đụng phê bình và gây cười vì:

• Xét về mặt cấu tạo, tính từ trong các câu trên thuộc kiểu cấu tạo của từ láy. Từ láy thường có tác dụng gợi ra hình dáng, kích thước đặc điểm, tính chất... của sự vật một cách khá cụ thể.
• Hình ảnh mà các tính từ gợi ra không lớn lao, khoáng đạt (trừ trường hợp so sánh chân voi như cái cột đình)

 - Vì thế các sự vật đem ra so sánh nói chung là quá nhỏ bé, tầm thường không phù hợp với vóc dóng to lớn và mạnh mẽ của một con voi

  Điều này nói lên việc phán đoán sai và phiến diện của mấy ông thầy bói về con voi.

   So sánh cách dùng động từ và tính từ trong 5 câu văn tả biển (trong truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng):

• Biển gợn sóng êm ả.
• Biển xanh đã nổi sóng
• Biển xanh nổi sóng dữ dội
• Biển nổi sóng mù mịt
• Một cơn dông tố kinh khủng kéo đến, mặt biển nổi sóng ầm ầm.

   Ở đây có sự kết hợp giữa động từ và tính từ để miêu tả sự nổi giận của biển ngày một tăng cao: gợn sóng êm ả - nổi sóng - nổi sóng dữ dội - nổi sóng mù mịt - nổi sóng ầm ầm.

   4. Quá trình thay đổi từ không đến có rồi lại từ có trở lại không trong đời sống của vợ chồng ông lão đánh cá thể hiện rõ trong cách dùng các cụm danh từ và các tính từ:

• Những cụm danh từ trong  ví dụ đã nêu có kết cấu giống nhau tuy có thêm bớt một vài phụ từ.
• Ý nghĩa của câu đặc biệt thể hiện ở cách thay đổi các tính từ và các danh từ:

• Thay đổi tính từ; sứt mẻ - mới - sứt mẻ

         nát - đẹp - to lớn - nguy nga - nát

• Thay đổi các danh từ: túp lều - ngôi nhà - tòa lâu đài -cung điện - túp lều