Soạn bài Kể chuyện tưởng tượng- Soạn văn lớp 6

Tóm tắt bài

   I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG

1. Kể tóm tắt truyện ngụ ngôn Chân, tay, tai, mắt, miệng.

   Đang sống hòa thuận với nhau, bỗng một hôm cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai chợt nhận ra rằng tất cả bọn họ phải quanh năm làm việc vất vả để cho lão Miệng chi việc ngồi không ăn bám. Họ rủ nhau kéo đến nhà lão Miệng để nói cho lão biết: từ nay trở đi, họ không cho lão ăn nữa, lão phải tự lo thân!

    Sau đó tất cả bọn họ cùng "đình công" không làm gì cả. Nhưng sau vài ba ngày, ai cũng thấy mệt mỏi, rã rời và sau một tuần thì cả bọn hoàn toàn kiệt sức không thể chịu được nữa: Họ lại họp bàn với nhau và nhận rõ sai lầm của họ: "Nếu chúng ta không làm cho lão Miệng ăn thì chính chúng ta cũng sẽ bị tê liệt cả. Công việc của lão chính là nhai là ăn, đâu phải lão ăn không ngồi rồi. Lão Miệng có ăn thì chúng ta mới khỏe khoắn được".

   Thế là sau đó, họ lại kéo tới nhà lão Miệng. Chính lão Miệng lúc này cũng đang đói lả. Mọi người vội vã tìm thức ăn bón cho lão. Lão tỉnh dần và cả bọn cũng thấy khỏe dần lên. Từ đó Mắt, Chân, Tay, Tai, Miệng lại sông hòa thuận với nhau như trước.

- Trong truyện này các chi tiết được tưởng tượng ra là: Tác giả đã "nhân hóa" các bộ phận trong cơ thể và coi Mắt, Tai, Chân, Tay, Miệng là các nhân vật cũng biết suy nghĩ, nói năng, hành động như người. Tác giả dùng các từ cô, cậu, bác, lão để gọi họ như con người vốn thường gọi nhau. Họ cũng biết tức giận, biết rủ rê, bàn bạc, phân tích lí lẽ với nhau.

   Tác giả cũng tưởng tượng ra việc họ đình công không làm gì nữa dẫn đến hậu quả là cả bọn cùng đói lả, kiệt sức và cuối cùng họ phải trở lại làm lành với nhau, cùng chăm sóc cho lão Miệng để tất cả cùng phục hồi sức khỏe.

   - Trong truyện tưởng tượng này các chi tiết dựa vào sự thật là:

• Mỗi cơ quan của cơ thể như Mắt, Tai, Tay, Chân và Miệng có một chức năng hoạt động riêng. Đúng là mắt thì phải nhìn, Tai thì phải nghe, Chân thì phải đi đứng và Tay thì phải làm nhiều việc nhất còn Miệng thì chỉ có mỗi nhiệm vụ là cắn, nhai và nuốt.
• Tuy nhiên, điều này cũng rất thật: Miệng ăn để cung cấp năng lượng cho các cơ quan khốc. Nếu Miệng không dược ăn thì các bộ phận khác của cơ thể cũng rã rời, không còn sức sống.

    2. Đọc các truyện:

   A : Truyện sáu con gia súc so  bì công lao (Lục súc tranh công)

  B : Giấc mơ trò chuyện với Lang Liêu

- Suy nghĩ về cách kể một câu chuyện tưởng tượng sáng tạo:

• Khi kể một câu chuyện tưởng tượng sáng tạo người ta dùng trí tưởng tượng để đặt ra một câu chuyện lạ lùng, kì ảo, chưa có ai viết, ai kể. Tuy nhiên các chi tiết trong truyện thường gắn với những việc thực, chuyện thực của đời thường và truyện dù tưởng tượng ra vẫn có một ý nghĩa xã hội sâu sắc.

   Ví dụ:

 Trong truyện Lục súc tranh công thì óc tưởng tượng của người kể đã tạo ra các nhân vật là các con vật nuôi trong nhà: trâu, chó, ngựa, dê, gà, lợn (heo) chúng cũng biết suy nghĩ, biết nói, biết phân tích phải trái, biết suy bì, tị nạnh, biết kể lể công lao của mình và chê bai kẻ khác.

   Tuy nhiên nhiều chi tiết trong truyện lại hoàn toàn dựa vào sự thực như  trâu thì phải kéo cày, trục lúa (kéo trục đá làm cho thóc rơi khỏi rơm), kéo  gỗ, chở phân, chỉ ăn cỏ, ăn rơm. Đặc điểm của trâu là ăn rồi còn phải nằm nhai lại (trâu thuộc loài nhai lại). Người ta cũng giết trâu ần thịt, lấy da để  bưng trông, làm giầy v.v...Chó thì đúng là đuổi cáo, săn chồn, canh trộm, ăn cơm thừa canh cặn, không cần người chăn dắt.Ngựa thì ở chuồng lợp ngói, được người tắm rửa, ăn thóc, ăn cháo đậu  xanh, sửa vó, tỉa bờm, sắm yên, sắm lạc (lục lạc), sắm dây cương và ngựa  phải kéo xe, chở người, xông pha trận mạc.  

   Dê thì ăn lá, ăn cỏ và khi làm lễ "tam sinh" thì người ta giết ba con vật  là bò, heo, dê để tế lễ thần linh.

   Gà thì đầu có mào, chân có cựa, luôn cục cục gọi đàn, sáng gáy đúng giờ, hay chọi nhau, ăn ít hơn các loài khác. Chân gà luộc còn dùng để bói toán.

   Lợn thì được nuôi béo để làm lễ cúng thần và dùng vào các tiệc cưới xin, tang ma, khao vọng...

- Ý nghĩa xã hội sâu sắc của truyện này là: người kể mượn chuyện súc vật để nói về con người. Con người sống trong xã hội cũng không nên tị nạnh nhau mà phải theo sự phân công của cộng đồng, mỗi người làm một việc, một nghề, cùng phục vụ lẫn nhau, cùng góp phần xây dựng nước non giàu mạnh. Tất nhiên phải đấu tranh để xóa bỏ hoàn toàn hiện tượng người áp bức, bốc lột người.

  LUYỆN TẬP

(Xem các đề đã cho trong SGK Ngữ văn 6, tập một)

  Đề bài: Kể chuyện mười nám sau em vể thăm lại mál trường mà hiện nay em đang học. Hãy tưởng tượng những đổl thay có thể xảy ra.