Hoá học 10 Bài 21 Khái quát về nhóm halogen

• Nhóm halogen gồm : Flo(F); Clo(Cl); Brom (Br), Iot (I), Atatin (At)  
• Các nguyên tố halogen thuộc nhóm VIIA. Chúng đứng gần cuối các chu kì, ngay trước các nguyên tố khí hiếm.

​

Hình 1: Vị trí của nhóm Halogen trong bảng hệ thống tuần hoàn

• Nguyên tử có 7e lớp ngoài cùng (ns² np⁵)
• Ở trạng thái tự do, 2 nguyên tử  halogen góp chung 1 e với nhau tạo một liên kết công hóa trị không cực.

                                                     công thức electron

• Công thức cấu tạo:  X - X
• Công thức phân tử: X₂
• Liên kết trong phân tử X₂ không bền lắm, dễ bị tách thành 2 nguyên tử X.
• Trong phản ứng hoá học, các nguyên tử X dễ thu thêm 1e ⇒ Tính chất hoá học cơ bản của các halogen là tính oxi hoá mạnh.

1.3.1. Sự biến đổi tính chất vật lí của các đơn chất

Hình 2: Màu sắc của F, Cl, Br, I, At của nhóm halogen

Từ F đến I, ta thấy:

• Trạng thái tập hợp: khí → lỏng → rắn
• Màu sắc: đậm dần
• t^o_nc , t^o_sôi  : tăng dần

1.3.2. Sự biến đổi độ âm điện

• Độ âm điện tương đối lớn.
• Giảm dần từ F đến I

• F trong các hợp chất có số oxi hóa là -1, các nguyên tố còn lại ngoài mức oxi hóa là -1 còn có mức oxi hóa là +1, +3, +5, +7.

⇒ Vì flo có độ âm điện lớn nhất chỉ hút e nên chỉ có số oxi hoá -1, các nguyên tố còn lại có thể tạo thành 1, 3, 5, 7 e độc thân ở trạng thái bị kích thích nên có thể nhường 1, 3, 5, 7 e nên ngoài số oxi hoá -1 còn có thêm số oxi hoá +1, +3, +5, +7

1.3.3. Sự biến đổi tính chất hoá học của các đơn chất

Các đơn chất halogen giống nhau về tính chất hoá học cũng như thành phần và tính chất của các hợp chất do chúng tạo thành (Do lớp e ngoài cùng có cấu hình tương tự nhau ns² np⁵)

• Halogen là những phi kim điển hình, tính oxi hóa giảm từ F → I;

• Halogen oxi hóa hầu hết các kim loại tạo muối halogenua;

• Halogen oxi hóa hyđro tạo ra hợp chất khí hyđro halogenua, chất này tan trong nước tạo axit halogenhiđric. 

Bài 1:

Vì sao trong các hợp chất, F chỉ có số oxi hoá -1, các nguyên tố halogen còn lại, ngoài số oxi hoá -1 còn có +1, +3, +5, +7.

Hướng dẫn:

Flo có lớp e ngoài cùng là lớp thứ 2 nên không có phân lớp d. Từ Clo → Iot có phân lớp d còn trống, nên được kích thích sẽ có 3e, 5e, 7e độc thân.

Do đó trong các hợp chất Flo luôn có số oxi hoá –1, các halogen khác thể hiện số oxi hoá  từ –1 → +7.

Sau bài học cần nắm:

• Vị trí nhóm halogen trong bảng tuần hoàn;
• Sự biến đổi độ âm điện, bán kính nguyên tử và một số tính chất vật lí của các nguyên tố trong nhóm;
• Cấu hình lớp electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố halogen tương tự nhau.
• Tính chất hoá học cơ bản của các nguyên tố halogen là tính oxi hoá mạnh; Sự biến đổi tính chất hóa học của các đơn chất trong nhóm halogen.

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 10 Bài 21 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Trong những câu sau đây câu nào không chính xác về nhóm halogen?

  • A. Halogen là những phi kim điển hình, chúng là những chất oxi hoá mạnh.
  • B. Trong hợp chất, các halogen đều có thể có số oxi hoá:-1,+1,+3,+5,+7.
  • C. Khả năng oxi hoá của halogen giãm từ flo đến iot.
  • D. Các halogen khá giống nhau về tính chất hoá học. 

• Câu 2:

  Halogen là phi kim mạnh vì:

  • A. Phân tử có 1 liên kết cộng hoá trị.
  • B. Có độ âm điện lớn.
  • C. Năng lượng liên kết phân tử không lớn.
  • D. Bán kính nguyên tử nhỏ hơn so với các nguyên tố trong cùng chu kì.

• Câu 3:

  Đặc điểm nào dưới đây không phải là đặc điểm chung của các nguyên tố halogen?

  • A. Nguyên tử chỉ có khả năng thu 1 electron.  
  • B. Tạo ra hợp chất liên kết cộng hoá trị với hiđro.
  • C. Có số oxi hoá -1 trong mọi hợp chất.  
  • D. Lớp electron ngoài cùng của nguyên tử có 7 electron.

• Câu 4:

  Trong các halogen sau đây, halogen có tính oxi hóa mạnh nhất là:

  • A. Flo
  • B. Brom
  • C. Clo
  • D. Iot

• Câu 5:

  Cho các phát biểu sau:
  (a) Trong các phản ứng hóa học, flo chỉ thể hiện tính oxi hóa 
  (b) Axit flohiđric là axit yếu  
  (c) Dung dịch NaF loãng được dùng làm thuốc chống sâu răng
  (d) Trong hợp chất, các halogen (F, Cl, Br, I) đều có số oxi hóa: -1, +1, +3, +5 và +7  
  (e) Tính khử của các ion halogenua tăng dần theo thứ tự: F^-, Cl^-, Br^-, I^-.
  Trong các phát biểu trên, số phát biểu đúng là:

  • A. 4.
  • B. 3.
  • C. 5.
  • D. 2.

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 10 Bài 21.

Bài tập 21.6 trang 51 SBT Hóa học 10

Bài tập 21.7 trang 51 SBT Hóa học 10

Bài tập 21.8 trang 51 SBT Hóa học 10

Bài tập 21.9 trang 51 SBT Hóa học 10

Bài tập 21.10 trang 51 SBT Hóa học 10

Bài tập 21.11 trang 51 SBT Hóa học 10

Bài tập 1 trang 119 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 2 trang 119 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 3 trang 119 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 4 trang 119 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 5 trang 119 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 6 trang 119 SGK Hóa học 10 nâng cao

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa HOC247 thảo luận và trả lời nhé.