Hoá học 10 Bài 3: Luyện tập Thành phần nguyên tử

1. Nguyên tử được tạo nên bởi electron và hạt nhân. Hạt nhân được tạo nên bởi proton và nơtron. 

Hình 1: Điện tích và khối lượng của các hạt trong nguyên tử

2. Trong Nguyên tử, số đơn vị hạt nhân Z bằng số proton bằng số electron

• số đơn vị điện tích hạt nhân =số proton= số e
• số khối A = Z + N

3. Đồng vị

Các đồng vị của cùng 1 nguyên tố hoá học là những nguyn tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số nơtron, do đó số khối A của chúng khác nhau.

\(\bar A = \frac{{{A_1}.x + {A_2}.y + {A_3}.z + ... + {A_n}.n}}{{100}}\)

• Trong đó A1, A2, A3,….là số khối của các đồng vị.
• x, y, z,….là thành phần trăm của các đồng vị. 

4. Tổng kết

Hình 2: Sơ đồ tư duy bài Nguyên tử

Bài 1:

Kí hiệu nguyên tử \({}_{20}^{40}Ca\) cho em biết điều gì?

Hướng dẫn:

Số hiệu nguyên tử của nguyên tố Ca là 20 nên suy ra:

Số đơn vị điện tích hạt nhân Z = số proton = số electron = 20

Số khối A = Z + N = 40  ⇒ N = 40 - 20 = 20

Nguyên tử khối của Ca là 40

Bài 2:

Cho nguyên tố B có tổng số hạt là 52, cho biết hiệu số giữa số hạt không mang điện và số hạt mang điện âm là 1. Tìm số electron, số proton, số khối A.

Hướng dẫn:

Ta có: e +  p + n = 52

mà e = p → 2e + n = 52  (1)

lại có  n – e = 1  (2)

Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình:

\(\left\{ \begin{array}{l} 2e + n = 52\\ n - e = 1 \end{array} \right. \Rightarrow \left\{ \begin{array}{l} n = 18\\ e = p = 17 \end{array} \right.\)

Vậy nguyên tử B có : 18 hạt notron; 17 hạt proton và 17 hạt electron

Số khối : A = p + n = 17 + 18 = 35

Bài 3:

Khối lượng nguyên tử của brom là 79.91. Brom có 2 đồng vị, đồng vị thứ nhất là \({}^{79}Br\) chiếm 54.5%. Tìm khối lượng nguyên tử hay số khối của đồng vị thứ hai.

Hướng dẫn:

Ta có: x + y = 100%

⇒ y = 100% - x = 100% - 54.5% = 45.5%

Áp dụng công thức: \(\begin{array}{l} \mathop A\limits^ - = \frac{{{A_1}.x + {A_{2.}}y}}{{x + y}} = \frac{{54,5.79 + 45,5.{A_2}}}{{100}} = 79,91\\ \Rightarrow {A_2} = 81 \end{array}\)

Vậy khối lượng nguyên tử của đồng vị thứ 2 là 8.

Sau bài học cần nắm:

• Thành phần cấu tạo nguyên tử, hạt nhân nguyên tử, khối lượng, kích thước, điện tích các hạt.
• Các định nghĩa nguyên tố hóa học, kí hiệu nguyên tử, đồng vị, nguyên tử khối, nguyên tử khối trung bình...
• Kĩ năng xác định số electron, proton, notron, nguyên tử khối,...

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 10 Bài 3 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Kí hiệu nguyên tử biểu thị đầy đủ đặc trưng cho một nguyên tử của một nguyên tố hóa học vì nó cho biết:

  • A. Số khối A.
  • B. Nguyên tử khối của nguyên tử
  • C. Số hiệu nguyên tử Z
  • D. Số khối  và số hiệu nguyên tử Z

• Câu 2:

  Đồng vị là những nguyên tử có cùng số P nhưng khác nhau về.

  • A. Số N
  • B. Số E
  • C. Số Z. 
  • D. Số Z⁺.

• Câu 3:

  Nguyên tử nào trong số các nguyên tử sau đây có 20 proton, 20 electron, 20 nơtron?

  • A. \({}_{19}^{39}K\)
  • B. \({}_{18}^{40}Ar\)
  • C. \({}_{20}^{40}Ca\)
  • D. \({}_{17}^{37}Cl\)

• Câu 4:

  Tổng số hạt cơ bản (proton, notron và electron) trong nguyên tử của nguyên tố X là 115 hạt, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 25 hạt. Ký hiệu hóa học của X là:

  • A. Br
  • B. Ca
  • C. Cl
  • D. Fe

• Câu 5:

  Nguyên tử X có 11 proton, 11 electron, 12 nơtron. Số khối của X là:

  • A. 11.
  • B. 34.
  • C. 23.
  • D. 24.

Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 10 Bài 3.

Bài tập 3.3 trang 8 SBT Hóa học 10

Bài tập 3.4 trang 8 SBT Hóa học 10

Bài tập 3.5 trang 9 SBT Hóa học 10

Bài tập 3.6 trang 9 SBT Hóa học 10

Bài tập 3.7 trang 9 SBT Hóa học 10

Bài tập 3.8 trang 9 SBT Hóa học 10

Bài tập 3.9 trang 9 SBT Hóa học 10

Bài tập 1 trang 22 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 2 trang 22 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 3 trang 22 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 4 trang 22 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 5 trang 22 SGK Hóa học 10 nâng cao

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa HOC247 thảo luận và trả lời nhé.