Chương 2: Nhiệt Học

 Thí nghiệm mô hình: Đổ 50 \(cm^3\) cát vào bình đựng 50 \(cm^3\) ngô, lắc nhẹ. 

C1: Hãy lấy 50cm³ cát đổ vào 50cm³ ngô rồi lắc nhẹ xem có được 100cm3 hỗn hợp ngô và cát không? Hãy giải thích tại sao?

C2: Hãy cố gắng dùng cách giải thích sự hụt thể tích trong thí nghiệm trộn cát vào ngô để giải thích sự hụt thể tích trong thí nghiệm trộn rượu với nước.

Thả một cục đường vào một cốc nước rồi khuấy lên, đường tan và nước có vị ngọt?

Thả quả bóng cao su hoặc quả bóng bay bơm căng, dù có buộc chặt cũng cứ ngày một xẹp dần.

Cá muốn sống được phải có không khí, nhưng ta thấy cá vẫn sống được trong nước?

Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Brao - nơ?

Học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghiệm của Brao - nơ?

Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?

Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh. Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên cao tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian, mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và đồng sunfat đã hòa vào nhau.

Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán. Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.

Tại sao trong nước ao, hồ, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?

Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi nhiệt độ tăng không ? Tại sao?

Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích.

Các em hãy nghĩ ra một thí nghiệm đơn giản để chứng tỏ khi thực hiện công lên miếng đồng, miếng đồng sẽ nóng lên?

Các em hãy nghĩ ra một thí nghiệm đơn giản để minh họa việc làm tăng nhiệt năng của một vật bằng cách truyền nhiệt.

Nung nóng một miếng đồng rồi thả vào một cốc nước lạnh. Hỏi nhiệt năng của miếng đồng và của nước thay đổi như thế nào? Đây là sự thực hiện công hay truyền nhiệt?

Xoa hai bàn  tay vào nhau ta thấy tay nóng lên. Trong hiện tượng này đã có sự chuyển hóa năng lượng từ dạng nào sang dạng nào ? đây là sự thực hiện công hay truyền nhiệt

Hãy dùng những kiến thức đã học trong bài để giải thích hiện tượng nêu ra ở đầu bài.

Quan sát thí nghiệm dẫn nhiệt của thanh đồng và trả lời câu hỏi:

C1: Cái đinh rơi xuống chứng tỏ điều gì?

C2: Các đinh rơi xuống trước, sau theo thứ tự nào?

C3: Hãy dựa vào thứ tự rơi xuống của các đinh để mô tả sự truyển nhiệt năng trong thanh đồng AB.

Thí nghiệm tính dẫn nhiệt của chất rắn:

Dùng đèn cồn đun nóng đồng thời các thanh.

C4: Các đinh gắn ở đầu các thanh có rơi xuống đồng thời không? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì?

C5: Hãy dựa vào thí nghiệm trên để so sánh tính dẫn nhiệt của đồng, nhôm, thủy tinh. Chất nào dẫn nhiệt tốt nhất, chất nào dẫn nhiệt kém nhất? Từ đó có thể rút ra kết luận gì?

Thí nghiệm tính dẫn nhiệt của chất lỏng và không khí:

C6: Khi nước ở phần trên của ống nghiệm  bắt đầu sôi thì cục sáp ở đáy ống nghiệm có bị nóng chảy không? Từ thí nghiệm này có thể rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất lỏng?

C7: Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gần ở nút ống nghiệm có bị nóng chảy không? từ thí nghiệm này có thể rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất khí?

 Tìm ba ví dụ về hiện tượng dẫn nhiệt.

Tại sao nồi, xoong thường làm bằng kim loại , còn bát đĩa thường làm bằng sứ?

 Tại sao về mùa đông mặc nhiều áo mỏng ấm hơn mặc một áo dày?

Về mùa nào chim thường hay đứng xù lông ? Tại sao?

Tại sao trong những ngày rét sờ vào kim loại ta thấy lạnh, còn trong những ngày nắng nóng sờ vào kim loại ta lại thấy nóng ?

Quan sát thí nghiệm:

C1: Nước màu tìm di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống hay di chuyển hỗn độn theo mọi phương ?

C2: Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên phía trên, còn lớp nước lạnh ở phía trên lại đi xuống dưới ? 

C3: Tại sao biết được nước trong cốc đá nóng lên ? Sự truyền nhiệt năng nhờ tạo thành các dòng như trong thí nghiệm trên gọi là sự đối lưu. Sự đối lưu cũng xảy ra trong chất khí.

Quan sát thí nghiệm đốt nến và hương.

C4: Trong thí nghiệm ở hình 23.3 khi đốt nến và hương ta thấy dòng khói hương đi từ trên xuống vòng qua khe hở giữa miếng bìa ngăn và đáy cốc rồi đi lên phía ngọn nến. Hãy giải thích hiện tượng trên.

C5: Tại sao muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ phía dưới ?

C6: Trong chân không và trong chất rắn có xảy ra đối lưu không ? Tại sao?

Quan sát thí nghiệm và trả lời các câu hỏi sau:

C7: Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì ?

C8: Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì ? Miếng gỗ đã có tác dụng gì ?

C9: Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình có phải là dẫn nhiệt và đối lưu không ? Tại sao?

C10: Tại sao trong thí nghiệm ở hình trên, bình chứa không khí lại được phủ muội đèn ?

Tại sao về mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo màu đen ?

Thí nghiệm về mối quan hệ giữa nhiệt lượng thu vào để vật cần nóng lên với khối lượng của vật như sau:

C1: Trong thí nghiệm trên, yếu tố nào ở hai cốc được giữ giống nhau, yếu tố nào được thay đồi? Tại sao phải làm như thế ? Hãy tìm số thích hợp cho các ô trống ở hai cột cuối bảng 24.1. Biết nhiệt lượng ngọn lửa đèn cồn truyền cho nước tỉ lệ với thời gian đun.

C2: Từ thí nghiệm trên có thể kết luận gì về mỗi quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật ?

Thí nghiệm về mối quan hệ giữa nhiệt lượng thu vào để làm nóng vật lên với độ tăng nhiệt độ như sau:

C3: Trong thí nghiệm này phải giữ không đổi những yếu tố nào ? Muốn vậy phải làm thế nào ?

C4: Trong thí nghiệm này phải thay đổi yếu tố nào ? Muốn vậy phải làm thế nào ?

Sau đây là bảng kết quả thí nghiệm làm với hai cốc, mỗi cốc đựng 50 g nước, được lần lượt đun nóng bằng đền cồn trong 5 phút, 10 phút (H.24.2). Hãy tìm số thích hợp cho các ô trống ở hai cột cuối bảng 24.2.

Thí nghiệm về mối quan hệ giữa nhiệt lượng thu vào để làm nóng vật lên với chất làm vật như sau: 

C5: Từ thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì về mỗi quan hệ giữa nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ ?

C6: Trong thí nghiệm này những yếu tố nào thay đổi, không thay đổi ?

C7: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phụ thuộc chất làm vật không ?

Muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần tra bảng để biệt độ lớn của đại lượng nào và đo độ lớn của những đại lượng nào, bằng những dụng cụ nào ?

Tính nhiệt lượng cần truyền cho 5 kg đồng để tăng nhiệt độ từ 20⁰C lên 50⁰C.

Một ấm đun nước bằng nhôm có khối lượng 0,5 kg chứa 2 lít nước ở 25⁰C. Muốn đun sôi ấm nước này cần một nhiệt lượng bằng bao nhiêu ?

a) Hãy dùng phương trình cân bằng nhiệt để tính nhiệt độ của hỗn hợp gồm 200 g nước đang sôi vào 300 g nước ở nhiệt độ trong phòng.

b) Tiến hành thí nghiệm để kiểm tra giá trị của nhiệt độ tính được. Giải thích tại sao nhiệt độ tính được không bằng nhiệt độ đo được ?

Người ta thả một miếng đồng khối lượng 0,5 kg vào 500 g nước. Miếng đồng nguội đi từ 800C xuống 200C. Hỏi nước nhận được một nhiệt lượng bằng bao nhiêu và nóng lên thêm bao nhiêu độ ?

Để xác định nhiệt dung riêng của một kim loại, người ta bỏ vào nhiệt lượng kế chứa 500 g nước ở nhiệt độ 13⁰C một miếng kim loại có khối lượng 400 g được nung nóng tới 100⁰C. Nhiệt độ khi có cân bằng nhiệt là 20⁰C. Tính nhiệt dung riêng của kim loại. Bỏ qua nhiệt lượng làm nóng nhiệt lượng kế và không khí. Lấy nhiệt dung riêng của nước là 4 190 J/kg.K
 

Tại sao khi bị hơ nóng, quả cầu lại không lọt qua vòng kim loại?

Tại sao sau khi nhúng vào nước lạnh quả cầu lại lọt qua vòng kim loại?

Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:

a) Thể tích quả cầu (1)......khi quả cầu nóng lên.

b) Thể tích quẩ cầu giảm khi quả cầu (2)..........

Các từ để điền

- Nóng lên

- Lạnh đi

- Tăng 

- Giảm

Từ bảng trên có thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau?

Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một đai bằng sắt, gọi là cái khâu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán?

Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm ở hình 18.1, dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng

Hãy tự trả lời câu hỏi đã nêu ở đầu bài học.

• Épphen là tháp bằng thép cao 320m do kĩ sư người Pháp Épphen (Eiffel, 1832 – 1923) thiết kế. Tháp được xây dựng vào năm 1889 tại quảng trường Mars, nhân dịp Hội chợ quốc tế lần thứ nhất tại Pari. Hiện nay tháp được dùng làm Trung tâm Phát thanh và truyền hình và là điểm du lịch nổi tiếng của nước Pháp.

• Các phép đo chiều cao tháp vào ngày 01/01/1890 và ngày 01/07/1890 cho thấy, trong vòng 6 tháng tháp cao thêm hơn 10cm.

• Tại sao lại có sự kì lạ đó ? Chẳng lẽ một cái tháp bằng thép lại có thể “lớn lên” được hay sao ?

Biết rằng ở Pháp tháng Một đang là mùa Đông, còn tháng Bảy đang là mùa Hạ

Có hiện tượng gì xảy ra với mực nước trong ống thuỷ tinh khi ta đặt bình vào chậu nước nóng? Giải thích.

Nếu sau đó ta đặ bình cầu vào nước lạnh thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra với mực nước trong ống thuỷ tinh? Hãy dự đoán và làm thí nghiệm kiểm chứng?

Chọn từ thích hợp để điền vào chỗ trống của các câu sau:

a) Thể tích nước trong bình (1)........... khi nóng lê, (2).............. khi lạnh đi

b) Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt (3).............

Các từ để điền:

- Tăng

- Giảm

- Giống nhau

- Không giống nhau

Vì sao khi đun nước, ta không nên đổ đầy ấm?

Tại sao người ta không đóng chai nước ngọt thật đầy?

Nếu trong thí nghiệm mô tả ở hình 19.1, ta cắm hai ống có tiết diện khác nhau vào hai bình có dung tích bằng nhau và đựng cùng một lượng chất lỏng, thì khi tăng nhiệt độ của hai bình lên như nhau, mực chất lỏng trong hai ống có dâng cao như nhau không? Tại sao?

Quan sát thí nghiệm và trả lời các câu hỏi:

     

C1: Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào?

C2: Khi ta thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh? Hiện tượng chứng tỏ điều gì?

C3: Tại sao thể tích không khí trong bình cầu lại tăng lên khi ta áp hai bàn tay nóng vào bình?

C4: Tại sao thể tích không khí trong bình lại giảm đi khi ta thôi không áp tay vào bình cầu?

Hãy đọc bảng 20.1 ghi độ tăng thể tích của 1000cm³ (1 lít) một số chất, khi nhiệt độ của nó tăng thêm 50⁰C và rút ra nhận xét.

Chọn từ thích hợp để điền vào chỗ trống của các câu sau:

a) Thể tích khí trong bình (1).......... khi khí nóng lên.

b) Thể tích khí trong bình giảm khi khí (2)...............

c) Chất rắn nở ra vì nhiệt (3) ............., chất khí nở ra vì nhiệt (4) .................

Các từ để điền:

- Nóng lện lạnh đi

- Tăng, giảm

- Nhiều nhất, ít nhất

Phải có điều kiện gì thì quả bóng bàn bị móp, được nhúng vào nước nóng mới có thể phồng lên?

Tại sao không khí nóng lại nhẹ hơn không khí lạnh? (Hãy xem lại bài trọng lượng riêng để trả lời câu hỏi này)

Dụng cụ đo độ nóng, lạnh đầu tiên của loài người do nhà bác hoc Galilê (1564 - 1642) sáng chế. Nó gồm một bình cầu có gắn một ống thuỷ tinh. Hơ nóng bình cầu rồi nhúng đầu ống thuỷ tinh vào một bình đựng nước. Khi bình khí nguội đi, nước dâng lên trong ống thuỷ tinh.

Bây giờ, dựa theo mực nước trong ống thuỷ tinh, người ta có thể biết thời tiết nóng hay lạnh. Hãy giải thích tại sao?

Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên?

Hiện tượng xảy với chốt ngang chứng tỏ điều gì?

Bố trí thí nghiệm như hình 21.1b, rồi đốt nóng thanh thép. Sau đó vặn ốc để siết chặt thanh thép lại. Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó rút ra kết luận gì?

Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:

a) Khi thanh thép (1).................. vì nhiệt nó gây ra (2)............. rất lớn

b) Khi thanh thép co lại (3)................... nó cũng gây ra (4) ................. rất lớn.

Các từ để điền:

- Lực

- Vì nhiệt

- Nở ra

Hình 21.2 là hình chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray đường tàu hoả. Em có nhận xét gì? Tại sao người ta phải làm như thế?

Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép. Hai gối đỡ đó có cấu tạo giống nhau không? Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn?

Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?

Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh nào? Tại sao?

Băng kẹp đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có, thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao?

Tại sao bàn là điện ở hình 21.5 lại tự động ngắt khi đã đủ nóng?

Thanh đồng của băng kẹp ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay dưới?

Có 3 bình đựng nước a, b, c; cho thêm đá vào bình a để có nước lạnh và cho thêm nước nóng vào bình c để có nước ấm

a) Nhúng ngón trỏ của bàn tay phải vào bình a, nhúng ngón trỏ của bàn tay trái vào bình c. Các ngón tay có cảm giác thế nào?

b) Sau một phút, rút cả hai ngón tay ra, rồi cùng nhúng vào bình b. Các ngón tay có cảm giác thế nào? Từ thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì?

Cho biết hai thí nghiệm vẽ ở hình dưới đây dùng để làm gì?

Hãy quan sát rồi so sánh các nhiệt kế vẽ ở hình 22.5 về GHĐ, ĐCNN, công dụng và điền vào bảng 22.1

Cấu tạo của nhiệt kế y tế có đặc điểm gì? Cấu tạo như vậy có dụng gì?

Hãy tính xem 30⁰C, 37⁰C ứng với bao nhiêu ⁰F?

Khi đun nóng thì nhiệt độ của băng phiến thay đổi như thế nào? Đường biểu diễn từ phút 0 đến phút thứ 6 là đoạn thẳng nằm nghiêng hay nằm ngang?

Tới nhiệt độ nào thì băng phiến bắt đầu nóng chảy? Lúc này băng phiến tồn tại ở thể nào?

Trong suốt thời gian nóng chảy, nhiệt độ của băng phiến có thay đổi không? Đưởng biểu diễn từ phút thứ 8 đến phút thứ 11 là đoạn thẳng nằm nghiêng hay nằm ngang?

Khi băng phiến đã nóng chảy hết thì nhiệt độ của băng phiến thay đổi như thế nào theo thời gian? Đường biểu diễn từ phút thứ 11 đến phút thứ 15 là đoạn thẳng nằm ngang hay nằm nghiêng?

Chọn từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau:

a) Băng phiến nóng chảy ở (1)............. nhiệt độ này gọi là nhiệt độ nóng chảy của băng phiến.

b) Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ của băng phiến (2)...............

- 70⁰C, 80⁰C, 90⁰C

- Thay đổi, không thay đổi

Quan sát các  hiện tượng sau và cho biết quần áo ở hình nào khô nhanh hơn?  

C1: Quần áo vẽ ở hình A₂ khô nhanh hơn vẽ ở hình A₁ .Chứng tỏ tốc độ bay hơi phụ thuộc vào yếu tố nào?

C2: Quần áo vẽ ở hình B1 khô nhanh hơn vẽ ở hình B2, chứng tỏ tốc độ bay hơi phụ thuộc vào yếu tố nào?

C3: Quần áo vẽ ở hình C2 khô nhanh hơn vẽ ở hình C1, chứng tỏ tốc độ bay hơi phụ thuộc vào yếu tố nào?

Chọn từ thích hợp trong khung để điền từ thích hợp vào ô trống của các câu sau:

- Nhiệt độ càng (1) .......... thì tốc độ bay hơi càng (2)............

- Gió càng (3)............. thì tốc độ bay hơi càng (4) .................

- Diện tích mặt thoáng của chất lỏng càng (5).............. thì tốc đô bay hơi càng (6) ................

Các từ để điền:

- Lớn, nhỏ

- Cao, thấp

- Mạnh, yếu.

Thực hiện thí nghiệm kiểm tra tác động của nhiệt độ  bằng việc quan sát xem nước trong đĩa nào bay hơi nhanh hơn như sau: 

C5: Tại sao phải dùng đĩa có diện tích lòng đĩa như nhau?

C6: Tại sao phải đặc hai đĩa trong cùng một phòng không có gió?

C7: Tại sao chỉ hơ nóng một đĩa? 

C8: Căn cứ vào kết quả thí nghiệm nào, có thể khẳng định dự đoán tốc độ bay hơi phụ thuộc nhiệt độ là đúng?

Tại sao khi trồng cây chuối hay trồng mía người ta phải phạt bớt lá?

Tiến hành thí nghiệm kiểm tra sự ngưng tụ của hơi nước trong không khí

C1: Có gì khác nhau giữa nhiệt độ của nước trong cốc thí nghiệm và trong cốc đối chứng?

C2: Có hiện tượng gì xảy ra ở mặt ngoài của cốc thí nghiệm ? Hiện tượng này có xảy ra với cốc đối chứng không ?

C3: Các giọt nước đọng ở mặt ngoài của cốc thí nghiệm có phải là trong cốc thấm ra không ?

C4: Các giọt nước đọng bên ngoài cốc làm thí  nghiệm do đâu mà có ?

C5: Vậy dự đoán của chúng ta có đúng không ?

Hãy nêu hai thí dụ về hiện tượng ngưng tụ?

Giải thích sự tạo thành giọt nước đọng trên lá cây vào ban đêm?

Tại sao rượu đựng trong chai không đậy nút sẽ cạn dần, còn nếu nút kín thì không cạn?

Dựa vào kết quả thí nghiệm và bảng theo dõi diễn biến khi đun nước thí nghiệm. Trả lời các câu hỏi sau:

C1: Ở nhiệt độ nào bắt đầu xuất hiện các bọt khí ở đáy bình?

C2: Ở nhiệt độ nào bắt đầu thấy các bọt khí tách khỏi đáy bình và đi lên mặt nước?

C3: Ở nhiệt độ nào xãy hiện tượng các bọt khí nỗi lên mặt nước, vỡ tung ra và hơi nước bay lên nhiều (nước sôi)?

C4: Trong khi nước đang sôi, nhiệt độ của nước có tăng không?

Trong cuộc tranh luận của An và Bình (nêu ở phần đầu) ai đúng, ai sai?

• An: Nước sôi rồi, nhưng cứ đun thêm thì nước sẽ vẫn tiếp tục nóng lên

• Bình: Nước đã sôi, thì dù có đun mãi, nước cũng sẽ không nóng lên thêm.

Chọn từ thích hợp điền vào ô trống trong các câu sau:

a) Nước sôi ở nhiệt độ (1)................ Nhiệt độ này gọi là (2).................. của nước.

b) Trong suốt thời gian sôi, nhiệt độ của nước (3)................

c) Sự sôi là một sự bay hơi đặc biệt. Trong suốt thời gian sôi, nước vừa bay hơi tạo ra các (4)............... vừa bay hơi trên (5)................

Tại sao người ta chọn nhiệt độ của hơi nước đang sôi để làm một mốc chia nhiệt độ?

Tại sao để đo nhiệt độ của hơi nước sôi, người ta phải dùng nhiệt kế thuỷ ngân, mà không dùng nhiệt kế rượu?

Hãy cho biết năng suất tỏa nhiệt của khí đốt bằng bao nhiêu lần năng suất tỏa nhiệt của than bùn?

Tính nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy hoàn toàn 15kg củi, 15kg than đá. Để thu được nhiệt lượng trên cần đốt cháy hết bao nhiêu kg dầu hỏa?

Hãy mô tả sự truyền cơ năng, nhiệt năng trong các hiện tượng sau đây và tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của các câu ở cột bên phải bảng 27.1:

Hãy mô tả sự chuyển hóa năng lượng trong các hiện tượng sau đây và tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của các câu ở cột bên phải của hình dưới đây:

Hãy tìm ví dụ về sự biểu hiện của định luật trên trong các hiện tượng cơ và nhiệt đã học.

Hãy tìm thêm ví dụ, ngoài những ví dụ đã có trong bài về sự truyền cơ năng, nhiệt năng từ vật này sang vật khác; sự chuyển hóa giữa các dạng cơ năng cũng như giữa nhiệt năng và cơ năng.

Tại sao trong hiện tượng hòn bi va vào thanh gỗ sau khi va chạm chỉ chuyển động được một đoạn ngắn rồi dừng lại. Cơ năng của chúng ta đã biến đi đâu?

Tại sao trong hiện tượng về dao động của con lắc, con lắc chỉ dao dộng trong một thời gian ngắn rồi dừng lại ở vị trí cân bằng? Cơ năng của con lắc đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nào?

Trong thực tế chỉ có khoảng từ 30% đến 40% nhiệt lượng nhiên liệu bị đốt cháy tỏa ra được biến thành công có ích. Người ta nói các động cơ nhiệt có hiệu suất vào khoảng từ 30% đến 40% và đưa ra công thức tính hiệu suất:

\(H=\frac{A^-}{Q}\)

Hãy phát biểu định nghĩa hiệu suất của động cơ nhiệt và nêu tên đơn vị của các đại lượng có mặt trong biểu thức trên.

Các máy cơ đơn giản học ở lớp 6 có phải là động cơ nhiệt không? Tại sao?

Hãy kể tên các dụng cụ có sử dụng động cơ nổ 4 kì mà em biết.

Theo em thì động cơ nhiệt có thể gây ra những tác hại nào đối với môi trường sống của chúng ta?

Một ô tô chạy được quãng đường 100 km với lực kéo trung bình là 700 N, tiêu thụ hết 5 lít xăng (khoảng 4kg). Tính hiệu suất của động cơ ô tô.

Tại sao có hiện tượng khuyếch tán? Hiện tượng khuyếch tán xảy ra nhanh lên hay chậm đi khi nhiệt độ giảm?

Tại sao một vật không phải lúc nào cũng có cơ năng nhưng lúc nào cũng có nhiệt năng?

Khi cọ xát một miếng đồng trên mặt bàn thì miếng đồng nóng lên. Có thể nói là miếng đồng đã nhận được nhiệt lượng không? Tại sao?

Đun nóng một ống nghiệm đậy kín có đựng một ít nước. Nước nóng dần và tới một lúc nào đó nút ống nghiệm bị bật lên. Trong hiện tượng này nhiệt năng của nước thay đổi bằng những cách nào; đã có sự chuyển hóa năng lượng từ dạng nào sang dạng nào?