Chương 2: Kim Loại

Hãy nêu những tính chất vật lí và ứng dụng tương ứng của kim loại.

Hãy chọn những từ, cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau đây:

a) Kim loại vonfram được dùng làm dây tóc bóng đèn điện là do có ... cao.

b) Bạc, vàng được dùng làm ... vì có ánh kim rất đẹp.

c) Nhôm được dùng làm vật liệu chế tạo vỏ máy bay là do ... và ...

d) Đồng và nhôm được dùng làm ... là do dẫn điện tốt.

e) ... được dùng làm dụng cụ nấu bếp là do bền trong không khí và dẫn nhiệt tốt.

1. nhôm;

2. bền;

3. nhẹ;

4. nhiệt độ nóng chảy;

5. dây điện;

6. đồ trang sức.

Có các kim loại sau: đồng, kẽm, magie, natri, bạc. Hãy chỉ ra hai kim loại dẫn điện tốt nhất?

Hãy tính thể tích 1 mol của mỗi kim loại (nhiệt độ, áp suất trong phòng thí nghiệm), biết khối lượng riêng (g/cm³) tương ứng là D_Al = 2,7; D_K = 0,86; D_Cu = 8,94.

Hãy kể tên ba kim loại được sử dụng để:

a) Làm vật dụng gia đình.

b) Sản xuất dụng cụ, máy móc.

Kim loại có những tính chất hóa học nào? Lấy ví dụ và viết các phương trình hóa học minh họa với kim loại Magie?

Hãy hoàn thành các phương trình hóa học sau đây:

a) ... + HCl → MgCl₂ + H₂

b) ... + AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + Ag

c) ... + ... → ZnO

d) ... + Cl₂ → HgCl₂

e) ... + S → K₂S.

Viết các phương trình hóa học xảy ra giữa các cặp chất sau đây:

a) Kẽm + axit sunfuric loãng.

b) Kẽm + dung dịch bạc nitrat.

c) Natri + lưu huỳnh.

d) Canxi + Clo.

Dựa vào tính chất hoá học của kim loại, hãy viết các phương trình hoá học biểu diễn các chuyển đổi sau đây:

Dự đoán hiện tượng và viết phương trình hoá học khi:

a) Đốt dây sắt trong khí clo.

b) Cho một đinh sắt vào ống nghiệm đựng dung dịch CuCl₂.

c) Cho một viên kẽm vào dung dịch CuSO₄.

Ngâm một lá kẽm trong 20 gam dung dịch muối đồng sunfat 10% cho đến khi kẽm không tan được nữa. Tính khối lượng kẽm đã phản ứng với dung dịch trên và nồng độ phần trăm của dung dịch sau phản ứng.

Ngâm một lá đồng trong 20 ml dung dịch bạc nitrat cho tới khi đồng không thể tan thêm được nữa. Lấy lá đồng ra, rửa nhẹ, làm khô và cân thì thấy khối lượng lá đồng tăng thêm 1,52 g. Hãy xác định nổng độ mol của dung dịch bạc nitrat đã dùng (giả thiết toàn bộ lượng bạc giải phóng bám hết vào lá đồng).

Dãy kim loại nào sau đây được sắp xếp đúng theo chiều hoạt động hóa học tăng dần?

A. K, Mg, Cu, Al, Zn, Fe.

B. Fe, Cu, K, Mg, Al, Zn.

C. Cu, Fe, Zn, Al, Mg, K.

D. Zn, K, Mg, Cu, Al, Fe.

E. Mg, K, Cu, Al, Fe.

Dung dịch ZnSO₄ có lẫn tạp chất là CuSO₄. Dùng kim loại nào sau đây để làm sạch dung dịch ZnSO₄? Giải thích và viết phương trình phản ứng.

a) Fe.

b) Zn.

c) Cu.

d) Mg.

Viết các phương trình hoá học:

a) Điều chế CuSO₄ từ Cu.

b) Điều chế MgCl₂ từ mỗi chất sau: Mg, MgSO₄, MgO, MgCO₃.

(Các hoá chất cần thiết coi như có đủ).

Hãy cho biết hiện tượng nào xảy ra khi cho:

a) Kẽm vào dung dịch đồng sunfat.

b) Đồng vào dung dịch bạc nitrat.

c) Kẽm vào dung dịch magie clorua.

d) Nhôm vào dung dịch đồng clorua.

Viết các phương trình phản ứng hóa học nếu có.

Cho 10,5 gam hỗn hợp 2 kim loại Cu, Zn vào dung dịch H₂SO₄ loãng dư, người ta thu được 2,24 lít khí (đktc).

a) Viết phương trình hoá học.

b) Tính khối lượng chất rắn còn lại sau phản ứng.

Hãy điền vào những tính chất tương ứng vào dấu ...với những ứng dụng của nhôm:

1, ... → Làm dây dẫn điện

2, ... → Chế tạo máy bay, ô tô, xe lửa

3, ... → Làm dụng cụ gia đình: nồi, xoong

Thả một mảnh nhôm vào các ống nghiệm chứa các dung dịch sau:

a) MgSO₄.

b) CuCl₂.

c) AgNO₃.

d) HCl.

Cho biết hiện tượng xảy ra? Giải thích và viết phương trình hóa học.

Có nên dùng xô, chậu, nồi nhôm để đựng vôi, nước vôi tôi hoặc vữa xây dựng không? Giải thích?

Có dung dịch muối AlCl₃ lẫn tạp chất là CuCl₂. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối nhôm? Giải thích sự lựa chọn.

a) AgNO₃.

b) HCl.

c) Mg.

d) Al.

e) Zn.

Thành phần chính của đất sét là Al₂O₃.2SiO₂.2H₂O. Hãy tính thành phần phần trăm theo khối lượng của Al có trong hợp chất trên.

Để xác định phần trăm khối lượng của hỗn hợp A gồm nhôm và magie, người ta thực hiện hai thí nghiệm sau:

- Thí nghiệm 1: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng dư, thu được 1568ml khí ở điều kiện tiêu chuẩn.

- Thí nghiệm 2: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch NaOH dư thì sau phản ứng thấy còn lại 0,6g chất rắn.

Tính phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp A.

Sắt có những tính chất hóa học nào? Viết các phương trình hóa học minh họa.

Từ sắt và các hóa chất cần thiết, hãy viết các phương trình hóa học để thu được các oxit riêng biệt: Fe₃O₄, Fe₂O₃ và ghi rõ điều kiện phản ứng, nếu có:

Có bột kim loại sắt lẫn tạp chất nhôm. Hãy nêu phương pháp làm sạch sắt.

Sắt tác dụng được với chất nào sau đây?

a) Dung dịch muối Cu(NO₃)₂

b) H₂SO₄ đặc, nguội

c) Khí Cl₂

d) Dung dịch ZnSO₄.

Viết các phương trình hóa học và ghi điều kiện, nếu có:

Ngâm bột sắt dư trong 10 ml dung dịch đồng sunfat 1M. Sau khi phản ứng kết thúc, lọc được chất rắn A và dung dịch B.

a) Cho A tác dụng với dung dịch HCl dư. Tính khối iượng chất rắn còn lại sau phản ứng.

b) Tính thể tích dung dịch NaOH 1M vừa đủ để kết tủa hoàn toàn dung dịch B.

Thế nào là hợp kim? Thế nào là gang, thép? Nếu thành phần, tính chất và ứng dụng của gang và thép.

Hãy cho biết nguyên tắc sản xuất gang và viết các phương trình phản ứng hóa học.

Hãy cho biết nguyên tắc luyện gang thành thép và viết các phương trình hóa học?

Những khí thải (CO₂, SO₂ ...) trong quá trình sản xuất gang, thép có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường xung quanh? Dẫn ra một số phản ứng để giải thích. Thử nêu biện pháp để chống ô nhiễm môi trường ở khu dân cư gần cơ sở sản xuất gang thép.

Hãy lập các phương trình hoá học theo sơ đồ sau đây:

a) O₂ + 2Mn → 2MnO

b) Fe₂O₃ + CO → Fe + CO₂

c) O₂ + Si  → SiO₂

d) O₂ + S  → SO₂

Cho biết phản ứng nào xảy ra trong quá trình luyện gang, phản ứng nào xảy ra trong quá trình luyện thép, chất nào là chất oxi hoá, chất nào là chất khử?

Tính khối lượng quặng hematit chứa 60% Fe₂O₃ cần thiết để sản xuất được 1 tấn gang chứa 95% Fe. Biết hiệu suất của quá trình là 80%?

Thế nào là ăn mòn kim loại? Lấy ba ví dụ về ăn mòn kim loại xung quanh ta?

Tại sao kim loại bị ăn mòn? Những yếu tố nào ảnh hưởng tới ăn mòn kim loại? Lấy ví dụ minh họa.

Nêu các biện pháp đã được sử dụng để bảo vệ kim loại không bị ăn mòn. Nêu hai ví dụ cụ thể mà bản thân em đã làm để bảo vệ đồ dùng bằng kim loại trong gia đình?

Sự ăn mòn kim loại là hiện tượng vật lí hay hiện tượng hóa học? Lấy ví dụ chứng minh.

Hãy chọn câu đúng: Con dao bằng thép không bị gỉ nếu:

a) Sau khi dùng, rửa sạch, lau khô.

b) Cắt chanh rồi không rửa.

c) Dùng xong, cất đi ngay.

d) Ngâm trong nước lâu ngày.

e) Ngâm trong muối một thời gian.

Hãy viết hai phương trình hóa học trong mỗi trường hợp sau đây:

- Kim loại tác dụng với oxi tạo thành oxit bazơ.

- Kim loại tác dụng với phi kim tạo thành muối.

- Kim loại tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và giải phóng khi hiđro.

- Kim loại tác dụng với udng dịch muối tạo thành muối mới và kim loại mới.

Có 4 kim loại A, B, C, D đứng sau Mg trong dãy hoạt động hóa học. Biết rằng:

– A và B tác dụng với dung dịch HCl giải phóng hiđro.

– C và D không phản ứng với dung dịch HCl.

– B tác dụng với dung dịch muối A và giải phóng A.

– D tác dụng với dung dịch muối C và giải phóng C.

Hãy xác định thứ tự sắp xếp nào sau đây là đúng (theo chiều hoạt động hóa học giảm dần).

a) B, D, C, A

b) D, A, B, C

c) B, A, D, C

d) A, B, C, D

e) C, B, D, A

Viết phương trình hoá học biểu diễn sự chuyển đổi sau đây:

a) Al → Al2O3 → AlCl3 →   Al(OH)3 → Al2O3 → Al → AlCl3

b) Fe → FeSO4 → Fe(OH)2 → FeCl2

c) Fe → FeCl3 → Fe(OH)3 → Fe2O3 → 2Fe

Cho 9,2g một kim loại A phản ứng với khí clo dư tạo thành 23,4g muối. Hãy xác định kim loại A, biết rằng A có hóa trị I.

Ngâm một lá sắt có khối lượng 2,5 gam trong 25 ml dung dịch CuSO₄ 15% có khối lượng riêng là 1,12 g/ml. Sau một thời gian phản ứng, người ta lấy lá sắt ra khỏi dung dịch, rửa nhẹ, làm khô thì cân nặng 2,58 gam.

a) Hãy viết phương trình hoá học.

b) Tính nồng độ phần trăm của các chất trong dung dịch sau phản ứng.

Cho bốn chất sau: Al, AlCl₃, Al(OH)₃, Al₂O₃. Hãy sắp xếp bốn chất này thành hai dãy chuyển hóa (mỗi dãy đều gòm 4 chất) và viết các phương trình hóa học tương ứng để thực hiện dãy chuyển hóa đó.

Có ba kim loại là nhôm, bạc, sắt. Hãy nêu phương pháp hóa học để nhận biết từng kim loại. Các dụng cụ hóa chất coi như có đủ. Viết các phương trình hóa học để nhận biết ba kim loại.

Axit H₂SO₄ loãng phản ứng với tất cả các chất trong dãy chất nào dưới đây:

A. FeCl₃, MgO, Cu, Ca(OH)₂ .

B. NaOH, CuO, Ag, Zn.

C. Mg(OH)₂, HgO, K₂SO₃, NaCl .

D. Al, Al₂O₃, Fe(OH)₃, BaCl₂.

Dung dịch NaOH có phản ứng với tất cả các chất trong dãy nào sau đây:

A. FeCl₃, MgCl₂, CuO, HNO₃.

B. H₂SO₄, SO₂, CO₂, FeCl₂.

C. Al(OH)₃, HCl, CuSO₄, KNO₃.

D. Al, HgO, H₃PO₄, BaCl₂.

Sau khi làm thí nghiệm có những khí độc hại sau: HCl, H₂S, CO₂, SO₂. Có thể dùng chất nào sau đây để loại bỏ chúng là tốt nhất?

A. Nước vôi trong.

B. Dung dịch HCl.

C. Dung dịch NaCl.

D. Nước.

Giải thích và viết phương trình phản ứng hóa học nếu có.

Bạc (dạng bột) có lẫn tạp chất đồng, nhôm. Dùng phương pháp hóa học để thu được bạc tinh khiết.

Trong phòng thí nghiệm, người ta làm khô các khí ẩm bằng cách dẫn khí này đi qua các bình có đựng các chất háo nước nhưng không có phản ứng với khí cần làm khô. Có các chất làm khô sau: H₂SO₄ đặc, CaO. Dùng hóa chất nào nói trên để làm khô mỗi khí ẩm sau đây: khí SO₂, khí O₂, khí CO₂. Hãy giải thích sự lựa chọn đó.

Cho 10 gam dung dịch muối sắt clorua 32,5% tác dụng với dung dịch bạc nitrat dư thì tạo thành 8,61 gam kết tủa. Hãy tìm công thức hóa học của muối sắt đã dùng.

Cho 1,96g bột sắt vào 100ml dung dịch CuSO₄ 10% có khối lượng riêng là 1,12 g/ml.

a) Viết phương trình hóa học.

b) Xác định nồng độ mol của chất trong dung dịch khi phản ứng kết thúc. Giả thiết rằng thể tích của dung dịch sau phản ứng thay đổi không đáng kể.

Hãy xem xét các cặp chất sau đây, cặp chất nào có phản ứng? Không có phản ứng?

a) Al và khí Cl₂.

b) Al và HNO₃ đặc, nguội.

c) Fe và H₂SO₄ đặc, nguội.

d) Fe và dung dịch Cu(NO₃)₂.

Viết các phương trình hóa học (nếu có)