Giải Khoa học 5 Bài 38-39: Sự biến đổi hóa học giúp các em học sinh lớp 5 tổng hợp toàn bộ kiến thức lý thuyết quan trọng, nhanh chóng trả lời các câu hỏi trong SGK Khoa học 5 trang 78, 79, 80, 81.
Qua đó, giúp các em biết cách nhận xét sự biến đổi màu của đường dưới tác dụng của nhiệt, để ngày càng học tốt môn Khoa học lớp 5. Đồng thời, cũng giúp thầy cô tham khảo để soạn giáo án Bài 38-39 của chủ đề Vật chất và năng lượng. Mời thầy cô và các em cùng theo dõi bài viết dưới đây của Download.vn:
Giải bài tập Khoa học 5 Bài 38-39: Sự biến đổi hóa học
Giải bài tập Khoa học 5 trang 78, 79, 80, 81
Thực hành
- Đốt một tờ giấy và nhận xét sự biến đổi của tờ giấy dưới tác dụng của ngọn lửa.
- Chưng đường trên ngọn lửa.
+ Nhận xét sự biến đổi màu của đường dưới tác dụng của nhiệt. Để nguội, nếm thử xem sau khi chuyển màu. Đường còn giữ được vị ngọt không.
+ Dự kiến kết quả xảy ra nếu ta đun tiếp.
Trả lời:
- Đốt một tờ giấy ta thấy: Giấy bị cháy cho ta tro giấy
- Đường từ trắng chuyển sang vàng rồi vàng thẫm. Nếu tiếp tục đun nữa nó sẽ cháy thành than. Khi nếm, chất đó không còn vị ngọt nữa. Trong quá trình đun đường có khói khét bốc lên.
Liên hệ thực tết và trả lời
Trong các trường hợp dưới đây, trường hợp nào có sự biến đổi hóa học? Tại sao?
Trả lời:
| Hình | Trường hợp | Biến đổi | Giải thích |
2 | Cho vôi sống vào nước | Hoá học | Vôi sống khi thả vào nước đã không giữ lại được tính chất của nó nữa, nó đã bị biến đổi thành vôi tôi dẻo quánh, kèm theo sự toả nhiệt. |
3 | Xé giấy thành những mảnh vụn | Vật lý | Giấy bị cắt vụn vẫn giữ nguyên tính chất, không bị biến đổi thành chất khác. |
4 | Xi măng trộn cát | Vật lý | Xi măng và cát thành hỗn hợp xi măng cát, tính chất của cát và xi măng vẫn giữ nguyên, không đổi |
5 | Xi măng trộn cát và nước | Hóa học | Xi măng trộn cát và nước thành vữa xi măng, tính chất hoàn toàn khác với tính chất của ba chất tạo thành nó là cát, xi măng và nước |
6 | Đinh mới để lâu ngày thành đinh gỉ | Hoá học | Dưới tác dụng của hơi nước trong không khí, chiếc đinh bị gỉ tính chất của đinh gỉ khác hẳn tính chất của đinh mới |
7 | Thủy tinh ở thể lỏng sau khi được thổi thành các chai, lọ, để nguội thành thủy tinh ở thể rắn | Vật lý | Dù ở thể rắn hay thể lỏng, tính chất của thủy tinh vẫn không thay đổi |
Trò chơi học tập: Bức thư bí mật
- Chuẩn bị: một ít giấm, một que tăm, một mảnh giấy, diêm và nến.
- Tiến hành: Nhúng đầu tăm vào giấm rồi viết lên giấy và để khô.
+ Ta có nhìn thấy chữ không?
+ Muốn đọc bức thư này, người nhận thư phải làm thế nào?
+ Điều kiện gì làm giấm đã khô trên giấy biến đổi hoá học?
Lưu ý:
- Không hơ giấy quá gần ngọn lửa đề phòng cháy.
- Có thể thay giấm bằng chanh hoặc mấy cọng hành vắt hoặc giã lấy nước.
Trả lời:
- Ta không nhìn thấy chữ.
- Muốn đọc được thư người nhận thư phải hơ giấy qua ngọn lửa.
- Điều kiện nhiệt độ đã làm giấm khô biến đổi hóa học.
Thực hành
Đọc thông tin, quan sát hình vẽ để trả lời câu hỏi.
1. Dùng một miếng vải được nhuộm phẩm màu xanh phơi ra nắng, lấy một cái đĩa sứ và bốn hòn đá chặn lên như hình 9a. Phơi như vậy khoảng ba, bốn ngày liền. Sau đó lấy miếng vải vào thì thấy kết quả như hình 9b.
Hãy giải thích hiện tượng đó.
2. Người ta lấy một chất hóa học dùng để rửa ảnh bôi lên một tờ giấy trắng (hình 10a, 10b). Đặt phim đã chụp ảnh cho áp sát vào tờ giấy trắng đã bôi hóa chất rồi đem phơi ra nắng (hình 10c). Một lúc sau, lấy tấm phim ra, ta được ảnh trong phim in trên tờ giấy trắng (hình 10d).
Hiện tượng này chứng tỏ có sự biến đổi lí học hay hóa học?
Trả lời:
1. Hiện tượng trong hình 9 có thể giải thích như sau: Miếng vải nhuộm phẩm màu dưới tác động của ánh sáng mặt trời bị biến đổi (màu bị nhạt bớt) còn phần bị che đi thì không nhận ánh sáng mặt trời nên màu vẫn còn nguyên.
2. Hiện tượng trong hình 10 có sự biến đổi hóa học dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời. Phần giấy bị khoảng đậm của phim che khuất bị biến đổi màu khác với phần bị khoảng nhạt của phim che đi. Do đó ta nhận được ảnh như phim đã chụp
Giải Vở bài tập Khoa học lớp 5 bài 38 - 39 Sự biến đổi hóa học
Câu 1: Làm các thí nghiệm như hướng dẫn ở mục Thực hành trang 78 SGK và hoàn thành bảng sau:
(Thí nghiệm: - Đốt một tờ giấy và nhận xét sự biến đổi của tờ giấy dưới tác dụng của ngọn lửa.Chưng đường trên ngọn lửa.)
Thí nghiệm | Mô tả hiện tượng | Giải thích hiện tượng |
Đốt tờ giấy | ||
Chưng đường trên ngọn lửa |
Trả lời:
Thí nghiệm | Mô tả hiện tượng | Giải thích hiện tượng |
Đốt tờ giấy | Tờ giấy bị cháy thành than. | Tờ giấy đã bị biến thành một chất khác, không còn giữ được tính chất ban đầu. |
Chưng đường trên ngọn lửa | - Đường từ màu trắng chuyển sang vàng rồi nâu thẫm, có vị đắng. Nếu tiếp tục đun nữa, nó sẽ cháy thành than. - Trong quá trình chưng đường có khói khét bốc lên. | Dưới tác dụng của nhiệt, đường đã không còn giữ được tính chất của nó nữa, nó đã bị biến thành một chất khác. |
Câu 2: Khoanh vào chữ cái trước câu trả lời đúng.
2.1. Hiện tượng gì xảy ra khi cho vôi sống vào nước?
a. Không có hiện tượng gì.
b. Vôi sống hòa tan vào nước tạo thành dung dịch nước vôi.
c. Vôi sống trở nên dẻo quánh thành vôi tôi và kèm theo sự tỏa nhiệt.
2.2. Hiện tượng chất này bị biến đổi thành chất khác được gọi là gì?
a. Sự biến đổi lí học.
b. Sự biến đổi hóa học.
Trả lời:
Câu hỏi | 2.1 | 2.2 |
Đáp án | c | b |
Câu 3: Đánh dấu × vào các cột trong bảng dưới đây cho phù hợp.
Biến đổi lí học | Biến đổi hóa học | |
Cho vôi sống vào nước | ||
Xé giấy thành những mảnh vụn | ||
Xi măng trộn với cát | ||
Xi măng trộn với cát và nước | ||
Đinh mới ⟶ đinh gỉ | ||
Thủy tinh ở thể lỏng ⟶ thủy tinh ở thể rắn |
Trả lời:
Biến đổi lí học | Biến đổi hóa học | |
Cho vôi sống vào nước | × | |
Xé giấy thành những mảnh vụn | × | |
Xi măng trộn với cát | × | |
Xi măng trộn với cát và nước | × | |
Đinh mới ⟶ đinh gỉ | × | |
Thủy tinh ở thể lỏng ⟶ thủy tinh ở thể rắn | × |
Câu 4: Thực hiện trò chơi “Bức thư bí mật” theo hướng dẫn ở trang 80 SGK và trả lời các câu hỏi dưới đây:
Nhúng đầu tăm vào giấm rồi viết lên giấy và để khô.
a) Ta có nhìn thấy chữ không?
b) Muốn đọc “Bức thư bí mật” ta phải làm thế nào?
c) Điều kiện gì làm giấm đã khô trên giấy biến đổi hóa học?
Trả lời:
a) Ta không nhìn thấy chữ.
b) Muốn đọc bức thư này, người nhận thư phải hơ nóng bức thư.
c) Nhiệt làm giấm đã khô trên giấy biến đổi hóa học.
Câu 5: Hãy nêu một vài ví dụ chứng tỏ nhiệt độ có tác dụng làm biến đổi hóa học của một số chất.
Trả lời:
Ví dụ: - Ở nhiệt độ cao đường cháy biến thành chất khác;
- Khi đun với đá vôi ở nhiệt độ cao sẽ tạo ra vôi sống và khí các-bô-níc,…
Câu 6: Hãy nêu một vài ví dụ chứng tỏ ánh sáng cũng có tác dụng làm biến đổi hóa học của một số chất.
Trả lời:
Ví dụ: Quần áo màu khi phơi nắng sẽ bị bạc màu.
Lý thuyết Sự biến đổi hóa học
- Sự biến đổi hoá học có thể xảy ra dưới tác dụng của nhiệt.
- Sự biến đổi hoá học có thể xảy ra dưới tác dụng của ánh sáng.
