Tài liệu Soạn văn 8: Thực hành tiếng Việt trang 64, cung cấp những kiến thức vô cùng hữu ích.
Các bạn học sinh lớp 8 có thể tham khảo để nắm được nội dung chi tiết mà chúng tôi đã đăng tải ngay sau đây.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 64)
Câu 1. Tìm câu chủ đề trong các đoạn văn sau, từ đó, xác định kiểu đoạn văn (diễn dịch, quy nạp). Phân tích tác dụng của từng cách thức tổ chức đoạn văn.
a. Ta thường nghe: Kỉ Tín đem mình chết thay, cứu thoát cho Cao Đế; Do Vu chìa lưng chịu giáo. che chở cho Chiêu Vương; Dự Nhượng nuốt than đề báo thù cho chủ; Thân Khoái Chặt tay chết theo nạn của vua; Kinh Đức, một chàng tuổi trẻ, thân phò Thái Tông thoát khỏi vòng vây Thế Sung; Cảo Khanh, một bẻ tôi xa, miệng mắng Lộc Sơn, không theo mưu kế nghịch tặc. Từ xưa, các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời nào không có? Giả sử các bậc đó cứ khư khư theo thói nữ nhi thường tình, thì cũng chết già ở xó cửa, sao có thể lưu danh sử sách, cùng trời đất muôn đời bất hủ được!
(Trần Quốc Tuấn, Hịch tướng sĩ)
b. Đồng phục không chỉ đẹp mà còn giúp phần tạo nên bản sắc của mỗi trường. Cậu này là học sinh Trường THCS Lê Quý Đôn, bạn ấy thuộc Trường THCS Lương Thế Vinh, còn cô bé kia học ở Trường THCS Đặng Thai Mai... tất cả đầu được nhận ra nhờ hộ đồng phục mà họ mặc. Trong cuộc thí “Nhóm bạn lí tưởng” ở huyện, “màu cờ sắc áo” không chỉ thể hiện ở tài trí của năm bạn trong đội hình thi đấu trên sân khấu, mà còn ở các nhóm cổ động viên tưng bừng, nổi bật trong bộ đồng phục của trường mình trên khán đài.
Dẫn theo Ngữ văn 6, Tập hai
(Kết nối trí thức với cuộc sống), NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, tr. 67)
Gợi ý:
a.
- Câu chủ đề: Giả sử các bậc đó cứ khư khư theo thói nữ nhi thường tình, thì cũng chết già ở xó cửa, sao có thể lưu danh sử sách, cùng trời đất muôn đời bất hủ được!
- Kiểu đoạn văn: quy nạp
- Tác dụng của từng cách thức tổ chức đoạn văn: Đưa ra những tấm gương để từ đó khái quát lại một chân lí, những tấm gương trung nghĩa sẽ được sử sách lưu danh và từ đó gián tiếp khơi dậy ý thức trách nhiệm của các binh sĩ.
b.
- Câu chủ đề: Đồng phục không chỉ đẹp mà còn giúp phần tạo nên bản sắc của mỗi trường.
- Kiểu đoạn văn: Diễn dịch
- Tác dụng: Câu chủ đề được nêu ở đầu để người đọc nắm được ý kiến được bàn tới, các câu sau đó đưa ra dẫn chứng để chứng minh.
Câu 2. Hãy sắp xếp các câu sau đây thành đoạn văn diễn dịch, sau đó sắp xếp lại thành đoạn văn quy nạp và cho biết dựa vào cơ sở nào, em sắp xếp như vậy.
(1) Một cô Tấm (trong truyện “Tấm Cám”) bao lần bị hại, cuối cùng vẫn được làm hoàng hậu, nhưng mụ dì ghẻ và Cám - những kẻ lắm mưu mô tàn ác thì bị trừng phạt đích đáng.
(2) Một Thạch Sanh (truyện “Thạch Sanh”) chất phác, thật bụng tin người, dẫu trải qua bao khổ nạn, oan khuất rồi đến lúc cũng cưới được công chúa và lên ngôi, còn Lý Thông lừa lọc, xảo trá thì trời đất không dung tha.
(3) Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo là ước mơ công bằng được nhân dân gửi gắm vào truyện cổ tích.
(4) Một người em (truyện “Cây khế”) thật thà, hiền lành, bị anh đối xử bất công, ai ngờ cuộc sống về sau lại giàu sang, hạnh phúc, trong khi người anh tham lam thì bỏ mạng giữa biển khơi.
- Sắp xếp thành đoạn văn diễn dịch: (3) - (1) - (2) - (4)
- Sắp xếp thành đoạn văn quy nạp: (1) - (2) - (4) - (3)
Câu 3. Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất. (llya Ehrenburg (I- li-a Ê-ren-bua)). Hãy xem đây là câu chủ đề, từ đó, viết hai đoạn văn, một đoạn đặt câu chủ để ở đầu đoạn (diễn dịch) và một đoạn đặt câu chủ để ở cuối đoạn (quy nạp).
Gợi ý:
Mẫu 1
Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất. Chúng ta yêu con đường làng thân quen, cánh đồng lúa chín vàng hay dòng sông êm đềm. Tình yêu dành cho những điều nhỏ bé, thân quen như câu chuyện của bà, lời hát ru của mẹ. Hay như tuổi trẻ cố gắng học tập thật tốt để tương lai cống hiến cho đất nước. Sự tiếp thu văn hóa nước ngoài có chọn lọc, mà vẫn giữ gìn được bản sắc dân tộc. Và cả tinh thần của mỗi người quyết tâm bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ của quốc gia, dân tộc. Vậy mà vẫn còn nhiều người sống ích kỉ, chạy theo lối sống vật chất. Điều đó thật đáng lên án, phê phán. Mỗi người cần hiểu rằng, tình yêu quê hương đất nước chính là nguồn sức mạnh to lớn cần được giữ gìn và trân trọng.
=> Đoạn văn diễn dịch
Mẫu 2
Tình yêu đất nước có thể là tình yêu với những gì thuộc về đất nước như xóm làng quen thuộc, cánh đồng lúa chín hay con sông hiền hòa. Có thể, tình yêu mà mỗi người dành cho lời ru của mẹ, câu chuyện kể của bà. Ngoài ra còn có thể là hành động của những bạn trẻ học tập thật tốt để tương lai cống hiến cho đất nước. Hay sự tiếp thu văn hóa nước ngoài một cách có chọn lọc dựa trên tinh thần giữ gìn bản sắc dân tộc. Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật thường nhất.
=> Đoạn văn quy nạp
