Phản ứng tráng gương của Anđehit

Phản ứng tráng gương của Anđehit là tài liệu cực kì hữu ích mà Download.vn muốn giới thiệu đến quý thầy cô cùng các bạn học sinh lớp 11 tham khảo.

Tài liệu bao gồm lý thuyết, phương pháp giải, ví dụ minh họa kèm theo một số dạng bài tập về phản ứng tráng gương của Anđehit. Hi vọng với tài liệu này các bạn có thêm nhiều tài liệu tham khảo, củng cố kiến thức để đạt được kết quả cao trong các bài kiểm tra một tiết, bài thi học kì 1 sắp tới. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.

1. Phản ứng tráng gương Anđehit là gì?
2. Phương trình phản ứng tráng gương Anđehit tổng quát
3. Cách giải bài tập phản ứng tráng gương Anđehit
4. Cách viết phương trình phản ứng tráng gương Anđehit
5. Bài tập phản ứng tráng gương của Anđehit

1. Phản ứng tráng gương Anđehit là gì?

Phản ứng tráng gương còn được gọi là phản ứng tráng bạc. Đây là loại phản ứng đặc trưng của anđehit. Chúng ta có thể hiểu, phản ứng tráng gương là phản ứng đặc trưng của nhóm chức anđehit khi tác dụng với AgNO₃ hoặc Ag₂O trong môi trường NH₃ tạo ra Ag. Với phản ứng này, anđehit sẽ được chứng minh là có tính khử.

2. Phương trình phản ứng tráng gương Anđehit tổng quát

Phương trình phản ứng tổng quát:

$R(CHO)_x+2xAgNO_3+3xNH_3+xH_2O→R(COONH_4)_x+xNH_4NO_3+2xAg$

→ Phản ứng chứng minh anđehit có tính khử và được dùng để nhận biết anđehit.

- Riêng HCHO có phản ứng:

$HCHO+4AgNO_3+6NH_3+2H_2O→(NH_4)_2CO_3+4NH_4NO_3+4Ag$

Phản ứng của HCHO tạo ra các muối vô cơ chứ không phải muối của axit hữu cơ như các anđehit khác.

3. Cách giải bài tập phản ứng tráng gương Anđehit

Phản ứng: $R(CHO)_a+aAg_2O→R(COOH)_a+2aAg$

Dựa vào tỷ lệ số mol andehit và Ag

+ Nếu $\frac{n_{Ag}}{n_A}=2$ => Andehit A là andehit đơn chức.

+ Nếu $\frac{n_{Ag}}{n_A}=4$ => Andehit A là HCHO hoặc andehit hai chức $R(CHO)_2$

+ Hỗn hợp 2 andehit đơn chức cho phản ứng tráng gương

$\frac{n_{Ag}}{n_A}>2$ => có một chất là HCHO.

+ Hỗn hợp 2 andehit mạch thẳng (khác HCHO) cho phản ứng tráng gương với:

$2<\frac{n_{Ag}}{n_A}<4$ => có một andehit đơn chức và một andehit đa chức.

Dựa và phản ứng tráng gương:

+ 1mol anđehit đơn chức (R-CHO) cho 2mol Ag

+ Trường hợp đặc biệt: H-CH = O phản ứng Ag₂O tạo 4mol Ag và %O = 53,33%

4. Cách viết phương trình phản ứng tráng gương Anđehit

Thuốc thử dùng cho phản ứng tráng gương là AgNO₃/NH₃ hay còn gọi Tollens. Vì vậy, khi viết phương trình phản ứng, các bạn phải viết dạng đầy đủ của nó. Đối với chương trình nâng cao là [Ag(NH₃)₂]OH. Còn đối với chương trình chuẩn là AgNO₃ + NH₃ + H₂O.

Như vậy, ta được phương trình: AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → [Ag(NH₃)₂]OH + NH₄NO₃.

Mỗi loại hợp chất khác nhau khi tham gia phản ứng tráng gương sẽ cho ra sản phẩm khác nhau. Và do đó, cách viết phương trình phản ứng cũng khác nhau. Dưới đây, chúng tôi giới thiệu cách viết phương trình phản ứng tráng bạc của anđehit, axit fomic.

Anđehit

Anđehit là hợp chất trong hóa hữu cơ, nó có nhóm chức cacbaldehyd: R-CHO. Khi tham gia phản ứng tráng gương, nó có phương trình:

RCHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → RCOONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

RCHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → RCOONH₄ + 2Ag + 2NH₄NO₃

RCHO + Ag₂O → RCOOH + 2Ag

Riêng metanal có phương trình:

HCHO + 4[Ag(NH₃)₂]OH → (NH₄)₂CO₃ + 4Ag + 2H₂O + 6NH₃

HCHO + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → (NH₄)₂CO₃ + NH₄NO₃ + Ag

HCHO + 2Ag₂O → 4Ag + CO₂ + H₂O

Axit fomic

Axit fomic là dạng axit cacboxylic đơn giản. công thức của nó là CH₂O₂ hoặc HCOOH. Phương trình phản ứng tráng gương của axit fomic là:

HCOOH + 2[Ag(NH₃)₂]OH → (NH₄)₂CO₃ + 2Ag + 2NH₃ + H₂O

HCOOH + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → (NH₄)₂CO₃ + Ag + NH₄NO₃

Ag₂O + HCOOH → 2Ag + H₂O + CO₂

Thông qua các phương trình trên, chúng ta nhận thấy, dù là phản ứng tráng gương với hợp chất nào thì sau phản ứng, Ag là sản phẩm bắt buộc phải có. Các bạn nên lưu ý điểm này trong quá trình giải bài tập.

5. Bài tập phản ứng tráng gương của Anđehit

Bài 1

Cho 2,8 gam anđehit X đơn chức phản ứng hết với dung dịch AgNO₃/NH₃ dư, thu được 10,8 gam Ag. Tên gọi của X là

Gợi ý đáp án

n_Ag= 0,1 mol

Trường hợp 1: X là anđehit fomic => n_HCHO = n_Ag / 4 = 0,025 mol

=> M = 2,8/0,025 = 112 (loại)

Trường hợp 2: X có dạng RCHO (R ≠ H)

=> n_RCHO = n_Ag/ 2 = 0,1 / 2 = 0,05 mol

=> M_RCHO = 2,8 / 0,05 = 56 => R = 27 (C₂H₃)

=> X là CH₂=CH-CHO (anđehit acrylic)

Bài 2: Cho a mol HCHO tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong dung dịch NH₃ dư kết thúc phản ứng thu được X gam Ag. Oxi hóa a mol HCHO với hiệu suất 50% thu được hỗn hợp B. Cho toàn bộ B tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư, kết thúc phản ứng thu được y gam Ag. Tỉ số y/x là bao nhiêu.

Gợi ý đáp án

a mol HCHO phản ứng tráng bạc thu được X gam Ag => x = 4a.108 (g)

Oxi hóa a mol HCHO với hiệu suất 50% sẽ thu được hỗn hợp B gồm 0,5 a mol HCOOH và 0,5a mol HCHO dư

Vì HCOOH cũng tham gia phản ứng tráng bạc

=> n_Ag = 4n_{HCHO dư} + 2n_HCOOH

=>y = 108. (4.0,5a + 2.0,5a) = 108.3a (g)

Vậy y/x = 3/4

Bài 3

Cho a mol anđehit X, mạch hở tác dụng hoàn toàn với H₂ thì cần 3a mol H₂ và thu được chất hữu cơ Y. Cho Y tác dụng hoàn toàn với Na dư thu được a mol H₂. Đốt cháy hoàn toàn a mol X thu được tối đa 4a mol CO₂.

Công thức cấu tạo phù hợp với X là:

A. C₂H₄(CHO)₂

B. CH(CHO)₃

C. C₂H₂(CHO)₂

D. C₂HCHO

Gợi ý đáp án

Vì khi tác dụng với H₂ thì cần 3a mol H₂ vậy trong X có 3 liên kết . Vì Y tác dụng hoàn toàn với Na dư thu được a mol H₂: trong Y có 2 nhóm chức -OH vậy X có 2 nhóm chức - CHO, và trong gốc hiđrocácbon có một liên kết .

Sơ đồ phản ứng cháy:

C_nH_2n-2 (CHO)₂ → n+2CO₂

a 4a

Vậy n+2 = 4 => n = 2