Phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân trích Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài gồm 26 bài văn mẫu siêu hay. Qua phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân các bạn học sinh có thể lựa chọn cho mình một cách tiếp cận, một giọng điệu văn thích hợp, để sau đó nó trở thành kiến thức tâm đắc của chính mình.

TOP 26 bài phân tích đêm tình mùa xuân được viết rất hay với văn phong rõ ràng, dễ hiểu có thể tự học để mở rộng, nâng cao kiến thức, sẽ giúp các em học môn Ngữ văn tốt hơn và có sự chuẩn bị tốt hơn khi học. Ngoài ra để nâng cao kỹ năng viết văn các bạn xem thêm một số bài văn mẫu như: mở bài Vợ chồng A Phủ, phân tích Vợ chồng A Phủ, phân tích nhân vật A Phủ.

Dàn ý diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

I. Mở bài:

• Giới thiệu tác giả và tác phẩm
• Giới thiệu sơ lược về Mị trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”. Tâm trạng của Mị trước đêm xuân.

II. Thân bài:

– Phân tích tâm trạng Mị trong đêm mùa xuân.

+ Trước đêm mùa xuân, do bị đày đọa, áp chế, Mị trở thành một người phụ nữ “vô hồn”, mất hết ý niệm về thời gian lẫn không gian. Kiếp sống của Mị lúc đó chẳng khác nào kiếp sống con trâu, con ngựa trong nhà thống lí Pá Tra. Nhưng có thể nói sức sống trong Mị chưa hoàn toàn lụi tắt.

-> Sức sống trong Mị có thể bị dập tắt vĩnh viễn, nhưng cũng có thể sẽ trỗi dậy khi có điều kiện.

+ Do sự tác động của bối cảnh bên ngoài đối với Mị trong đêm mùa xuân. Mùa xuân năm ấy ở Hồng Ngài đẹp và gợi cảm biết bao

--> Chính không gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết lơ lửng kia đã đánh thức con người Mị ngày xưa. Tiếng sáo vô tình hay cố ý chạm vào nỗi nhớ “Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bổi hồi”. “Mị ngồi nhẩm lại bài hát của người đang thổi”…

- Mùa xuân đó đầy sắc màu, rộn rã âm thanh. Điều ấy xa lạ với không gian trong căn phòng bé nhỏ của Mị, nhưng gần gũi với thế giới mà Mị đã từng sống rất hạnh phúc. Chúng gợi cho Mị nhớ lại thời xa xưa. Ngày xưa, Tết Mị uống rượu. Bây giờ, Mị cũng uống rượu. Rồi Mị say.

- Rượu – chất men đánh thức phần đời đã mất của Mị. “Khi uống rượu say, Mị lại được sống về những ngày trước. Ngày trước Mị vui sướng biết bao. Tai Mị vẳng nghe tiếng sáo vọng lại đầu làng. Đấy là tiếng sáo của tình duyên, của tuổi thanh xuân căng đầy sức sống. Mị không còn là cô con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra nữa. Mị đang uống rượu bên bếp và thổi sáo rồi Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Ra thế, Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ.”

- Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân, giữa thế giới được đánh thức với cuộc sống thực tại: Khi say, Mị nhớ và sống lại với ngày xưa, nhưng thực ra, Mị vẫn đang ở nhà thống lý Pá Tra. Mị vẫn đang sống kiếp đọa đày với A Sử. Sự đối lập giữa một bên là hạnh phúc tuổi trẻ với một bên là kiếp sống trâu ngựa đã khiến Mị suy nghĩ đến việc kết liễu đời mình như ngày mới về làm dâu nhà thống lý. Mị lại ước gì có nắm lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Càng nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra. Ôi chao, tiếng sáo ấy, tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường. Mị đang muốn quên đi, Mị không muốn nhớ lại cái ngày trước mà không được. Tiếng sáo ấy lửng lơ, tiếng sáo ấy làm Mọi thiết tha bổi hổi. Mị muốn đi chơi. Mị muốn thoát ra ngoài cái ô cửa ô mờ đục, trăng trắng này!

- Nhưng Mị lại thực hiện một sự giải thoát bằng cách khác. Đó là bỏ nhà đi chơi như những người trẻ trung đang dập dìu ngoài làng. Mị đã ý định giải thoát một cách lặng lẽ mà mãnh liệt: Mị đến góc nhà, tay lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng…Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở trong vách… Mị rút thêm cái áo. Mị làm tất cả, thật bình thản và quyết liệt như ngày xưa, khi trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo.

- Ý định giải thoát của Mị không thành: Trông thấy Mị, A Sử lấy làm lạ. Nó chỉ biết rằng Mị muốn đi chơi. Thằng chồng ác hơn con hổ ấy không biết trước mặt mình đã là một cô Mị khác, cô Mị của ngày xưa mà hắn đã từng lừa lọc để đánh cắp đem về. Hắn thẳng tay vùi dập tàn nhẫn sự trở về đó: A Sử bước lại, nắm lấy Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trói Mị đứng vào cột nhà. Tóc Mị xoã xuống mặt, A Sử quấn luôn tóc lên cột làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa…

III. Kết bài:

Thành công của nhà văn Tô Hoài là đã khắc hoạ một nhân vật sống chủ yếu bằng tâm trạng, với tâm trạng. Cả đêm mùa xuân, Mị hành động được rất ít, nhưng người đọc vẫn thực sự hấp dẫn với một con người đang từ cõi âm u mơ hồ trỗi dậy. Không gian, thời gian, giọng kể của tác phẩm theo một tiết tấu của chính tâm trạng ấy. Hẳn Tô Hoài đã đặt cả tấm lòng của mình vào tâm trạng của Mị, để người đọc dõi theo tâm trạng ấy, khi tha thiết, khi nghẹn ngào xót xa.

Xem thêm: Dàn ý diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

Sơ đồ tư duy tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

Tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

Phân tích đêm tình mùa xuân - Mẫu 1

Nhà văn Nguyễn Minh Châu từng quan niệm “Thiên chức của nhà văn là suốt đời đi tìm hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người”. Quả thực một nhà văn chân chính phải là người biết đi tìm hiểu, đào sâu và khám phá ra những tầng mức và chiều sâu đáng kinh ngạc của cuộc sống, con người. Có lẽ vì thực hiện được thiên chức ấy mà tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài đã trở thành một áng văn đầy xúc động và sâu sắc. Và đặc biệt thiên truyện đã khắc họa rõ nét “hạt ngọc” ẩn giấu - ấy là sức sống tiềm tàng mãnh liệt của con người mà cụ thể qua nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân người đọc thấy rõ điều đó.

Với vị trí là cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn học Việt Nam, sáng tác của Tô Hoài đã thể hiện vốn hiểu biết, vốn sống phong phú trên nhiều lĩnh vực của đời sống đặc biệt là vấn đề phong tục và sinh hoạt đời thường. Bởi vậy, tài năng nghệ thuật Tô Hoài cũng có nhiều đặc điểm nổi bật với lối kể chuyện tự nhiên, giản dị, sinh động cùng nghệ thuật miêu tả giàu tạo hình, ngôn ngữ phong phú và đậm chất khẩu ngữ. Thiên truyện “Vợ chồng A Phủ” là tác phẩm rút ra từ tập truyện “Tây Bắc”, được ra đời từ những trải nghiệm sâu sắc của nhà văn khi Tô Hoài cùng bộ đội giải phóng Tây Bắc năm 1952. Trong chuyến đi tám tháng ấy, tác giả đã sống cùng đồng bào dân tộc thiểu số từ khu căn cứ trên núi cao đến các bản làng mới được giải phóng. Do vậy, ông hiểu sâu sắc hơn về cuộc sống và con người miền núi. Và cũng chính nơi đây đã để lại trong ông nhiều tình cảm, ấn tượng sâu sắc. Bởi vậy nhà văn từng chia sẻ rằng “Tây Bắc để thương để nhớ trong tôi nhiều quá”. Tác phẩm là cái nhìn cùng những chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc sống tủi cực của đồng bào miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị phong kiến thực dân. Đồng thời qua đó nhà văn đã thể hiện quá trình vùng lên đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do của người dân nhờ vào cách mạng. Khi viết về số phận của nhân vật Mị, Tô Hoài đã giúp chúng ta cảm nhận được giá trị hiện thực cùng giá trị nhân đạo sâu sắc. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở đó thì tác phẩm chưa có nhiều điểm khác biệt so với các tác phẩm trước Cách mạng như “Lão Hạc’, “Chí Phèo” (Nam Cao) hay “Tắt đèn” (Ngô Tất Tố). Do vậy nhà văn đã lựa chọn con đường đi riêng của mình bằng việc đi sâu khai thác sức sống tiềm tàng ở những con người nhỏ bé đáng thương. Nó được thể hiện đặc biệt qua nhân vật Mị trong hai giai đoạn: đêm tình mùa xuân và trong đêm đông cứu A Phủ.

Trong quá trình sáng tạo nên tác phẩm văn chương, khắc họa nhân vật thì mỗi bước đi của nhà văn đều phải chuẩn bị tỉ mỉ, công phu. Ý thức được điều đó nhà văn Tô Hoài khi viết về nhân vật Mị để Mị từ hình ảnh một con rùa lùi lũi trong xó cửa đến hình ảnh là hiện thân cho sức sống mãnh liệt thì tác giả đã có những chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo. Nhà văn đã lựa chọn những chi tiết tác động vào tâm lí nhân vật để từ đó làm bùng lên những khát vọng một cách tự nhiên, hợp lý. Trong đêm tình mùa xuân có nhiều yếu tố ngoại cảnh tác động trực tiếp đến tâm lý và hành động của nhân vật Mị. Đầu tiên phải kể đến là không khí mùa xuân trên khắp các bản làng. Tác giả đã lựa chọn những chi tiết đặc sắc để miêu tả không khí mùa xuân vô cùng rộn ràng, náo nức. Ấy là hình ảnh những chiếc “váy hoa đã được phơi ra mỏm đá xòe như con bướm sặc sỡ”, là “gió thổi cỏ gianh vàng ửng”, là sự hồn nhiên, vui tươi của những đám trẻ “chơi quay, cười ầm trên sân chơi trước nhà”. Người ta vẫn bảo “Thi trung hữu họa” (trong thơ có họa) và chẳng phải Tô Hoài đã dùng ngòi bút cùng sự quan sát tinh tỉ mỉ của mình để vẽ nên một khung cảnh ngày xuân rộn ràng, tưng bừng, náo nhiệt, tràn trề nhựa sống và vô cùng quyến rũ, đậm chất Tây Bắc đó sao? Nhờ không khí mùa xuân ấy mà trong tâm hồn Mị bắt đầu được ươm mầm của sự sống, của hy vọng và khát vọng. Cùng với không khí mùa xuân thì men rượu cũng là tác nhân ảnh hưởng đến tâm lí của nhân vật. Bữa cơm ngày tết cúng ma đón năm mới rộn ràng với ‘chiêng đánh ầm ĩ”, và “bữa rượu tiếp ngay bên bếp lửa”. Men rượu đã giúp Mị thay đổi cả về thể xác lẫn tâm hồn, nó bừng lên và trở thành chất xúc tác quan trọng dẫn đến sự nổi loạn của Mị (đối lập với sự lam lũ, cam chịu của nhân vật). Và có lẽ, nhân tố quan trọng nhất dẫn đến sự trỗi dậy mạnh mẽ của Mị trong đêm tình mùa xuân chính là tiếng sáo. Tiếng sáo gọi bạn tình tha thiết, bồi hồi dù chỉ bằng những lời hát vô cùng giản dị và mộc mạc nhưng có sức mời gọi lớn đối với Mị. Nhắc đến tiếng sáo là nhắc đến ngày hội của dân tộc thiểu số mà ở thanh niên nam nữ được gặp gỡ trò chuyện với nhau. Chắc hẳn, Tô Hoài là người tinh tế, sâu sắc bằng những trải nghiệm thực tế của mình hay là cách nhà văn “lội chân trần” vào cuộc đời thì mới có thể phát hiện và khám phá điều đó. Đối với Mị, tiếng sáo có ý nghĩa vô cùng lớn. Bởi nó gắn với quá khứ tươi đẹp của Mị, ngày trước Mị thổi sáo giỏi biết bao người mê ngày đêm thổi sáo đi theo Mị. Tiếng sáo ấy cũng là tiếng sáo gọi bạn tình, rủ bạn đi chơi, là tiếng ca, điểm tựa của hạnh phúc, là tình yêu lứa đôi. Nó đã xuyên qua những hàng rào giá lạnh bên ngoài để vọng vào thật sâu bên trong Mị, đánh thức cái sức sống vẫn tiềm ẩn trong tâm hồn của người thiếu nữ Tây Bắc này.

Với những tác nhân ngoại cảnh như thế, dĩ nhiên dẫn đến những thay đổi trong diễn biến tâm lí của Mị. Nếu như tiếng sáo trong thơ Thế Lữ với những sắc thái trong trẻo, đẹp đẽ, huyền ảo:

“Khi cao, vút tận mây mờ
Khi gần, vắt vẻo bên bờ cây xanh
Êm như lọt tiếng tơ tình
Đẹp như Ngọc Nữ uốn mình trong không”

(Tiếng sáo Thiên Thai)

thì tiếng sáo trong “Vợ chồng A Phủ” dưới cảm nhận của nhân vật Mị lại được miêu tả bằng hai từ ngắn gọn, hàm súc mà chứa đựng trong đó biết bao ý nghĩa, khát vọng - Mị cảm nhận tiếng sáo “thiết tha, bổi hổi”. Đối lập với sự chai lì, vô cảm cho dù cuộc sống đau khổ tột cùng trước kia thì nay Mị đã lắng nghe, cảm nhận tiếng sáo. Dường như hai từ “thiết tha, bổi hổi” ấy không được sử dụng để miêu tả đặc điểm của tiếng sáo mà để diễn tả sự thay đổi âm thầm trong tâm hồn Mị. Từ một cô gái từ bỏ khát vọng hạnh phúc, tình yêu đến khát vọng ấy đã bắt đầu nảy nở trong tâm hồn Mị. Minh chứng là việc Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang thổi. Với lời hát giản dị, tự nhiên “Mày có con trai con gái rồi / Mày đi làm nương / Ta không có con trai con gái / Ta đi tìm người yêu” đã đánh dấu sự trở lại của ngôn ngữ. Điều đó vô cùng quan trọng bởi vì khi nhẩm thầm theo lời bài hát cũng là lúc Mị có khát vọng giao tiếp, khát vọng được sống như một con người mà trước đó Mị đã từng khước từ. Mị cũng giống như Chí Phèo khát khao được giao tiếp nhưng khác ở chỗ: nếu như nhân vật Chí Phèo cất tiếng chửi (chửi trời, chửi đời, chửi làng Vũ Đại…) tức là đã được cất thành lời còn Mị chỉ “nhẩm thầm” mà thôi. Lời hát mà Mị nhẩm gắn với khát vọng tình yêu, hạnh phúc. Bởi lẽ sau bao ngày câm lặng, chỉ biết “lùi lũi như con rùa trong xó cửa” thì nay cô đã cất tiếng, cho dù đó chỉ là những lời “thì thầm” của bản tình ca Tây Bắc của những người yêu nhau. Có thể nói, khát vọng tình yêu và khát vọng hạnh phúc đã được cất lên trên đôi môi của Mị. Đồng thời điều đó cũng đã đánh dấu sự trở lại của cô gái yêu đời, yêu cuộc sống ngày nào.

Cùng với việc cảm nhận tiếng sáo là khi Mị uống rượu. Việc Mị uống rượu được tác giả diễn tả bằng một câu văn ngắn gọn “ngày tết, Mị cũng uống rượu”. Nhưng điều đáng nói là ở cách uống rượu khiến người đọc không khỏi cách uống của Mị - “uống ực từng bát” - tức là uống nhiều và liên tiếp một hơi dài. Tuy nhiên hành động gây bất ngờ cho người đọc này của Mị lại chẳng hề vô lý mà ngược lại đó là điều tự nhiên. Bởi vì sau bao ngày sống một cách tủi nhục, câm lặng, vô tri thì giờ là lúc Mị được sống là chính mình. Phải chăng đó là men rượu hay là men của cuộc đời, thứ đã lay động đến tâm hồn Mị để cô được thoát xác, để Mị tự thực hiện một cuộc “vượt ngục” khi cô thoát khỏi ô cửa mờ mờ trăng trắng kia. Mị uống như để quên hết đi phần đời cay đắng vừa qua và sống lại phần đời tươi tắn, lạc quan vốn có. Giờ đây trong Mị đang tồn tại những phần tươi đẹp của ngày trước, Mị có những thay đổi mạnh mẽ và táo bạo “Mị lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước”. Điều này là minh chứng cho việc Mị đang chối bỏ thực tại, khước từ thực tại bằng việc nhớ về quá khứ đẹp đẽ của mình. Mị nhớ lại tài thổi sáo của mình, khi bằng vẻ đẹp cùng tài năng thổi sáo cô đã tạo nên sức cuốn hút mạnh mẽ cho các chàng trai “có biết bao người mê. ngày đêm thổi sáo đi theo Mị”. Việc nhớ lại quá khứ đã khiến Mị không còn chấp nhận sự câm lặng, tủi nhục của hiện tại nữa mà tìm cách đổi thay, vượt thoát.

Đối với một người nghệ sĩ chân chính, tài năng của anh không chi được thể hiện ở việc đẽo gọt ngôn từ mà còn được thể hiện ở sự từng trải, thấu hiểu sâu sắc những tâm tư, tình cảm, góc khuất của con người. Cũng vì lẽ ấy mà nhà văn Tô Hoài không để tâm lí nhân vật Mị phát triển theo một đường thẳng mà tinh tế nhận ra những uẩn khúc quanh co mặc dù đến đây khát vọng hạnh phúc của Mị đã rất mãnh liệt. Tác giả không để cho Mị ra đường chơi ngay “mãi sau Mị mới đứng dậy, nhưng Mị không bước ra đường chơi” mà “từ từ bước vào buồng”. Hành động này xuất phát từ thói quen của Mị khi thời gian sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa đã quá dài, quá lâu. Do vậy không dễ gì ngay một lúc Mị có thể thay đổi được. Nắm bắt và thấu hiểu được đặc điểm tâm lí ấy Tô Hoài đã khắc họa tâm lí nhân vật diễn ra tự nhiên, hợp lý, không khiên cưỡng hay ép buộc. Minh chứng là Mị bước vào buồng nhìn ô sổ lỗ vuông “mờ mờ trăng trắng”. Chính căn buồng ngột ngạt tăm tối ấy đã giam cầm Mị, trói buộc cả thể xác lẫn tinh thần Mị, nó như một “ngục thất” mà Mị đã phải sống ở đó quá lâu đến nỗi dần chai lì, vô cảm, câm lặng. Cũng chính lúc nhìn vào ô cửa sổ lỗ vuông ở căn buồng ấy đã bừng tỉnh về cuộc sống tù ngục tối tăm đau khổ của Mị. Để rồi cô hoàn toàn đoạn tuyệt với cuộc sống lầm lũi, câm lặng và bừng lên khát vọng mãnh liệt “Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”. Lúc này, Mị thực sự đã tìm lại được chính mình, tìm được niềm vui sống và khát vọng hạnh phúc. Cái cảm giác sống mà như chết của Mị đã được cởi bỏ, Mị thấy phấn chấn và hào hứng trở lại. Bằng việc đặt liên tiếp nhau ba câu văn ngắn cạnh nhau không chỉ giúp tạo nhịp điệu cho câu văn mà hơn hết đó còn là những lời thôi thúc mạnh mẽ khát vọng sống của Mị để rồi sau đó cảm xúc và nhận thức của Mị đã trở lại sau bao tháng ngày mất ý niệm về thời gian, không gian. Và đồng thời khi cảm thấy mình còn trẻ, còn muốn đi chơi thì cũng là lúc Mị nhận thức được tương lai mình còn dài rộng phía trước. Niềm ham sống của Mị trỗi dậy, và Mị đã ý thức rõ quyền được sống, được đi chơi ngày tết như bao người phụ nữ có chồng khác huống hồ Mị với A Sử “không có lòng với nhau mà phải ở với nhau”.

Khi ý thức về sự sống trỗi dậy cũng là lúc Mị ý thức được về sự vô nghĩa lý của thực tại. Nếu như trước đây Mị quen khổ đến mức chai sạn, không còn nghĩ đến việc ăn lá ngón tự tử thì bây giờ “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này lúc này, M sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa”. Ý nghĩ này tưởng chừng đơn giản nhưng thực ra đây là biểu hiện của sự phản kháng với hoàn cảnh của Mị. Ở Mị đang diễn ra một cuộc xung đột gay gắt giữa một bên là khát vọng sống mãnh liệt đã được thức tỉnh còn một bên là thực tại đầy cay đắng đang hiện hữu. Giọt nước mắt “ứa ra” khi Mị nghĩ lại chứng tỏ cô đã hồi sinh và không còn rơi vào trạng thái tê liệt mà đã tìm được đầy đủ những cung bậc cảm xúc của mình, đã ý thức rõ hoàn cảnh đau xót của mình. Giữa lúc ấy tiếng sáo gọi bạn tình vẫn “lửng lơ bay ngoài đường”. Tiếng sáo được miêu tả trong không gian từ xa đến gần: tiếng sáo lấp ló ngoài đầu núi, ngoài đường, ngoài làng và cuối cùng là rập rờn trong đầu Mị. Những giai điệu tình yêu và cả những nỗi hẹn đáng tiếc trong lời hát “Anh ném pao, em không bắt / Em không yêu, quả pao rơi rồi…”. Và tiếng sáo là một hình ảnh ẩn dụ cho những tư tưởng, tình cảm, ý nghĩa mà nhà văn gửi gắm. Tiếng sáo ấy gợi lên khát vọng tự do, tình yêu và hạnh phúc. Chính âm thanh tiếng sáo từ bên ngoài đã dội vào âm thanh trong tâm hồn Mị để cô thực hiện hóa bằng những hành động nổi loạn. Trước tiên “Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng”. Đây không đơn thuần là hành động thắp lên ánh sáng cho căn phòng tăm tối mà nó còn mang ý nghĩa biểu tượng, ý nghĩa nghệ thuật. Khi Mị thắp lên ánh đèn cho căn phòng cũng là lúc Mị thắp sáng lại cho cuộc đời mình. Sau hành động này là một loạt hành động liên tiếp “Mị muốn đi chơi, Mị cũng sắp đi chơi, Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở trong vách”. Với việc sử dụng những câu văn ngắn, nhịp nhanh, gấp Tô Hoài thể hiện khát vọng đang trào dâng mãnh liệt trong lòng Mị. Lúc này, Mị đã thực sự lột xác, cô đang tìm lại chính mình - một cô gái trẻ trung, lạc quan và đầy khát vọng.

Hiện thực cuộc sống không phải chỉ là màu hồng hào nhoáng đẹp đẽ, hiện thực đôi khi rất khắc nghiệt, đau đớn. Và bức tranh về sự tàn ác, dã man của bọn chúa đất miền núi đã đi vào trang văn của Tô Hoài được hiện lên bằng hành động A Sử trói Mị khi Mị muốn đi chơi. Có thể nói giữa lúc ý thức về sự sống đang cao trào thì nhân vật lại vấp phải một hiện thực nghiệt ngã - sự độc ác, tàn nhẫn của A Sử. Thấy Mị muốn đi chơi, A Sử đã dập tắt ý định này bằng một loạt hành động:“A Sử bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi dây đay ra trói đứng Mị vào cột nhà....”. Sự tàn ác của A Sử là một thử thách rất lớn đối với khát vọng của Mị mà nhà văn đã đặt ra cho nhân vật. Nhưng khát vọng ấy lớn đến mức cho dù bị giam hãm về thể xác nhưng Mị vẫn cố gắng tìm cách “vượt ngục” tinh thần. Trong đầu Mị lúc này vẫn rập rờn tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi, những đám chơi. Vẫn còn đó lời bài hát của tình yêu giản thị, tha thiết “Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào”. Suốt đêm bị trói đứng Mị sống giữa ranh giới thực và mộng cho đến khi vùng bước đi nhưng “chân đau không cựa được”. Đây mới là lúc Mị cảm nhận được sâu sắc nỗi khổ của mình, Mị nghĩ mình không bằng con ngựa “ngựa vẫn đứng yên, gãi chân, nhai cỏ” còn Mị thì chẳng thể làm gì được. Và khi chìm vào cõi mộng, Mị đã nín khóc lại “bồi hồi”, lúc bị dây trói thít đau nhức, lúc lại nhớ tha thiết, lúc mê, lúc tỉnh.

Nhân vật Mị trong tác phẩm của Tô Hoài đã không mất đi hoàn toàn bản chất người tốt đẹp mà khát vọng sống, khát khao tình yêu, hạnh phúc vẫn tiềm ẩn trong tâm hồn Mị. Nó giống như ngọn lửa âm ỉ cháy dưới lớp tro tàn, chỉ cần chờ một ngọn gió mát lành thổi qua là có thể bùng cháy mãnh liệt. Nhà văn Thạch Lam đã từng quan niệm “Công việc của nhà văn là phát hiện ra cái đẹp ở chỗ không ai ngờ tới, tìm cái đẹp kín đáo và che lấp của sự vật, để cho người đọc một bài học trông nhìn và thưởng thức”. Nếu coi sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân là cái đẹp thì quả thực Tô Hoài đã thực hiện được thiên chức ấy, đi tìm cái đẹp kín đáo cà bị che lấp của con người. Đồng thời qua đây ta thấy được rằng sức mạnh của cường quyền không thể dập tắt được tình yêu, hạnh phúc mãnh liệt của Mị. Cho dù cuộc nổi loạn này không thành công nhưng tác giả cho bạn đọc thấy được sức sống mãnh liệt đang tiềm tàng trong những người nông dân tưởng như nhỏ bé, khốn khổ nhất. Và những tác động bên ngoài là không nhỏ nhưng chính sức mạnh bên trong mới là mấu chốt đến sức sống của Mị.

Để khắc họa sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân không thể không kể đến sự thành công trong bút pháp nghệ thuật của Tô Hoài. Nhà văn đã sử dụng ngôn ngữ và nghệ thuật kể chuyện đậm chất Tây Bắc. Đồng thời nghệ thuật trần thuật đặc sắc hấp dẫn người đọc nhờ điểm nhìn trần thuật khi thì ở bên ngoài quan sát khách quan, lúc lại đứng bên trong để diễn tả một cách sâu sắc tâm lý, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật. Không chỉ vậy, khi xây dựng nhân vật tác giả cũng thể hiện tài năng khi miêu tả, phân tích diễn biến tâm lí nhân vật, giúp cho nhân vật phát triển một cách tự nhiên, hợp lý. Cùng với đó là nghệ thuật tả cảnh về bức tranh thiên nhiên mùa xuân Tây Bắc đầy lãng mạn và đậm chất thơ.

Như vậy, nhà văn Tô Hoài đã khắc họa một cách thành công sức sống tiềm tàng mãnh liệt của nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân. Quả thực, đó là những “hạt ngọc” ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người mà nhà văn Tô Hoài đã phát hiện và thể hiện sâu sắc. Do vậy, “Vợ chồng A Phủ” đã trở thành áng văn chân chính và có sức sống lâu bền trong lòng bạn đọc.

Phân tích Vợ chồng A Phủ đêm tình mùa xuân - Mẫu 2

“Cuộc đời là nơi xuất phát cũng là nơi đi tới của văn học” (Tố Hữu). Xuất phát từ câu chuyện cuộc đời của người nông dân miền núi, Tô Hoài không chỉ vẽ lại hiện thực cuộc sống một cách rõ nét nhất mà người đọc còn cảm nhận được dưới ngòi bút ấy là khúc ca vang lên về sức sống, về khát vọng tự do, khát vọng hạnh phúc của con người. “Vợ chồng A Phủ” là một trong những tác phẩm thành công nhất của Tô Hoài trích trong tập “Truyện Tây Bắc”. Đặc biệt, hình ảnh nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân và trong đêm đông cởi trói cho A Phủ đã để lại trong lòng người đọc rất nhiều suy nghĩ, cảm xúc và đó cũng chính là minh chứng rõ nhất cho câu nói: “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai.” (Lỗ Tấn).

“Vợ chồng A Phủ” được sáng tác năm 1953, là kết quả của quá trình 8 tháng đi thực tế ở Tây Bắc. Ở đây, Tô Hoài đã tiếp xúc với biết bao con người, bao số phận, cuộc đời. Chính sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ của con người nơi đây đã phả vào những trang viết của Tô Hoài, là nguồn cảm hứng chắp bước cho sự thành công của tác phẩm. Nhân vật Mị hiện lên ở vị trí trung tâm của tác phẩm, ở đó Tô Hoài tập trung vào khai thác diễn biến tâm lí, sự thay đổi trong suy nghĩ, nhận thức để đi đến hành động. Dường như sự thay đổi của nhân vật Mị như một minh chứng rõ nét nhất, chân thực nhất cho câu nói của Lỗ Tấn: “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai.”

Câu nói trên của Lỗ Tấn chính là hình ảnh ẩn dụ về sức sống tiềm tàng mạnh mẽ của con người. Ở đâu đó trong mỗi người luôn ẩn chứa một ngọn lửa đang âm ỉ cháy, dù là nhỏ thôi nhưng đó lại là tiền đề, là điều kiện để rồi chỉ cần gặp điều kiện thuận lợi nó sẽ bùng cháy lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Vậy, tại sao nói hình ảnh của Mị trong đêm tình mùa xuân và trong đêm đông giải cứu A Phủ là minh chứng rõ nhất cho câu nói của Lỗ Tấn? Trước đây Mị vốn là một cô gái trẻ trung, yêu đời, có tài thổi sáo, nhưng rồi Mị bị bắt về làm dâu nhà thống lí, nhưng đó thực chất lại là làm trâu làm ngựa, bị hành hạ, đày đọa đến mất đi ý thức của một con người đúng nghĩa. Trong đêm tình mùa xuân, Mị như dần hồi sinh, ngọn lửa khát vọng tự do của Mị như bùng cháy lên nhưng rồi lại vụt tắt. Nhưng thực chất nó đã tạo tiền đề cho sức sống trỗi dậy mạnh mẽ sau này của Mị. Và rồi đến đêm đông ấy, Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ, Mị hồi sinh hoàn toàn, khát vọng tự do thôi thúc Mị chạy theo A Phủ, thoát khỏi thực tại đầy khổ cực. Đó là khi ngọn lửa sức sống của Mị bùng cháy lên mãnh liệt nhất.

Mùa xuân - mùa của tình yêu, tuổi trẻ, của những lễ hội vui tươi. Tưởng chừng như, dưới mùa xuân đấy phải là hình ảnh vui tươi, tràn đầy sức sống của những cô gái tuổi đôi mươi. Nhưng không, Tô Hoài đã mượn thời khắc đẹp đẽ ấy để khơi lên sức sống tiềm tàng trong Mị, đánh thức ý thức tưởng chừng đã nguội lạnh, chết đi trong tâm hồn Mị. Tô Hoài đã vẽ lên khung cảnh mùa xuân đậm màu sắc và tươi sáng biết bao, ở đó có âm thanh của cuộc sống, âm thanh của tiếng cười, tiếng trẻ con, tiếng chó sủa và đặc biệt là tiếng sáo. Mị có biệt tài thổi sáo “có biết bao nhiêu người mê ngày đêm thổi sáo đi theo Mị”, âm thanh quen thuộc ấy đã ùa vào tâm trí Mị, đánh thức ký ức trong Mị. Khác với những âm thanh mà trước giờ Mị vẫn nghe thấy, giờ đây tiếng Mị nghe được là âm thanh của cuộc sống, đặc biệt là tiếng sáo, âm thanh quen thuộc ấy đã tác động đến Mị một cách mạnh mẽ. Mị uống rượu. m thanh của tiếng sáo và hơi men của rượu đưa Mị sống dậy với những kí ức ngày xưa, Mị sống trọn vẹn ở nơi đó mà không mảy may nghĩ đến thực tại đầy đau khổ.

Tâm hồn Mị phơi phới trở lại, “Mị còn trẻ lắm. Mị còn trẻ. Mị muốn đi chơi.”. Mị nhận thức về thực tại, Mị nhận thức được về tuổi trẻ và khát khao được tự do và rồi Mị sửa soạn đi chơi, Mị tìm đến ánh sáng. Ở đây, Tô Hoài sử dụng hàng loạt các câu văn ngắn, nhanh cùng với các động từ, có thể thấy hành động của Mị lúc này vô cùng dứt khoát, quyết liệt. Khi bị A Sử trói, lòng Mị vẫn lơ lửng theo tiếng sáo, Mị vùng bước đi. Sợi dây trói của A Sử lúc này chỉ có thể trói Mị về thể xác nhưng không thể trói buộc được tâm hồn Mị lúc này. Nhưng rồi, Mị lại nhớ đến người đàn bà đồng phận “Mị sợ quá, cựa quậy xem mình còn sống hay đã chết” Mị trở về với thực tại đầy nghiệt ngã và đó cũng là hình ảnh khép lại quá trình hồi sinh lần một của Mị.

Vậy mới thấy, trái tim của Mị không nguội lạnh hoàn toàn, đâu đó trong tâm hồn của người con gái trẻ ấy vẫn luôn âm ỉ cháy ngọn lửa của khát vọng hạnh phúc, khát vọng tự do mãnh liệt. Sự thức tỉnh của Mị ngày hôm nay là sự thức tỉnh trong tâm thức, sự hồi sinh ban đầu, tạo tiền đề cho sự trỗi dậy mạnh mẽ sau này, là “báo hiệu cho đám cháy ngày mai”.

Đến đêm đông, dưới sự tác động của hoàn cảnh, của A Phủ và hơn cả là sự tác động mạnh mẽ từ sâu bên trong con người Mị, khát khao về hạnh phúc, tự do trào dâng mãnh liệt, ngọn lửa cháy âm ỉ ngày nào đã bùng cháy lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Ban đầu Mị vẫn giữ thái độ dửng dưng, thản nhiên khi thấy A Phủ bị trói, bởi Mị đã quá quen với cảnh áp bức bóc lột này rồi. Thế nhưng, khi thấy giọt nước mắt của A Phủ, Mị nhớ đến hoàn cảnh của mình, Mị thương mình, thương cho A Phủ. Sự đồng cảm ấy đã thôi thúc Mị, làm sống dậy trong Mị một nguồn sức mạnh. Mị quyết định cứu A Phủ, Mị cắt dây, cởi trói cho A Phủ. Hành động cắt dây cởi trói ấy cũng là lúc Mị cắt dây cởi trói cho cuộc đời của mình.

Nhưng rồi, “Mị đứng lặng trong bóng tối”, phải chăng lúc đó trong người con gái ấy đang có sự đấu tranh tâm lý vô cùng mãnh liệt. Chạy theo A Phủ để giải thoát cuộc đời mình, hay tiếp tục ở lại sống một cuộc sống làm trâu làm ngựa. Dường như lúc này trong Mị vẫn đang có một sự ràng buộc, sự ràng buộc về cường quyền và thần quyền. Và rồi Mị quyết định chạy theo A Phủ, “A Phủ, cho tôi theo với”, Mị sợ chết, Mị sợ nếu Mị ở lại Mị sẽ tiếp tục phải sống trong cảnh tù đày, hành hạ ấy. Chạy theo A Phủ nhưng thực chất là Mị đang chạy trốn khỏi cái chết, cởi trói cho A Phủ nhưng thực chất là Mị đang cởi trói cho cuộc đời mình. Hành động của Mị không phải là bồng bột, đó là kết quả của cả một quá trình, trong Mị vẫn luôn âm ỉ cháy ngọn lửa của sức sống tiềm tàng, và giờ đây A Phủ chính là ngọn gió thổi bùng lên ngọn lửa ấy trong Mị, Mị giải cứu A Phủ và giải cứu cả cuộc đời mình.

Sự thức tỉnh trong đêm tình mùa xuân, sự thức tỉnh trong nhận thức đã thôi thúc Mị sống lại hoàn toàn, Mị vượt lên mọi điều, vượt lên rào cản của cường quyền và thần quyền để chạy theo A Phủ, chạy đến với tự do để giải thoát cuộc đời mình đúng như nhận định của Lỗ Tấn: “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai.”

Nếu trong đêm mùa xuân khát vọng sống của Mị nương theo tiếng sáo thì đến đến đêm đông sự thức tỉnh ấy đã bùng cháy lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, sự thức tỉnh từ tâm thức, tiềm thức đến hành động. Sự hồi sinh ấy không phải là bản năng mà nó xuất phát từ khát khao tự do, khát khao hạnh phúc. Trong đêm mùa xuân sự giải thoát của Mị chỉ trong chốc lát thì trong đêm đông giải cứu A Phủ ấy đó là sự giải thoát cho cả cuộc đời, giải thoát khỏi cuộc sống tù đày, giải thoát Mị khỏi những ngày tháng sống trong khổ nhục. Vậy mới thấy, chính đêm tình mùa xuân ấy đã tạo bước tiền đề, thúc đẩy mạnh mẽ hành động cởi trói cho A Phủ sau này, ngọn lửa âm ỉ ngày nào đã bùng cháy lên mạnh mẽ, tái sinh cuộc đời của Mị tưởng như đã chết từ bấy lâu nay. “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai.”, tia lửa của đêm tình mùa xuân ấy báo hiệu cho sức sống của Mị đã dần hồi sinh, và rồi khi cơn gió của A Phủ thổi đến đã thúc đẩy nó bùng cháy lên mạnh liệt, thúc đẩy hành động giải cứu người, giải cứu mình.

Ở đây người đọc có thể cảm nhận rõ tài năng của Tô Hoài trong cách xây dựng diễn biến tâm lí nhân vật vô cùng khéo léo và hợp lý, cùng với đó là cách sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị và gần gũi vô cùng. Đọc hai đoạn văn người đọc có thể nhận thấy rõ sự chuyển biến trong tâm lý của Mị, một sự chuyển biến vô cùng tích cực, một sự mở đường, mở ra lối thoát cho nhân vật. Không giống như Nam Cao hay Ngô Tất Tố đưa nhân vật đến bước đường cùng, Tô Hoài có cái nhìn mới hơn, sáng hơn, nhà văn mở đường cho nhân vật tìm đến hạnh phúc, tìm đến tự do như một cách giải thoát cho cuộc đời họ. Đó cũng là bởi, khi “Vợ chồng A Phủ” được sáng tác, Tô Hoài đã được giác ngộ với lý tưởng của Cách Mạng, con người đã tìm ra lối đi, tìm ra lối giải thoát cho cuộc đời mình. Qua tác phẩm Tô Hoài cũng muốn gửi gắm niềm tin vào con người, niềm tin vào khả năng tìm đến tự do, vượt qua mọi rào cản để tìm đến hạnh phúc.

“Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai” - Câu nói của Lỗ Tấn quả thật rất đúng đắn. Sức sống tiềm tàng, sự trỗi dậy mạnh mẽ của Mị đã khiến người đọc có niềm tin mãnh liệt hơn vào con người, vào sức mạnh của trái tim khao khát tình yêu, khao khát tự do cháy bỏng. Có nhà phê bình văn học đã nói rằng: “Văn học nằm ngoài sự băng hoại, mình nó không chấp nhận quy luật của cái chết.” Cho đến bây giờ, “Vợ chồng A Phủ” vẫn luôn giữ được sức sống, tác động mạnh mẽ đến người đọc bởi sức sống tiềm tàng của Mị đã thổi hơi ấm vào đó và giữ mãi cho đến mai này.

Phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân - Mẫu 3

Thạch Lam đã từng khẳng định sứ mệnh của nhà văn chính là: “Phát hiện ra cái đẹp ở chỗ không ai ngờ tới, tìm cái đẹp kín đáo và che lấp của sự vật, để cho người đọc một bài học trông nhìn và thưởng thức”. Ý thức được điều đó Tô Hoài đã thực hiện trọn vẹn được sứ mệnh của mình khi mang đến cho bạn đọc tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” với điểm sáng là hình tượng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân qua đó thấy được ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

Tô Hoài được coi là nhà văn xuất sắc của văn xuôi Việt Nam hiện đại. Trong hành trình sáng tạo bền bỉ của mình ông đã sáng tác đạt tới mức kỉ lục gần 200 đầu sách. Văn chương Tô Hoài thiên về xu hướng phản ánh hiện thực, phản ánh những sự thật của cuộc sống đời thường trong những trang viết bình dị, tinh tế và đầy chất thơ, bộc lộ vốn hiểu biết phong phú và sâu sắc về cuộc sống, đặc biệt là đối với những phong tục tập quán độc đáo của rẻo núi cao Tây Bắc. Và truyện ngắn “Vợ chồng A phủ” được sáng tác năm 1952 in trong tập truyện Tây Bắc (1953), là kết quả của chuyến đi thực tế dài tám tháng cùng bộ đội vào giải phóng miền Tây Bắc.Trong chuyến đi ấy, nhà văn đã có dịp chung sống cùng những người dân tộc thiểu số từ khu du kích đến những bản làng mới được giải phóng. Tô Hoài từng tâm sự: “Cảnh vật và con người nơi đây đã để thương để nhớ cho tôi nhiều quá!”. Việc tác phẩm ra đời như một món quà mang đầy nghĩa tình mà Tô Hoài muốn gửi tặng cho con người và mảnh đất nơi đây.

Tô Hoài đã từng quan niệm rằng: “Nhân vật là linh hồn và là trụ cột của tác phẩm”. Đặc biệt trong văn xuôi với thể loại truyện ngắn, một tác phẩm có thành công hay không phụ thuộc hoàn toàn vào nhân vật tham gia bởi nhân vật là trung tâm của câu truyện, có nhân vật mới có thể xây dựng được cốt truyện, diễn biến của truyện. Việc xây dựng nhân vật chính là dụng ý của nhà văn để thể hiện rõ được tư tưởng, nội dung và tình cảm. Trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” Mị là nhân vật chính của câu chuyện. Được biết đến là cô gái xinh đẹp, trẻ trung, tài hoa có tài năng thổi lá hay như thổi sáo nên Mị có rất nhiều những chàng trai theo đuổi. Cô đang có một thanh xuân tươi đẹp bên người mà mình yêu thương. Thế nhưng, chỉ vì món nợ truyền kiếp, món nợ tiền kiếp từ ngày cha mẹ mới lấy nhau để lại, Mị đã trở thành món hàng đem ra để trao đổi, cô bị lừa bắt trở thành cô con dâu gạt nợ không công cho nhà thống lý Pá Tra – địa chủ ở Hồng Ngài lúc bấy giờ. Cuộc sống của cô từ đó gắn với đọa đầy về cả thể xác và tâm hồn, cô sống mà như đã chết lúc nào cũng chỉ âm thầm như một chiếc bóng, lẻ loi và đơn độc, cho đến đêm tình mùa xuân năm ấy, khi tiếng sáo tình yêu xuất hiện, cùng là lúc khơi dậy khả năng sống tiềm tàng trong cô gái trẻ này.

Sức sống của Mị dường như mất đi. Nhưng bên trong cái hình ảnh con rùa lầm lũi kia đang là một con người. Khát vọng hạnh phúc có thể bị vùi lấp, bị lãng quên trong đáy sâu của một tâm hồn đã chai cứng vì đau khổ, nhưng không thể bị tiêu tan, gặp thời cơ thuận lợi thì nó lại cháy lên. Và khát vọng hạnh phúc đó đã bất chợt cháy lên, thật nồng nàn và xót xa trong một đêm xuân đầy ắp tiếng gọi của tình yêu . Bức tranh Hồng Ngài mùa xuân năm ấy có sức làm say đắm lòng người tuổi trẻ. Thêm một điều lạ lùng là năm ấy mùa xuân lại đến sớm với Hồng Ngài, đây quả là sự bất ngờ bởi lâu lắm rồi xuân mới đến Hồng Ngài sớm như vậy, những biến đổi của mùa xuân cũng đã làm cho lòng người có những xao động nhỏ. Gió rét, sắc vàng ửng của cỏ tranh, sự biến đổi màu sắc kì ảo của các loài hoa đẹp đã góp phần làm nên cuộc nổi loạn trong một tâm hồn đã bấy nhiêu năm tê dại vì đau khổ. Mị quan sát thấy cảnh sắc thiên nhiên có sự đổi khác, những đám trẻ chơi quay, chơi cù, không khí nhộn nhịp, ấm áp tại Hồng Ngài khiến những tảng băng trong trái tim của cô gái này đang tan ra. Sự biến đổi của thiên nhiên, đất trời cũng là một trong những tác nhân làm xuất hiện những đổi thay trong lòng Mị.

Trong không khí mùa xuân rộn ràng sắc màu, âm thanh, có một hình ảnh đặc biệt đã xuất hiện - đó là tiếng sáo. Tiếng sáo gọi về ký ức, gọi về khoảng trời yêu, dội lại trong tâm hồn cô gái trẻ những tiếng lòng tha thiết đã rất lâu chưa được tỏ bày. Tiếng sáo đầu núi vọng vào sâu thẳm tâm hồn gợi về bài hát Mị thường thổi năm xưa:

“Mày có con trai con gái rồi
Mày đi làm nương
Tao chưa có con trai, con gái
Tao đi tìm người yêu”.

Tiếng sáo cất lên từ trái tim tưởng chừng như khô cằn, chai sạn của Mị giờ đây, tiếng sáo đã đánh thức tâm hồn ngủ yên và khát vọng được yêu bấy lâu nay Mị chôn chặt trong tim. Mị như bừng tỉnh, tiếng sáo rung lên trong trái tim Mị khiến cho nhận thức về cuộc sống ùa về.

Tiếng sáo lần thứ nhất từ xa vọng lại khiến trái tim Mị đang lạnh giá, khô cứng, bỗng mềm dịu, ấm áp, đập những nhịp đập hồi sinh trở lại “thiết tha bồi hồi”. Rồi Mị bắt đầu uống rượu, Mị uống “ực từng bát” như để trôi đi bao đau khổ, uất hận. Cách uống rượu như thế khiến Mị say, lịm mặt ngồi đấy. Mị vẫn nghe tiếng sáo vẫy gọi giục giã, men rượu đã nâng tâm hồn Mị bay theo tiếng sáo đến với những cuộc chơi, đám chơi trong của quá khứ. Còn thể xác vẫn ở lại nhà thống lí “nhìn mọi người nhảy đồng, người hát” khi mọi người về hết “Mị vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà”. Men rượu khiến Mị quên và nhớ: lãng quên đi thực tại trước mắt và gọi về những kỷ niệm thanh xuân. Tiếng sáo lần hai lại vang lên “tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng” tiếng sáo lần này đã đến gần Mị hơn. Tiếng sáo như thôi thúc Mị, lòng Mị đang sống về ngày trước, những ngày tươi đẹp xuân sắc, rực rỡ, vui tươi nhất, thuở ấy “Mị thổi sáo giỏi” “Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo”, có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Theo thói quen, Mị lại bước vào căn buồng tối tăm nhưng lòng phơi phới trở lại, vui như những đêm Tết ngày trước. Đồng thời Mị nhận thức rõ ràng về bản thân, Mị còn trẻ và Mị muốn được đi chơi. Và Mị còn nhận thức được hiện thực phũ phàng rằng mình và A Sử không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau. Lúc này, ý thức sống trỗi dậy mạnh mẽ khiến một lần nữa Mị muốn tìm đến cái chết, chết để được sống tự do. Thế nhưng, tiếng sáo vẫn lơ lửng bay ngoài đường như mời gọi, đưa Mị thoát khỏi cảm giác muốn chết. Mị thấy mình như được hồi sinh thêm một lần nữa. Tiếng sáo vẫn ở đây, cùng với khúc ca yêu thương của tuổi trẻ vọng về:

“Anh ném pao
Em không bắt
Em không yêu
Quả pao rơi rồi...”

Mị đã thức dậy với sức sống tiềm tàng và cảm thức về thân phận. Cho nên trong thời khắc ấy, ta mới thấy trong lòng Mị đầy rẫy những mâu thuẫn. Lòng phơi phới nhưng Mị vẫn theo quán tính bước vào buồng, ngồi xuống giường, trông ra cái lỗ vuông mờ mờ trăng trắng. Và khi lòng ham sống trỗi dậy thì ý nghĩ đầu tiên là được chết ngay đi. Nhưng rồi nỗi ám ảnh và sức sống mãnh liệt của tuổi xuân cứ lớn dần, cho tới khi nó lấn chiếm hẳn trọn bộ tâm hồn và suy nghĩ của Mị, cho tới khi Mị hoàn toàn chìm hẳn vào trong ảo giác : “Mị muốn đi chơi. Mị cũng sắp đi chơi”. Phải tới thời điểm đó Mị mới có hành động như một kẻ mộng du: Mị xắn miếng mỡ, thắp sáng căn phòng u tối; quấn lại tóc, với thêm cái váy hoa, rồi rút thêm cái áo. Tất cả những việc đó, Mị đã làm như trong một giấc mơ, tuyệt nhiên không nhìn thấy A Sử bước vào, không nghe thấy A Sử hỏi. A Sử biết Mị muốn đi chơi và chuẩn bị đi chơi, hắn tức lắm, đánh rồi trói đứng Mị vào cột, tắt đèn đóng sập cửa lại. Những hành động nhẫn tâm của A Sử dường như muốn đẩy Mị vào bóng tối, dìm Mị chết trong sự bế tắc và tuyệt vọng thế nhưng Mị thật tâm chẳng hề để ý tới những gì đang diễn ra với mình. Mị đang ở trong trạng thái mộng du đang chìm đắm với những giấc mơ về một thời xuân trẻ, đang bồng bềnh trong cảm giác du xuân. Bây giờ, tiếng sáng vẫn đang rập rờn trong đầu của Mị, “Tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi”. Tâm hồn Mị đang còn sống trong thực tại ảo, sợi dây trói của đời thực chưa thể làm kinh động ngay lập tức giấc mơ của kẻ mộng du. Cái cảm giác về hiện tại tàn khốc, Mị chỉ cảm thấy khi vùng chân bước theo tiếng sáo mà tay chân đau không cựa được. Nhưng nếu cái mơ không đến một lần nữa thì sự tỉnh ra cũng vậy. Lại một giai đoạn chập chờn nữa giữa cái mơ và cái tỉnh, giữa tiếng sáo và nỗi đau nhức của dây trói và tiếng con ngựa đạp vách, nhai cỏ, gãi chân. Nhưng bây giờ thì theo chiều ngược lại, tỉnh dần ra, đau đớn và tê dại dần đi, để sáng hôm sau lại trở về với vị trí của con rùa nuôi trong câm lặng, mà thậm chí còn câm lặng hơn trước.

Cuộc sống hiện lên với muôn màu, nhưng có lẽ sâu thẳm bên trong lại là chính tâm hồn con người ​​ấy vậy mà vẫn có những nhà thám hiểm đại chuyên phiêu lưu khám phá thế giới – đó là những người nghệ sĩ văn chương. Đọc đoạn văn miêu tả diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân, bất cứ ai cũng đều ngạc nhiên, thán phục trước khả năng am hiểu nội tâm nhân vật của nhà văn Tô Hoài. Với tài năng nổi bật, Tô Hoài đã miêu tả thật tinh tế những diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân, khi thiết tha bồi hồi, khi nghẹn ngào xót xa. Chẳng những thế, cả hai Mị và A Phủ đều được thể hiện một cách sống động và chân thực với những nét tính cách của người dân lao động miền núi nói chung và của người H'mông nói riêng. Mị bên ngoài lặng lẽ, âm thầm nhẫn nhục nhưng bên trong sôi nổi một niềm ham sống, khao khát tự do và hạnh phúc. A Phủ táo bạo, gan góc mà chất phác tự tin. Cả hai tuy cùng là nạn nhân của bọn chúa đất, quan lại thống trị miền núi tàn bạo, độc ác nhưng họ tiềm ẩn sức mạnh phản kháng mãnh liệt, dữ dội. Tác giả đã chọn các góc nhìn và điểm nhìn mang tính chất đối lập để tạo ra hai hình tượng nghệ thuật mang những nét đặc sắc khác nhau. Ngòi bút ấy còn được thể hiện qua nghệ thuật miêu tả đời sống nội tâm của nhân vật, ít miêu tả hành động bên ngoài nếu có thì chỉ có những hành động lặp đi lặp lại. Ngoài ra, Tô Hoài còn mượn hình tượng thiên nhiên để miêu tả tâm trạng “Mùa xuân của thiên nhiên của đất trời như gợi lên cả sức sống mùa xuân trong lòng Mị”. Đoạn văn không dài nhưng đủ để chúng ta cảm nhận được sức sống tiềm tàng trong nhân vật Mị, và cũng đủ để chúng ta thán phục sự tinh tế trong ngòi bút Tô Hoài.

Ai-ma-top đã từng nhận định: “Tác phẩm chân chính sẽ không bao giờ kết thúc ở trang cuối cùng, không bao giờ hết khả năng kể chuyện khi các câu chuyện về nhân vật kết thúc”. Gấp lại những trang viết về “Vợ chồng A Phủ”, về nhân vật Mị một cô gái Mèo với sức sống mãnh liệt song trong lòng người đọc vẫn để lại trong lòng người đọc vẫn những ấn tượng sâu sắc về vẻ đẹp, sức sống, khao khát sống của con người. Qua đó mang đến ta một niềm khao khát sống, niềm tin vào chính mình bởi sứ mệnh của con người không phải chỉ là tồn tại mà là sống, sống cho thật ý nghĩa và rực rỡ.

Diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân - Mẫu 4

Vợ chồng A Phủ là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Tô Hoài, ông đã để lại trong lòng bạn đọc nhiều ấn tượng độc đáo, bằng ngòi bút tài năng điều đặc biệt nhất có lẽ chính ở nhân vật Mị. Hiểu về Mị ta mới thấy được một sức sống mãnh liệt dù bị đầy ải khó nhọc, đặc biệt là cảnh Mị trong đêm tình mùa xuân.

Đọc một tác phẩm, không chỉ nhớ về nhân vật, nhớ về những giá trị nghệ thuật độc đáo. Mà hơn hết, qua những tình huống, chi tiết đắt giá trong truyện mở ra cho bạn đọc trăm lối suy nghĩ, cảm nhận và đồng điệu cùng tác giả. Đặc sắc trong truyện có lẽ nằm ở chỗ đó, Tô Hoài bằng tài năng đã vẽ lên một cô Mị trong đêm tình mùa xuân với cảm xúc tâm lí rất mới, khiến bạn đọc cảm thấy rõ nét và hiểu hơn về nhân vật, cũng như tư tưởng sâu sắc của một nhà văn.

Mị vốn là một cô con gái trong một gia đình nhà nghèo, mà lại là mang một cái nghèo gia truyền. Vì không thể trả được nợ, nhà thống lí đã có ý định muốn Mị về làm con dâu gạt nợ. Mị, một cô gái trẻ như một đóa hoa đương thời kì nở rộ giữa núi rừng, lại thêm vẻ đẹp phẩm chất tuyệt đẹp, cô tuyệt đối không chấp nhận một cuộc sống mất tự do, không tình yêu, rằng buộc. Cô đã nói: “con nay đã biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu” Mị không những xinh đẹp, có tài thổi kèn lá rất hay, bao nhiêu người mê, lại thêm sự hiếu thảo, một trái tim khao khát tự do, tự chủ và yêu đời mạnh mẽ như vậy, Mị hoàn toàn xứng đáng có được những gì mình mong muốn.

Nhưng không, không may Mị bị bắt cúng trình ma làm con dâu nhà thống lí Pá Tra. Cái nghèo khổ của cuộc sống, cái hành hạ khốn cùng của nhà địa chủ đã khiến một cô gái vốn khát khao yêu đời là thế, cô đã từng nghĩ đến việc ăn lá ngón tự tử để thoát số phận này, để tự do cho chính mình, nhưng từ khi về nhà thống lí, nỗi khát khao yêu đời cũng bị dập tắt, nguội lạnh, trai sạn và vô cảm. Mị sống như con rùa nuôi trong xó cửa, gương mặt lúc nào cũng buồn rười rượi. Trái tim khô héo, bản thân chỉ biết làm những việc liên tục, lặp đi lặp lại như một cái máy vô tri vô giác.

Rồi đêm tình mùa xuân cũng tới, đây chính là nút mở trong câu chuỗi đang liên tiếp những đau khổ bất hạnh của Mị. Mùa xuân ở những vùng núi cao mới phơi phới, mới hân hoan làm sao. Đây chính là thời điểm mọi người không lo toan về những nương ngô, về cuộc sống mưu sinh, làm lụng vất vả cả năm trời. Họ hát hò, nhảy múa, họ vui chơi, họ dành thời gian đi tìm tình yêu cho mình. Đặc biệt là tiếng sáo cứ lảnh lót.

Mày có con trai con gái rồi
Mày đi làm nương
Ta không có con trai con gái
Ta đi tìm người yêu

Mị, một cô gái cũng từng sống trong hoàn cảnh ấy, cũng phơi phới xuân thì, cũng đi tìm những tình yêu phù hợp với mình. Mị vốn còn trẻ, vốn như một bông hoa đẹp, mọi thứ đều tìm đến Mị, sự tương phản giữa quá khứ với tương lai như một đòn bẩy trong tâm lí, khiến Mị trở nên u uất, “Mị lim mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước” cô Mị năm ấy chưa bị bắt, còn trẻ, còn ca hát, còn nhảy múa cũng vui tươi lắm. Mị tìm rượu, như thức uống giải tỏa tâm lí đè nén bấy lâu nay “Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát” Mị say, Mị nhớ lại mình quá khứ biết bao nhiêu, Mị thấy phơi phới, Mị đột nhiên thấy vui sướng, rượu là chất xúc tác khiến tâm hồn Mị như mở ra, như được tìm về niềm vui “Mị trẻ lắm, Mị còn trẻ, Mị muốn đi chơi” cuộc sống này với Mị chẳng có gì, không tình yêu, luôn phải làm việc, vất vả khổ cực, bị hành hạ thể xác và tinh thần. Nắm lá ngón mà Mị từng vứt đi, Mị từng chẳng muốn ăn nữa, vì sống lâu trong cái khổ cũng quen khổ rồi, thì nay Mị lại mong muốn tìm về, người ta muốn sống, cũng chính là lúc ham sống nhất, vì không muốn chịu khổ nữa, Mị muốn giải thoát “Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa” Chính vì thế, cô Mị vốn bản chất từ đầu là một cô gái khát khao yêu sống, nay như hòn than bị thổi đi lớp tro tàn bám đầy phía trên. Tiếng sáo cứ du dương vọng lại, văng vẳng trong tai, liên tiếp mở ra những hành động quyết liệt tiếp theo của Mị.

“Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng” rồi “Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách” Mị có bao giờ như thế? Ý thức như thế đâu? Hành động này hiện lên như minh chứng một trái tim mãnh liệt đã tìm về đúng với chủ nhân của nó. Không may bị A Sử bắt gặp, bị A Sử trói đứng vào cột “Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa” cả thân thể đau rức, nhưng “Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi, những đám chơi” “lúc nồng nàn tha thiết nhớ. Hơi ượu tỏa. Tiếng sáo. Tiếng chó sủa xa xa. Mị lúc mê, lúc tỉnh” trong mơ tưởng, Mị không thấy mình bị trói, mà tâm hồn vẫn vọng về tiếng sáo, vẫn khao khát được giải thoát, tìm thấy niềm vui, khao khát được sống là chính mình thật mãnh liệt. Dù bị hiện thực dập tắt, ta vẫn như được truyền sang một ngọn lửa ấm áp về sức sống của con người.

Qua đó thể hiện một tấm lòng nhân đạo của Tô Hoài, ông đã khắc họa lên rõ nét một cô gái với sức sống tiềm tàng, hóa ra ông luôn đặt trọn niềm tin vào sức sống của con người, dù bị áp bức đến cùng cực, họ vẫn luôn hướng về sự sống, muốn sống đúng là mình, muốn được là mình. Ca ngợi Mị, trân trọng và hiểu cô như thế, cũng chính là tôn vinh những người dân Tây Bắc xưa, và cũng là phê phán lên án hiện thực tàn khốc và dã man, đã làm thay đổi con người.

Quả thực qua tình tiết này của câu truyện, đã khắc họa chân thực tính cách tâm hồn của người dân tộc – Mị. Cùng một giọng văn nhẹ nhàng, lối miêu tả tinh tế, giàu chất tạo hình lại vừa giàu chất thơ, đã để lại cho ta một hình ảnh cô Mị trong đêm tình mùa xuân thật đẹp mà cũng thật xót xa.

Cảm ơn Tô Hoài, cây bút giàu tài năng trong nền văn học Việt Nam. Suốt cuộc đời cầm bút, chưa bao giờ thôi trăn trở, tin tưởng vào con người. Và chắc chắn với nhân vật Mị, cùng sự hồi sinh của cô trong đêm tình mùa xuân, đã luôn để lại ấn tượng đẹp và nhiều giá trị ý nghĩa trong lòng bạn đọc, xứng đáng với những tâm huyết, tài năng của ông đã xây dựng lên.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân - Mẫu 5

Sự xuất hiện cũng như tác động đồng thời của cả ba tác nhân có thể ví như một làn gió đã thổi tan lớp tro tàn nguội lạnh trong tâm hồn Mị. Để rồi dẫn đến hàng chuỗi các hành động cả vô thức lẫn ý thức nhưng chứa đựng đầy sức sống của nhân vật.

Tô Hoài đã thâm nhập vào mê cung tâm trạng của người phụ nữ này và bằng lòng cảm thông yêu thương sâu sắc, nhà văn đã làm người đọc thực sự xúc động trước những biến đổi về tâm lý của Mị. Con rùa nuôi trong xó cửa ấy đã không còn lùi lũi nữa. Nó đã phá vỡ cái bức tường vô cảm kia để khát khao tìm ra thiên đường mùa xuân của tuổi trẻ, của hạnh phúc. Mị đang sống về ngày trước: “lòng Mị đột nhiên vui sướng “. Còn gì hạnh phúc bằng khi mình tìm lại được chính mình? Mị nhận thức được chính mình, đó chính là ý thức về tuổi trẻ. Mị thấy mình còn trẻ “Mị trẻ lắm. Mị hãy còn trẻ. Mị muốn đi chơi”. Còn trẻ nghĩa là còn sức sống, còn khao khát, còn muốn yêu thương. Đây là sự thay đổi lớn lao trong con người vốn cam chịu nhẫn nhịn như Mị.

Nhưng đớn đau thay, cùng với cảm xúc tìm lại được chính mình là một nỗi tủi thân khi Mị ý thức được tình cảnh cay đắng , nghiệt ngã của mình trong hiện tại. Mị đã có chồng nhưng người chồng ấy không tình yêu, không hạnh phúc. A Sử – kẻ khốn nạn ấy đã giam hãm cuộc đời Mị và dẫu “không có lòng với nhau mà cũng phải ở với nhau”. Cảm xúc ấy như gáo nước lạnh dội vào mặt, làm tan biến đi tất cả niềm vui sướng mà nãy giờ Mị chắt chiu gom góp. Cô Mị cam chịu đã hiểu cô bị tước đoạt nhất quyền sơ đẳng, đó là quyền tự do, quyền lựa chọn hạnh phúc của mình. Biết bao năm trôi qua Mị phải cắn răng, chịu đựng nhẫn nhục sống với người mình không yêu thương. Còn gì đau khổ bằng lấy một người mà mình không có tình yêu. Còn gì đau khổ bằng phải sống với một kẻ vũ phu chỉ xem mình là món đồ chơi và bị khinh rẻ như súc vật.

Một ý nghĩ bất chợt đến với Mị, Mị lại tưởng đến nắm lá ngón, Mị ước ao có nắm lá ngón trong tay lúc này Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa, nhớ lại nước mắt chỉ ứa ra. Thấm thía nỗi đau vô hạn của cuộc đời mình , Mị Muốn chết để giải thoát nỗi đọa đày, muốn chết để thoát khỏi bi kịch. Muốn chết chính là biểu hiện của sức sống. Khi Mị đã hồi sinh, khó có thể nào chấp nhận được thực tại cay đắng này. Đây phải chăng là tình yêu, lòng nhân đạo của tác giả đối với nhân vật.

Không có lá ngón trong tay, tâm trạng Mị chợt xoay sang hướng khác. Mị không thể ngồi yên được nữa. Mị phải đứng dậy! Mị hành động trong lặng lẽ. Lặng lẽ nhưng mãnh liệt. Mị đã thắp lên ngọn đèn trong căn phòng u ám, đặc cóng muộn phiền. Không phải bỗng dưng mà Tô Hoài chọn hành động thắp đèn làm hành động đầu tiên sau khi người con gái lặng câm ấy thức tỉnh, bởi trong hoàn cảnh này ngọn đèn như xua tan đi tất cả cái bóng tối u ám đang bao quanh cuộc đời Mị. Đã bao mùa xuân trôi qua, biết bao nước mắt đã chảy, Mị đâu có quan tâm đến bóng tối và ánh sáng. Mị đã từng nghĩ : « cứ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trông ra đến bao giờ chết thì thôi . Nhưng hôm nay Mị đã thắp sáng cho cuộc đời mình, thắp sáng cho căn phòng toàn bóng tối. Thế mới biết dù trong hoàn cảnh nào con người ta cũng không đầu hàng số phận và Mị chính là một con người như thế. Nhà văn Tô Hoài đã diễn tả rất thành công sự trở về của 1 linh hồn. Mùa xuân đến và Mị đã hồi sinh…

Khát vọng cháy bỏng muốn được đi chơi của Mị được diễn tả bằng một đoạn văn ngắn nhưng giàu sự cảm thông. Câu văn ngắn, nhịp văn mạnh mẽ thể hiện sự trỗi dậy mãnh liệt của nhân vật “Mị quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách”. Mị sắp đi chơi. Mị hành động thản nhiên như 1 người tự do, dù A Sử đang hiện diện trong căn buồng của Mị. Nhưng Mị không sợ, không quan tâm đến sự hiện diện của A Sử. bóng ma thần quyền đã không thể làm gì Mị bởi sức sống trong con người ấy đang trỗi dậy mạnh mẽ. Nhưng đớn đau thay, sự độc ác tàn nhẫn của giai cấp thống trị miền núi đã dập tắt đi cái khát vọng và sự trỗi dậy đó của Mị, mà A Sử chính là kẻ đại diện. thằng A Sử lòng người dạ thú nó đã nhẫn tâm trói Mị bằng một thúng sợi dây, tóc Mị xõa xuống hắn quấn luôn tóc Mị lên cột làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa. những hành động nhẫn tâm của A Sử dường như muốn đẩy Mị vào bóng tối, dìm chết Mị trong sự bế tắc và tuyệt vọng. Qua đây ta thấy Sự đè nén, áp chế đến tàn nhẫn của bọn thống trị.

Nhưng lúc này đây, Mị đâu còn sống bằng thể xác nữa mà Mị đang thực sự sống với tâm hồn. A Sử trói được thể xác của Mị nhưng không thể nào trói được tâm hồn cô..và thật kì diệu . Mị bị trói mà dường như không biết mình đang bị trói. Thể xác Mị nằm đây, giữa bốn bức tường câm lặng nhưng hồn Mị đang “đi theo những cuộc chơi những đám chơi”, mị còn nhẩm thuộc lòng trong đầu lời bài hát của người thổi sáo mà có lẽ đó cũng là bài hát và khúc nhạc sáo mà Mị thổi năm nào: ” Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào ”

Tâm hồn Mị ngập đầy tiếng sáo, ăm ắp những kỷ niệm đẹp tươi. Có lúc tiếng sáo nhập cả vào hồn Mị làm Mị bừng lên như ngọn lửa gặp cơn gió lớn “Mị vùng bước đi”.. Nhưng rồi “tay chân đau không cựa được”, hơi men đã hết lại đưa Mị quay trở về với hiện thực cay đắng “Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”- hiện thực khắc nghiệt của thực tại đè nặng làm cho Mị không thể sống với thế giới mộng tưởng của mình được.

Một trong những chi tiết đắt giá được nhà văn Tô Hoài ghi lại trong tác phẩm của mình đó là khoảnh khắc ” Mị nghĩ tới người đàn bà ngày trước bị trói cho đến chết ở ngôi nhà này. Nhớ thế Mị sợ quá ” . Lúc này Mị đã biết sợ , biết hãi hùng trước cái chết, nghĩa là Mị còn yêu sống, ham sự sống và vẫn khát khao hạnh phúc.. Và Mị đã sợ, sợ chết “Mị cựa quậy xem thử mình còn sống hay đã chết”.. Vậy là sức sống trong con người khốn khổ ấy đã không lụi tàn mà ngược lại vẫn mãnh liệt như những đợt sóng ngầm gầm gào trong lòng đại dương tưởng như không gì có thể dập tắt nổi. Nói như nhà văn Lỗ Tấn “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai”. Chắc chắn đợt sóng ngầm ấy sẽ hứa hẹn trở thành bão táp của ngày mai. Đó là đêm cởi trói cho A Phủ một năm sau đó. Ta yêu nhân vật của nhà văn Tô Hoài bởi dù sống dưới ách áp bức, bạo tàn song vẫn ẩn chứa 1 sức sống mãnh liệt.

Sức sống tiềm tàng trong nhân vật Mị đã có cơ hội đánh thức sau bao ngày bị vùi chôn trong đọa đày. Nó đủ kéo Mị ra khỏi vỏ bọc của một con rùa rụt cổ, của một cái bóng vô hồn, của một vật vô tri vô giác trong nhà Pá Tra. Thậm chí là đủ để cho nhân vật có thể phản kháng với thực tại, cho dù sự phản kháng ấy còn yếu ớt. Nhưng nó là tín hiệu dự báo số phận của mình: “Ta là thân đàn bà chúng nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi”.

Mị trong đêm tình mùa xuân hay nhất - Mẫu 6

Nếu những nhà văn hiện thực phê phán chỉ thấy con người là nạn hân bất lực của hoàn cảnh thì các nhà văn cách mạng bao giờ cũng phát thiện hiện ra sức manh phúc sinh trong tâm hồn của những con người cùng khổ. Là cây bút xuất sắc trong dòng văn học cách mạng Việt Nam, chẳng những rất thành công khi diễn tả cái chết dần chết mòn của Mị – một cô gái tràn đầy sức sống mà còn rất tinh tế khi khám phá quá trình hối duyên của Mị. Nếu như có một hoàn cảnh làm tê liệt bóp chết sức sống của Mị thì tất cũng có một hoàn cảnh giúp Mị hối sinh. Và hoàn cảnh đó chính là đêm tình mùa xuân quyến rũ.

Ở vùng rẻo cao Hồng Ngài không gì vui bòng Tết đến, xuân về. Năm nay Hồng Ngài đón một cái tết đặc biệt. Đúng lúc gió và rét rất dữ dội thế nhưng, bất chấp cái khắc nghiệt của thời tiết, không khí đón Tết vui xuân của Hồng Ngài vẫn rất náo nức tưng bừng. Tiếng cười nói rộn vang. Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng sáo rủ bạn đi chơi. Không khí tưng bừng, náo nức ấy đã vọng vào tâm hồn Mị, khiến tâm hồn Mị thức tỉnh hồi sinh.

Mày có con trai con gái rồi
Mày đi làm nương
Tao không có con trái con gái
Tao di tìm người yêu

Lời của tiếng sáo thật giản dị mộc mạc, nhưng nó chứa chan niềm vui niềm tự do, khát vọng yêu đương, hạnh phúc. Khúc ca say mê náo nức của mùa xuân tuổi trẻ đã vọng vào cõi sâu thẳm trong lòng Mị thiết tha đã đánh thức cõi lòng câm lặng bấy lâu của Mị, tiếng sáo ấy khơi dậy sức sống tiềm tàng trong con tim Mị. . Ý thức về quyền làm người trỗi dậy, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát. Cách uống rượu của Mị thật lạ. Mị uống lấy được, uống như chưa bao giờ được uống, uống cho bõ hờn, bõ tức. Uống để cuốn phăng đi bao cay đắng tủi nhục của quãng đời đã qua. Uống cho thỏa khát khao say mê, phía trước. Men rượu nồng nàn tiếng sao tha thiết đã nhấc bổng Mị thoát khỏi thực tại, dìu Mị trở về miền quá khứ đẹp tươi với bao khát khao nồng cháy. Mị say, cứ lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người hát trong lòng Mị đang sống về ngày trước. Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi … có biết bao nhiêu người mê. Ngày trước Mị trẻ trung yêu đời, ngày trước Mị đã từng yêu và được yêu. Sống với ngày trước, lòng Mị bỗng phơi phới trở lại đột nhiên vui sướng, hạnh phúc. Những kí ức hạnh phúc đã thôi thúc Mị nổi loạn. Bắt đầu là sự nổi loạn trong ý nghĩ. Mị trẻ lắm, Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng ngày Tết cũng đi chơi. Huống chi Mị với A Sử không có lòng với nhau, vậy mà vẫn phải ở với nhau. Lần đầu tiên, sau chuỗi ngày dài dằng dặc, sống cam chịu, nhấn nhục với kiếp ngựa trâu như con rùa nuôi trong xó tối, Mị dám chối bỏ ràng buộc duyên phận với A Sử để thành người tự do. Đắm chìm trong miền kí ức say mê, trong những khát khao nồng cháy dường như Mị đã quên cả thực tại. Rượu đã tan lúc nào. Người về đã vãn cả. Mị không biết, Mị vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà. Cõi mộng, cõi mơ miền thương nẻo nhớ đang gọi Mị.

Mãi sao, Mị mới bừng tỉnh. Mị đứng dậy nhưng không bước ra đường chơi nữa mà từ từ bước vào buồng. Ý nghĩ muốn đi chơi đã lóe lên trong đầu Mị nhưng nó chưa đủ mạnh để dứt Mị ra khỏi thế giới ngục tù. Phản ứng nổi loạn ở Mị cần thêm thời gian và chất xúc tác. Bước vào buồn, ngòi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ vuông bằng bàn tay, mờ mờ trăng trắng. Bao cay đắng tủi nhục của kiếp nô lệ trung thân bỗng dội về, dày vò cõi lòng Mị tan nát, ứ máu đầy bi kịch. Và Mị bỗng nảy ra ý nghĩ thật lạ lùng, đột biến mà mang tinh tất yếu : Mị muốn tự tử : nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy nước mắt úa ra. Cứ nghĩ Mị sẽ tự tử ngay nhưng đúng lúc ý nghĩ muốn chết trỗi dậy thì tiếng sao gọi bạn yêu lơ lửng bay ngoài đường lại một lần nữa vang vọng vào tâm hồn Mị. Khúc ca yêu nồng nàn ấy đã dập tắt ý nghĩ muốn chết nhưng cũng không thể sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó tối nữa. Mị phải sống trong vùng trời tươi sáng, ngập tràn ánh nắng tự do, hạnh phúc. Và chính ý nghĩ ấy đã thôi thúc Mị có hành động nổi loạn, táo bạo, quyết liệt từng có. Mị đến góc nhà lấy ống mỡ sắn một miếng bỏ vào thêm đĩa đèn cho sáng. Tại sao Mị phải thắp đèn ? Phải chăng, Mị không cam chịu sống trong xó tối nữa ? Mị muốn phá tan màn đêm âm u, mù tối nơi đại ngục trần gian này. Mị muốn thắp sáng cho tương lai của mình. Ngọn lửa trên đĩa đèn hay ngọn lửa trong lòng Mị đang rừng rực cháy. Thắp đèn xong, Mị cuốn lại tóc, với tay lấy cái váy và rút thêm cái áo. Bất chấp mọi luật lệ của nhà thống lí, Mị hành động như một người hoàn toàn tự do

Những khát vọng cháy bỏng của Mị vừa bùng lên thì đã bị vùi dập một cách thô bạo tàn nhẫn. A Sử trói đứng Mị vào cột bằng cả một thúng sợi đay tàn nhẫn. Tóc Mị xõa xuống, A Sử cuốn luôn tóc lên cột làm cho Mị không cúi không nghiêng được nữa. Rồi A Sử tắt đèn đóng cửa lại. Tại sao A Sử phải trói Mị như thê ? Có phải đó là thói quen tàn bạo của A Sử hay chính A Sử cũng giật mình hoảng sợ trước hành động nổi loạn táo bạo của Mị ? Hắn phải dùng mọi vũ lực thô bạo nhất để dập tắt tinh thần phản kháng mạnh mẽ của Mị. Tuy nhiên những cánh cửa buồng khép chặt, những làn dây chói chặt không sao chói được tâm hồn Mị. Bóng ma của buồng gian cũng không sao dập tắt được ngọn lửa cháy sáng trong tim Mị. Mọi vũ lực bạo tàn của A Sử đều trở nên vô nghĩa. Trong bóng tối, Mị đứng im lặng như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo cuộc chơi, những đám chơi. Mị khe khẽ hát, tiếng hát cất lên từ trái tim sôi nổi, nồng nàn. Rồi Mị vùng bước đi, mạnh mẽ, quyết liệt, sức sống tiềm tàng, khát vọng tự do đã trỗi dậy mãnh liệt. Sức sống ấy cứ trào ra ngoài ra sợi dây trói.

Nhưng rồi Mị chợt bừng tỉnh, những làn dây chói cứa vào ra thịt đau dứt, xót xa, đau đớn đến tê tái. Tiếng sáo tha thiết, dìu dặt tắt lịm, chỉ còn tiếng chân ngựa đạp vách nhức nhối ai oán. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa. Cả đêm ấy, Mị lúc mê, lúc tỉnh, lúc đớn đau, quặn thắt trước thực tại thê thảm, khốn cùng, lúc lại cồn cào, tha thiết nhớ. Quá khứ, thực tại, hạnh phúc, khổ đau cứ giằng xé trong trái tim Mị. Ngòi bút Tô Hoài thật tinh tế tài hoa khi lách vào cõi sâu tâm tư của Mị khiến Mị trở thành ‘thật hơn con người thật’.

Mùa xuân rồi cũng qua đi nhưng sức sống tiềm tàng trong Mị đã được khơi dậy và chờ dịp bùng lên. Với nghệ thuật khắc họa tâm lí nhân vật tinh tế Tô Hoài đã đem đến cho nhân vật một hướng đi, một cuộc đời mới. Đó cũng chính là giá trị nhân văn cao đẹp của tác phẩm. Đồng thời cũng cho thấy tài năng của Tô Hoài cùng những đóng góp của ông cho văn học Việt Nam.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân - Mẫu 7

Khi nhắc tới tác giả Tô Hoài, người ta thường nhớ ngay đến những tác phẩm gắn liền với con người miền núi. Nổi bật hơn cả phải nhắc đến tác phẩm "Vợ chồng A Phủ". Qua ngòi bút của Tô Hoài, nhân vật Mị - nhân vật trung tâm của tác phẩm đã được khắc họa rõ nét từng diễn biến tâm trạng, hành động, suy nghĩ của Mị đặc biệt là cảnh Mị trong đêm tình mùa xuân.

Những ngày tháng bị bắt làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá tra giống như địa ngục trần gian với Mị. Ngày ngày, Mị phải quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi, đi cõng nước dưới khe suối lên, hái thuốc phiện, giặt đay, xe đay, bung ngô, tước đay thành sợi.... Mị bị đối xử như thể là trâu, là ngựa trong nhà. Chính địa ngục trần gian ấy đã biến một cô gái hồn nhiên, yêu đời, năm nào thành một người phụ nữ vô hồn, vô cảm “ lùi lũi như con rùa nuôi sống xó cửa”. Mị bị những hủ tục mê tín của nhà Pá tra, khiến Mị tin rằng mình đã được cúng trình ma “ Ta là thân đàn bà. Nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi”. Cho nên, Mị lựa chọn sống nhẫn nhục, thầm lặng, vô cảm, không có chút hi vọng vào sự đổi thay của tương lai.

Thế nhưng mùa xuân trên mảnh đất Hồng Ngài lại về. Khung cảnh thiên nhiên mùa xuân nơi đây thật thơ mộng, tình tứ và bừng sức sống: “ Gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng”, “ trong các làng Mèo đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá xòe như con bướm sặc sỡ. Hoa thuốc phiện vừa nở trắng lại đổi ra màu đỏ hay, đỏ thẫm, rồi sang màu tím man mát”. Cùng với vẻ đẹp thiên nhiên là không khí náo nức, nhộn nhịp của ngày hội. “ Trai gái, trẻ con ra sân chơi tụ tập đánh pao, đánh quay, thổi sáo, thổi khèn và nhảy”; “ chiêng đánh ầm ỉ”; “ văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng”. Chính cái không khí ấy đã đánh thức tâm trí Mị - nơi bề sâu hun hút trong tâm hồn Mị. Khiến Mị nhớ về những ngày tháng quá khứ tuổi xuân, nghĩ đến đây mà đau thắt lòng, chỉ muốn chết quách đi cho khỏi phải nghĩ. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ừng ựng từng bát. Uống ừng ực như muốn nuốt trôi những phẫn uốt. Rồi Mị lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước. Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi. Mùa xuân này, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Nhưng khi tâm trạng bồi hồi, sung sướng vô ngần ấy vừa xuất hiện thì nổi đắng cay, chua xót, u sầu cũng chạy đến vây lấy Mị. Mị ý thức được cảnh ngộ éo le của cuộc đời mình. Mị liền nghĩ đến cái chết: “ Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn hết cho chết ngay”. Nhưng rồi, “ tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường: Anh ném pao, em không bắt; Em không yêu, quả pao rơi rồi…” đã giục giã, thôi thúc Mị, khiến Mị dường như quên hết cảnh ngộ bi thảm hiện tại. Mị đứng lên hành động, tìm lại tự do cho mình. "Mị đến góc nhà lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng”. Cái hành động “ quấn lại tóc”, “ với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách”, “ rút thêm cái áo” chuẩn bị đi chơi là sự chiến thắng bất ngờ của bản năng. Bản năng đã làm cho Mị không biết sợ sệt là gì.

Nhưng cũng chính lúc lòng yêu đời đang trỗi dậy mãnh liệt cũng là lúc Mị bị vùi dập một cách tàn nhẫn, không thương tiếc. Mặc dù đang “ thay áo mới, khoác thêm hai vòng bạc vào cổ rồi bị cái khăn trắng lên đầu” để đi chơi nhưng A Sử biết được ý định của Mị, hắn chỉ hỏi một câu: “ Mày muốn đi chơi à?” rồi “ bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thùng sợi đay ra trói đứng Mị vào cột nhà. Tóc Mị xõa xuống. A Sử quấn luôn tóc lên dây cột, làm cho Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa”. Sau một loạt hành động vô nhân tính, không xứng mặt một người chồng như thế thì hắn đã bỏ đi. Trong bóng tối, dù bị trói như một thứ đồ vật nhưng Mị vẫn sống với bản năng. Mị không biết mình đang bị trói. Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi. Mị vẫn nghe lời ca, tiếng hát ngọt ngào, tình tứ vang lên: “ Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào…”. Mãi đến lúc Mị “vùng bước đi”, cô mới giật mình trở về với thực tại, mới thấm hiểu rõ cái cảnh ngộ bi thảm của mình: “ Tay chân đau không cựa được” và cô mới thổn thức nỗi lòng, biết mình không bằng con ngựa. Nhưng khi nghe tiếng chó sủa xa xa, đêm đã về khuya thì Mị mới khóc, lòng Mị lại bồi hồi. Trong suốt đêm Mị bị trói đứng như thế, Mị rơi vào tâm trạng lúc tỉnh, lúc mê. Lúc mê lòng lại “ nồng nàn tha thiết nhớ”. Lúc tỉnh thì khắp người bị dây trói thít lại, đau nhức. Đến sáng “ khi bàng hoàng tỉnh thì cô “ sợ quá”, “ cựa quậy”, xem mình còn sống hay chết”. Tâm trạng lo sợ ấy đã thể hiện ý thức về sự sống của Mị. Tâm trạng và hành động của Mị trong đêm tình mùa xuân đã dự liệu cho sự trỗi dậy của sức sống tiềm tàng đã thôi thúc Mị có những hành động táo bạo, mạnh mẽ sau này, cô cắt dây cởi trói để cứu A Phủ thoát khỏi cảnh ngộ bi thảm đồng thời cũng là tự cứu mình.

Bằng ngòi bút khắc họa nội tâm nhân vật sâu sắc, Tô Hoài đã làm nổi bật sức sống tiềm tàng, trẻ trung không dập tắt được của Mị. Đồng thời cũng là một bản cáo trạng đanh thép về tội ác của bọn phong kiến, thần quyền cùng núi cao Tây Bắc.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân - Mẫu 8

Nhắc đến Tô Hoài là nhắc đến một cây bút với khả năng sáng tác dồi dào, phong phú ở nhiều thể loại, mà ở thể loại nào ông cũng để lại những tác phẩm, những dấu ấn xuất sắc từ truyện thiếu nhi, hồi ký, truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim,... Ở mảng văn học hiện thực Tô Hoài đã ghi dấu ấn với tập truyện Tây Bắc bao gồm ba truyện ngắn nói về cuộc sống của người dân tộc miền núi phía Bắc những năm tháng trước cách mạng tháng tám. Trong đó Vợ chồng A Phủ là tác phẩm được biết đến nhiều nhất bởi những giá trị nhân văn, nhân đạo sâu sắc được lồng ghép trong bối cảnh hiện thực đất nước lúc bấy giờ. Có thể nói rằng Tô Hoài chính là người tiên phong "mở đất" khi viết về đời sống của các dân tộc miền núi phía Bắc, đặc biệt hơn là đi sâu vào những bất hạnh và vẻ đẹp tiềm ẩn trong tâm hồn của người phụ nữ dân tộc thiểu số dưới ách áp bức của cả cường quyền, lẫn thần quyền. Mị trong Vợ chồng A Phủ chính là một điển hình cho những số phận bất hạnh, đau khổ tột cùng của vùng trời Tây Bắc, cuộc đời Mị tưởng như đã chết từ khi bước chân vào nhà thống lý Pá Tra, thế nhưng với sức sống mạnh mẽ, khao khát tự do tột độ, trong đêm tình mùa xuân ấy, Mị đã thức giấc, bắt đầu phản kháng, tìm lối thoát cho riêng mình.

Mị xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo, bố Mị phải đi vay tiền cưới vợ, món nợ ấy mãi đến khi Mị đã lớn khôn, trở thành một cô gái xinh đẹp, giỏi giang mà vẫn chưa trả hết nợ. Chính món nợ truyền kiếp khốn khổ đó đã kéo theo cuộc đời của Mị xuống những bất hạnh tột cùng. Vì để trả nợ cho cha, Mị phải chấp nhận làm con dâu gán nợ cho nhà thống lý Pá Trá, bị bắt ép chung sống với A Sử, người mà Mị không thương, chấp nhận từ bỏ tình yêu của cuộc đời.

Ngày đầu tiên về là dâu, Mị đã bỏ trốn về nhà, trong tay cầm nắm lá ngón chỉ muốn chết quách đi cho xong, Mị đã cố gắng vùng vẫy, phản kháng để chống lại số phận. Thế nhưng Mị chết rồi thì lấy ai trả nợ cho người cha già, cái hiếu, cái tình đã giữ Mị ở lại với cuộc đời này, thế nhưng Mị sống cũng chẳng khác nào cái xác không hồn, chỉ đơn giản là đang tồn tại. Mang tiếng về làm dâu nhà giàu, nhưng Mị sống không khác gì một nô lệ, làm việc quần quật không kể ngày đêm, liên tục từ mùa này qua tháng khác, chưa từng ngơi nghỉ đến một ngày. Cái khổ sở về thể xác cùng với sự hành hạ về tinh thần khi phải chung sống với người đàn ông vũ phu dường như đã giết chết trái tim, giết chết tâm hồn Mị. Mị tựa như một cỗ máy lao động, suốt mấy năm trời người ta chẳng nghe Mị nói chuyện lần nào, cứ lặng im, "lầm lũi như con rùa trong xó cửa", đi qua từng năm tháng khổ đau. Rõ ràng là một cô gái xinh đẹp có tài thổi sáo, tuổi đời tầm hai mươi thế nhưng lại sống như một nắm tro tàn, lạnh lẽo, đơn độc, thậm chí không còn cảm nhận được niềm vui sướng hay đau khổ bởi "ở lâu trong cái khổ, Mị cũng quen khổ rồi. Bây giờ Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa. Con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi". Ấy vậy mà trong sự chai lì đến vô cảm, không thiết tha với cuộc đời, Mị vẫn còn nhận thức được cái khổ đau không bằng loài trâu ngựa của người đàn bà sống trong nhà thống lý Pá Tra rằng "Con ngựa, con trâu làm có lúc, đêm còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào việc cả đêm cả ngày". Chi tiết nhỏ này đã khắc họa mạnh nỗi đớn đau, bất hạnh cùng cực không chỉ của riêng nhân vật Mị mà là của chung nhiều những thân phận đàn bà khác ở Hồng Ngài, là người nhưng sống kiếp không bằng loài vật nuôi, đớn đau đến tột cùng.

Không chỉ là nỗi đau về thể xác khiến Mị trở nên chai sạn, mà thực tế chính những vết thương trong tâm hồn mới khiến Mị trở nên thờ ơ với tất cả. Từ một cô gái xinh đẹp, thổi sáo, thổi lá giỏi, được biết bao chàng trai si mê, lại có một tình yêu đẹp tưởng như gần đâm hoa kết trái, Mị bỗng trở thành con dâu gán nợ, chịu cảnh chung đụng với một kẻ thô lỗ, bị giam cầm trong một căn phòng tối tăm chỉ có một ô cửa sổ bé bằng lòng bàn tay lúc nào cũng mờ mờ không biết là màu sương hay là màu nắng. Mị phải từ bỏ tất cả những mong ước của đời mình, từ bỏ cuộc sống tự do, chôn vùi tuổi trẻ trong cuộc hôn nhân gán nợ, lấy người chồng sang giàu nhưng chẳng khác nào địa ngục trần gian. Mị không có quyền được lựa chọn, không có một con đường nào khác, cô chỉ còn cách bọc mình lại trong cái vỏ chai lì, lầm lũi để tiếp tục những ngày tháng tối tăm, tuyệt vọng.

Những tưởng cuộc đời Mị cứ mãi thinh lặng, bế tắc và vĩnh viễn bị chôn vùi dưới cái ách của thần quyền và thần quyền, thế nhưng chính đêm tình mùa xuân cùng với tiếng sáo gọi bạn réo rắt - âm thanh của sự sống trong Vợ chồng A Phủ, dường như đã đánh thức tâm hồn Mị. Một tâm hồn chưa chết hẳn, nằm sâu trong nắm tro tàn ấy chính là những hòn than nóng bỏng, vẫn nồng nhiệt niềm khao khát được sống, được tự do của Mị, chỉ trực chờ ngày được phất lên ngọn lửa rực rỡ. Khi mùa xuân đến, những cô gái, chàng trai trẻ tuổi nô nức hẹn hò, người ta khoác lên mình những bộ váy áo màu sắc sặc sỡ, thổi sáo, thổi lá tình tứ suốt ngày này qua ngày nọ. Mị nghe thấy tiếng sáo vọng lại "thiết tha bổi hổi", trong vô thức mị bất chợt lẩm nhẩm theo bài hát của người vừa thổi, những câu hát mà có lẽ đã lâu lắm rồi Mị không còn nhắc tới. Có thể nói rằng, ở một chi tiết nhỏ này, người ta đã thấy được trái tim vốn chai sạn của Mị hình như đang dần sống lại, bởi lẽ làm gì có người nào lại hát khi tâm hồn đã nguội lạnh. Những câu hát ấy, dù không thành tiếng, thành lời thế nhưng nó lại là tiếng vang của tâm hồn, một tâm hồn khởi sắc, dần bước ra khỏi lớp vỏ chai lì bấy lâu nay vẫn mang.

Sự thay đổi trong tâm hồn Mị càng được bộc lộ rõ ràng thông qua chi tiết Mị uống rượu "Ngày Tết Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát". Trên thực tế Mị ở trong nhà thống lý Pá Tra không hề có một vị trí nào, cô sống cuộc đời còn bần cùng khổ sở hơn cả loài vật nuôi, thế nên việc uống rượu đối với Mị là một sự kiện xa xỉ, thậm chí nếu bị bắt được có lẽ Mị sẽ bị đánh trói, bắt phạt. Dù thế nhưng Mị vẫn lén lấy rượu uống, điều đó giống như là một sự phản kháng, Mị muốn đòi quyền lợi cho mình, cả nhà thống lý đều được uống rượu ăn Tết đủ đầy, Mị cũng muốn được như vậy, Mị muốn một lần được sống như con người ở cái nơi đã mang đến cho Mị biết bao nhiêu là đau khổ. Và cứ thế Mị uống rượu ừng ực, từng bát, uống không phải để thỏa mãn cái niềm khao khát, thèm muốn, mà dường như Mị đang cố uống cho trôi đi hết tất cả những uất ức khổ đau, cũng là cái cách mà cô thể hiện sự phẫn nộ, khó chịu trong lòng bấy lâu nay. Trong men rượu cay, Mị bỗng nhớ về những ngày xa xăm, khi Mị còn chưa bị ép làm dâu nhà thống lý, cô cũng có một cuộc sống tươi đẹp, tương lai đầy hứa hẹn, khi bản thân Mị là người con gái tài sắc vẹn toàn, chăm chỉ lao động, lại có một tình yêu đẹp sắp đơm bông. Thế nhưng chỉ trong một đêm tất cả đã trở thành ác mộng, càng nghĩ Mị lại càng ngẩn ngơ trong hoài niệm. Thế rồi người cũng về hết, còn lại một mình Mị ngồi trơ giữa nhà, trong lòng Mị bỗng nảy ra điều gì đó, Mị đứng dậy đi vào buồng "Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước". Tâm hồn tưởng đã chết của Mị đã thực sự sống lại một cách diệu kỳ, đã biết bao lâu rồi Mị không còn cảm nhận được cái cảm giác vui sướng, cái phơi phới của một tâm hồn son trẻ, có lẽ là từ lúc Mị bước chân vào nhà thống lý Pá Tra. Không chỉ là về cảm xúc mà dấu ấn chứng minh cho sự sống lại của tâm hồn Mị còn nằm ở nhận thức về cuộc đời về tuổi trẻ của mình "Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ", đồng thời bộc lộ thành khao khát, ước muốn rằng "Mị muốn đi chơi". Có thể nói rằng đến lúc này niềm khao khát tự do, khao khát được sống, được hưởng thụ cuộc đời của Mị đã bộc lộ một cách rõ rệt nhất. Mị không còn là người đàn bà trẻ tuổi sống lầm lũi, thinh lặng, chịu đựng trong nhà thống lý Pá Tra với khuôn mặt lúc nào cũng buồn rười rượi nữa, mà đã gần như khôi phục được sự sống quay về với bản tính con người trước kia, một cô gái trẻ đẹp, yêu đời, giỏi thổi sáo, bắt đầu dám phản kháng lại để giành lại hạnh phúc cho bản thân.

Thế nhưng không may rằng dù tâm hồn Mị đã được cởi trói, nhưng thân xác Mị vẫn nằm trong sự khống chế của cường quyền. Trong lúc Mị định thay vào chiếc váy rực rỡ để đi chơi thì A Sử về, nó không cho Mị cái quyền được chơi Tết mà tàn ác túm tóc Mị, rồi trói cô vào cây cột nhà bằng sợi đay, cắt đứt hết những niềm vui sướng vừa nảy nở trong tâm hồn người phụ nữ tội nghiệp. A Sử đi rồi, để lại một mình Mị với căn buồng tối đen, trong hoàn cảnh ấy cứ nghĩ rằng Mị sẽ sụp đổ và tuyệt vọng thêm một lần nữa, nhưng không, "Mị đứng im lặng, như không biết mình bị trói", lòng Mị vẫn đang nghĩ về những cuộc chơi, những đám chơi mà Mị khao khát. Dường như dây trói của A Sử có chặt hơn nữa, thì cũng chỉ giữ lại được thân xác này của Mị chứ không thể trói buộc được cái tâm hồn khao khát tự do mãnh liệt của cô. Mị bắt đầu phản kháng "Mị vùng bước đi" nhưng dây trói siết lại, "tay chân đau không cựa được", nghe tiếng ngựa đạp vào vách, Mị lần nữa ý thức được nỗi đau thân phận rằng bản thân thậm chí còn chẳng bằng con ngựa. Bởi lẽ, con ngựa còn được tự do đôi chân mà đạp vào vách, còn Mị cả chân tay đều bị trói cứng không thể cựa quậy, Mị chảy nước mắt, nghĩ về cuộc đời đau khổ của mình bằng một tâm thế xót xa, cái mà bao lâu nay Mị dường như đã bỏ qua.

Đêm tình mùa xuân đã kết thúc bằng việc Mị bị trói đứng trong buồng ngủ, thế nhưng đó không phải là sự kết thúc, mà thực tế rằng tất cả những sự kiện diễn ra tuần tự đều có ý nghĩa dần dà đánh thức tâm hồn đang nép kỹ trong lớp vỏ chai sần của Mị. Cho đến khi Mị hoàn toàn ý thức được nỗi đau thân phận, ý thức được giá trị của bản thân, cùng với niềm khao khát mãnh liệt được sống, được tự do, thì cũng chính là lúc Mị hoàn toàn sống lại một cách đúng nghĩa cả thể xác lẫn tinh thần. Sự kiện A Sử trói Mị chính là tiền đề, khởi đầu cho những sự phản kháng mạnh mẽ, tự giải thoát cho người khác và cho chính bản thân Mị, để tìm đến một cuộc đời, một tương lai mới tốt đẹp hơn.

Mị trong Vợ chồng A Phủ là một nhân vật điển hình cho nhiều đồng bào miền núi phía Bắc có số phận bất hạnh, phải chịu cảnh áp bức bóc lột của cả cường quyền và thần quyền trong giai đoạn trước cách mạng tháng tám. Với tình cảm gắn bó tha thiết và đôi mắt thấu hiểu của mình Tô Hoài không chỉ phản ánh hiện thực xã hội đầy khắc nghiệt mà còn thông qua đó bộc lộ những vẻ đẹp tiềm ẩn trong từng nhân vật, mà ở Mị là vẻ đẹp tài năng, nhan sắc, nhân cách, sự khao khát tự do mãnh liệt, tình yêu cuộc sống tha thiết, sự phản kháng mạnh mẽ đối với những bất công mà cô phải gánh chịu, để tự giải thoát cho chính bản thân và cả người khác.

Phân tích Vợ chồng A Phủ trong đêm tình mùa xuân - Mẫu 9

Tô Hoài là nhà văn lỗi lạc với số lượng tác phẩm nhiều kỷ lục trong nền văn học Việt Nam đương đại, sáng tác của ông thể hiện sự thật đời thường bằng ngôn ngữ giản dị, gần gũi. Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” in trong tuyển tập “Truyện ngắn Tây Bắc” là một tác phẩm tiêu biểu vẫn giữ được sức hấp dẫn trong mắt nhiều thế hệ độc giả dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua. Tác phẩm xoay quanh số kiếp mà nhân vật Mị đã sống, đặc biệt thể hiện diễn biến nội tâm của cô trong từng thời kỳ, và đêm tình mùa xuân là cảnh có tác động lớn đến diễn biến tâm lý và hành động của cô gái.

Tại sao sau bao nhiêu năm sống như con rùa bị dồn vào đường cùng và đã chấp nhận kiếp sống trâu ngựa, sức sống của Mị bỗng trỗi dậy trong đêm tình mùa xuân? Có phải không khí mùa xuân bất chợt ập đến với những bữa tiệc xuân, những sắc màu váy dài rực rỡ và những cuộc chơi đã làm ảnh hưởng đến Mị? Hay không phải màu sắc hay mùa xuân, mà là tiếng sáo quen thuộc. Tiếng sáo gọi bạn được nhiều người biết đến, đi vào nếp sống của người Hồng Ngài, họ dùng tiếng sáo để bày tỏ tình yêu, để bày tỏ tấm lòng. Nghe tiếng sáo Mị lại nhớ về quá khứ, tiếng sáo đưa tôi vào những cuộc chơi, hình ảnh cây sáo quan trọng đến nỗi nó được nhắc đi nhắc lại hơn chục lần trong tác phẩm. Tiếng sáo đã đánh thức cô gái tưởng mình đã chết về mặt tinh thần được sống lại quá khứ tươi đẹp, cái thời mà cô đấu tranh cho tự do và tình yêu. Tiếng sáo tác động mạnh mẽ đến sức sống tiềm tàng của Mị. Bên cạnh tiếng sáo, men rượu cũng là tác nhân khiến Mị thay đổi. Mị nuốt từng bát, uống như một kẻ say, uống để quên đi hiện tại đau khổ, tủi nhục và cũng để không nhớ đến tương lai mờ mịt, không một tia hy vọng. Hành động này nói lên nỗi oan, nỗi buồn tủi trong lòng cô gái nhưng cũng tiếp thêm sức mạnh để đánh thức sức sống.

Từ những chất xúc tác bên ngoài ấy cộng với bản tính mạnh mẽ, hoạt bát, trong Mị đã nảy sinh sức sống mãnh liệt trong một đêm xuân. Những cảm xúc dịu dàng này làm Mị nhớ lại quá khứ – một quá khứ đẹp đẽ mà Mị không bao giờ dám sống lại. Ngày ấy Mị vừa thổi sáo hay vừa có sắc đẹp đã khiến bao chàng trai Hồng Ngài mê mẩn, ngày đêm thổi sáo đi theo. Những kỷ niệm đẹp đẽ đó khiến Mị cảm thấy tươi mới trở lại và Mị nhận ra rằng mình vẫn còn trẻ. Mị vẫn còn sống và Mị phải làm điều gì để chứng minh điều đó. Điều đầu tiên Mị muốn làm khi trải nghiệm lại cảm giác đó là ra ngoài đi chơi. Bao nhiêu năm sau khi cưới về nhà thống lý Pá Tra làm vợ A Sử, Mị không đi chơi xuân, mặc cho những người phụ nữ có chồng khác vẫn đi chơi. Mị muốn ra ngoài, không muốn sống trong căn phòng đóng kín chỉ có một ô cửa sổ nhỏ, ngày nào cũng không thấy dù là sáng hay tối. Cô bắt đầu chuẩn bị, mặc một chiếc váy hoa, thêm dầu vào đèn để thắp sáng căn phòng tối và thắt bím tóc. Đây là những hành động được coi là sự phản kháng của Mị, nó bắt đầu phản ứng lại với cuộc sống, khơi dậy những cảm xúc. Nhưng ngọn lửa cuộc đời vừa bùng cháy rực rỡ thì vụt tắt, kẻ độc ác đó không ai khác chính là A Sử – con trai nhà thống lí và cũng là chồng Mị. Anh ta về nhà bất ngờ và nghĩ thật lạ khi Mị chuẩn bị ra ngoài. Người này đã trói Mị , dã man hơn còn quấn tóc Mị vào một cái sào, không cho Mị cử động, nhưng dù có trói, nhưng chất cồn trong người Mị vẫn còn nồng nặc, chế ngự tâm trí cô. Mị nghe tiếng sáo, tiếng sáo gọi bạn tình của ai mà như gọi con tim, Mị bước đi trong vô thức, anh muốn đi theo tiếng sáo tình này. Nhưng những sợi dây cứa vào da và nỗi đau thể xác đã đánh thức cô dậy. Cô phải trở lại với thực tế cay đắng rằng vị trí của cô không thể sánh được với con ngựa nhà thống lí.

Sự thức tỉnh của Mị trải qua toàn bộ quá trình phát triển, từ những cảm xúc thoáng qua về quá khứ cho đến việc phản kháng và cuối cùng nhận ra một điều quan trọng. Mị đã từng nghĩ mình là trâu, ngựa của thống đốc, đã là trâu, ngựa rồi thì không có suy nghĩ, chỉ biết ăn và làm, nhưng giờ Mị đã hiểu, ở trong nhà này, Mị còn không bằng con trâu, con ngựa. Sự hồi sinh sức sống này là do nguyên nhân khách quan của tiếng sáo và rượu mạnh. Tất cả đều là bàn đạp để tạo ra những hành động mạnh mẽ của Mị tự giải thoát cho mình sau đó.

Bằng nghệ thuật miêu tả tâm lí và sử dụng ngôn ngữ giản dị, phổ quát, Tô Hoài dường như đã vẽ ra trước mắt người đọc hình ảnh một người phụ nữ mạnh mẽ, dù bị bạo hành nhưng vẫn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt bên trong, chỉ tìm mọi cách để hồi sinh, để bùng cháy.

......................

Tải file tài liệu để xem thêm bài văn mẫu phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân