Mẹo đạt điểm cao môn Sinh học thi THPT Quốc gia 2023 giúp các em có thêm kinh nghiệm, bình tĩnh và chọn cho mình các đáp án đúng nhất. Chỉ cần nắm vững tất cả những lưu ý dưới đây chắc chắn các em sẽ đạt được kết quả như mong muốn.

Môn Sinh học các em vừa phải nhớ lý thuyết, công thức cùng các dạng bài tập tương đối phức tạp. Các em lưu ý chuyên đề về Sinh thái học, đây là nội dung quan trọng của chương trình Sinh học 12. Các câu hỏi về sinh thái học thường xuất hiện trong đề thi. Mời các em cùng theo dõi bài viết dưới đây:

Không xem nhẹ lý thuyết

Lý thuyết sinh học chiếm tới 60% trong bài thi tốt nghiệp THPT. Để nắm chắc lý thuyết, học sinh phải chú trọng kiến thức cơ bản, trọng tâm theo từng chuyên đề. Phương pháp hiệu quả nhất để học tập và ghi nhớ kiến thức là sử dụng sơ đồ tư duy.

Với mỗi bài học, chủ đề các em làm một sơ đồ tư duy, đến khi ôn lại bài chỉ cần nhìn vào sơ đồ đó có thể tổng hợp lại kiến thức. Nhìn chung, đề thi tốt nghiệp THPT bám sát chương trình sách giáo khoa. Do đó, sơ đồ tư duy sẽ giúp các em hệ thống hóa kiến thức và không mông lung, rối lên vì nhiều kiến thức, đặc biệt là ở phần di truyền hay tiến hóa.

Phân loại câu hỏi

Trong đề thi, các câu hỏi với các mức độ khó dễ khác nhau, nên thí sinh phải có sự tính toán để tận dụng hiệu quả thời gian khi làm bài. Thông thường trong đề thi có 4 loại câu hỏi:

• Câu hỏi nhớ: Là dạng câu hỏi khá dễ, chỉ đòi hỏi nắm kiến thức cơ bản và khi đọc câu hỏi có thể ghi ngay ra câu trả lời. Cần phải tận dụng triệt để để ăn chắc điểm phần này; tuy nhiên cũng cần chú ý vì càng dễ thường càng làm cho thí sinh mất cảnh giác.
• Dạng câu hỏi suy luận hoặc tính toán: Dạng này khó hơn dạng trên. Mặc dù nắm được bài, làm chủ được công thức nhưng câu trả lời không thể có ngay mà đòi hỏi phải có một thời gian ngắn để suy nghĩ và tính toán trước khi lựa chọn. Với dạng câu hỏi này, yêu cầu thí sinh phải có khả năng tính toán nhanh chóng, chính xác và biết cách suy diễn hợp lí trên nền kiến thức cơ bản. Trong đề thi lượng câu hỏi này cũng thường xuyên gặp, đặc biệt các bài tập.
• Dạng câu hỏi mơ hồ: Đây là dạng câu hỏi cảm thấy phân vân nửa như đã học, nửa như chưa học. Thực tế, câu hỏi này không phải khó đối với học sinh vì có thể kiến thức không được củng cố hoặc vì một lí do nào đó mà học sinh cảm giác không chắc chắn khi đi tìm câu trả lời. Với những câu hỏi này học sinh nên sử dụng phương pháp loại suy.
• Dạng câu hỏi không trả lời được: Là câu hỏi vượt mọi khả năng, cố gắng của học sinh, mọi phương pháp suy luận đều vô ích. Đây là dạng câu mà trả lời một cách may rủi.

Quy trình 4 bước làm bài

Sau khi phân loại các câu hỏi như trên, học sinh bắt đầu làm bài thi với quy trình 4 vòng như sau:

• Bước 1: Đọc đề một lượt, những câu có thể trả lời ngay, tô liền vào phiếu trả lời, khi gặp câu hỏi lúng túng không thể trả lời được ngay mà cần phải có thời gian suy luận hoặc tính toán hãy đánh dấu câu đó trên tập câu hỏi, chuyển ngay sang câu khác và cứ như thế cho đến câu cuối cùng.
• Bước 2: Quay lại từ đầu để giải quyết câu hỏi mà trong vòng 1 chưa làm. Vòng này sẽ giải quyết câu hỏi trong khả năng của mình, dù có mất một chút thời gian để suy luận hay tính toán. Những câu hỏi mà cảm giác khó quá hay hoàn toàn xa lạ thì chuyển ngay sang vòng sau.
• Bước 3: Với câu hỏi quá khó, áp dụng kỹ thuật loại suy để chọn may rủi 1 trong 4 đáp án, chỉ có 25% cơ may để trúng. Thông thường, trong 4 đáp án sẽ có 1 đáp án nhìn vào thấy sai ngay nếu để ý kĩ. Lúc này cơ may tăng lên 33%. Cứ như vậy, dùng phương pháp loại suy tiếp theo, cơ hội 50% để có điểm cho câu hỏi này.
• Bước 4: Còn lại những câu hỏi không thể dùng phương pháp loại suy hay phương pháp khác, lúc này thí sinh chỉ chọn cách may rủi.

Cần lưu ý: Với câu hỏi khẳng định thì đáp án thường nằm ở câu trả lời dài nhất. Với câu phủ định, đáp án thường nằm ở những câu trả lời ngắn nhất. Tuy nhiên, khi đánh các câu trống còn lại nên đánh cùng một đáp án, hoặc A hết hoặc B hết... như vậy xác suất cao hơn rất nhiều khi đánh ngẫu nhiên.

Lưu ý, khi trống đánh hết giờ thì bài thi phải tô đủ đáp án. Lúc này hãy ra soát các thông tin như số báo danh, họ tên, mã đề trước khi nộp bài cho giám thị.

Tối ưu thời gian làm bài

Sau khi nhận đề, các em hãy đọc và xử lí ngay các câu hỏi ở mặt đầu tiên ở của đề (khoảng 10-15 câu).

Sử dụng thời gian làm bài một cách tối ưu: Chia các câu hỏi thành 5 nhóm: Nhóm 1 từ câu 81 đến 90; nhóm 2 từ câu 91 đến câu 100; nhóm 3 từ câu 101 đến 110; nhóm 4 từ câu 111 đến 116 và nhóm 5 từ câu 117 đến 120.

• Nhóm 1: Tận dụng thời gian soát đề để giải quyết.
• Nhóm 2: Tối đa 5 phút
• Nhóm 3: Tối đa 10 phút
• Nhóm 4: Tối đa 15 phút
• Nhóm 5: Tối đa 16 phút

Thời gian còn lại là thời gian dự trữ cho các câu quá khó hoặc dùng để “đoán mò” các câu không thể giải quyết được. Không được bỏ trắng bất kì câu hỏi nào, nó có thể mang lại cơ hội cho các em 0,25 điểm.

Với câu hỏi đúng sai

Với môn Sinh, các câu trắc nghiệm được biên soạn dưới nhiều hình thức: đúng - sai, gợi nhớ, phân tích, so sánh, điền khuyết, ghép cặp, phân tích, suy luận.... Trong đó, các bạn cần lưu ý: Câu "Đúng - Sai".

• Chọn phương án trả lời đúng: Đọc kỹ từng câu hỏi (có thể đọc hai lần) để nắm rõ nội dung câu hỏi. Trong bốn đáp án chỉ có một câu trả lời phù hợp nhất với nội dung câu hỏi nên các bạn phải cẩn thận - loại dần các đáp án vô lý.
• Chọn phương án trả lời sai: (Không đúng, chưa đúng, không phải là, không có trong...). Với dạng câu hỏi này, các bạn dễ mất điểm do chủ quan. Thường điều gì không biết thì hay cho rằng điều đó là sai, hoặc đọc không kỹ đề, thay vì chọn ý sai lại chọn ý đúng...

Câu "Gợi nhớ"

Đối với các câu gợi nhớ, ghép cặp (ví dụ các bệnh, các tật di truyền, các đặc điểm của từng nhóm người, thời điểm xuất hiện các nhóm loài sinh vật...), để làm tốt các bạn nên làm bảng thống kê, cột phân loại, phân nhóm để khỏi nhầm lẫn, dễ ôn tập.

Đối với các câu hỏi về một quá trình sinh học (như quá trình đột biến, quá trình tạo giao tử, quá trình tổng hợp protein, quá trình hình thành đặc điểm thích nghi, quá trình hình thành loài mới...), để có câu trả lời đúng, các bạn nên vẽ sơ đồ ra giấy nháp theo đúng trình tự các kiến thức bài học rồi so sánh với các câu trả lời để chọn câu đúng. Câu hỏi theo dạng bài tập.

Đối với những câu vận dụng kiến thức để giải quyết một vấn đề hay giải một bài tập gồm nhiều bước, các kiến thức của bài học cần được công thức hóa, sơ đồ hóa (ví dụ chương về cơ sở vật chất di truyền, công thức Hardy & Weinberg...), dùng kết quả tính toán được so sánh với các câu trả lời.

Các bạn phải nhớ công thức, biết tính toán và suy luận thì mới nhanh chóng tìm được đáp án, rút ngắn thời gian làm bài.

Mẹo hay cần nhớ

Việc đầu tiên khi làm bài thi trắc nghiệm, thí sinh cần lưu ý giữ cho phiếu trả lời trắc nghiệm luôn phẳng, không bị rách bị gập các góc, bị quăn mép giấy vì bài làm sẽ được chấm bằng máy.

Sau đó, thí sinh điền các thông tin từ mục số 1 đến mục số 9, luôn nhớ viết bằng bút mực, tô bằng bút chì. Ghi tên của thí sinh bằng chữ in hoa có dấu. Tô số báo danh thật chính xác.

Thí sinh đừng gọt đầu chì quá nhọn: Đầu bút chỉ gọt bằng dao, để có đầu bút dẹt, rộng và phẳng sẽ nhanh chóng bôi đen vòng tròn bằng một vài gạch. Chú ý luôn có 2 bút chì cùng loại đã gọt sẵn. Giữ đầu bút chì thẳng đứng khi bôi đen vòng tròn cũng giúp tô kín ô nhanh hơn.

Hãy sử dụng cả hai tay trong quá trình làm bài: Để phiếu trả lời ở phía tay thuận và câu hỏi ở phía tay còn lại. Để hạn chế việc tìm câu hỏi, tay trái sẽ ghi nhận câu mình đang trả lời, tay phải giữ bút chì ở vị trí tương ứng trên phiếu trả lời; động tác này hạn chế tình trạng trả lời nhầm trên phiếu trả lời.

Ngay sau khi nhận đề, thí sinh lưu ý: Ghi ngay mã đề thi và tô mã đề thi vì nếu quên điều này có thể dẫn đến quên mã đề và toàn bộ bài làm sẽ không được chấm. Làm câu nào tô ngay câu đó tránh tình trạng ghi đáp án ra giấy nháp dẫn đến tô nhầm đáp án của câu này sang câu khác. Thí sinh hãy nhớ, cần trả lời tất cả các câu hỏi, tuyệt đối không để trống đáp án của câu nào.