I. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất

Đọc thông tin và quan sát hình 4.1, hãy:

- Cho biết tại sao trên Trái Đất trong cùng một thời điểm, nhiều nơi là ban ngày, trong khi nhiều nơi khác lại là ban đêm.

- Trình bày sự luân phiên ngày đêm trên Trái Đất.

Gợi ý đáp án

+ Trên Trái Đất trong cùng một thời điểm, nhiều nơi là ban ngày, trong khi nhiều nơi khác lại là ban đêm do: Trái đất hình cầu và luôn chuyển động xung quanh Mặt trời luôn được Mặt trời chiếu sáng một nửa, vì thế đã sinh ra ngày và đêm.

+ Sự luân phiên ngày đêm trên Trái Đất: Hai nửa bán cầu thay phiên nhau được chiếu sáng để tạo nên ngày. Đồng thời, khi chúng chìm vào bóng tối và bị khuất sẽ tạo ra đêm.

=> Lần lượt từng bán cầu được chiếu sáng và chìm vào bóng tối sẽ tạo ra hiện tượng ngày và đêm luân phiên liên tục.

Đọc thông tin và quan sát hình 4.2, hãy:

- Khi ở Luân Đôn là 23 giờ ngày 31-12-2020 thì ở Hà Nội là mấy giờ và ngày nào.

- Đường chuyển ngày quốc tế đi qua khu vực giờ số mấy. Tại sao khi đi qua đường chuyển ngày thì phải tăng hoặc giảm một ngày?

Gợi ý đáp án

+ Khi ở Luân Đôn là 23 giờ ngày 31-12-2020 thì ở Hà Nội là 6 giờ ngày 1/1/2021.

+ Đường chuyển ngày quốc tế đi qua khu vực giờ số 12.

+ Khi đi qua đường chuyển ngày thì phải tăng hoặc giảm một ngày bởi vì: Để tránh sự hỗn loạn về ngày tháng, trong cùng 1 nước lại có 2 ngày tháng.

* Nếu đi từ phía tây sang phía đông qua kinh tuyến 180∘ sẽ lùi lại một ngày lịch; ngược lại, nếu đi từ phía đông sang phía tây qua kinh tuyến này sẽ tăng thêm một ngày lịch để phù hợp với thời gian nơi đến.

II. Hệ quả chuyển động quanh Mặt Trời của Trái Đất

Đọc thông tin và quan sát hình 4.3, hãy cho biết:

- Nguyên nhân sinh ra các mùa.

- Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch.

Gợi ý đáp án

* Nguyên nhân sinh ra các mùa là do:

Trong khi chuyển động quanh Mặt Trời, trục của Trái Đất luôn nghiên và không đổi phương nên có lúc bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, có lúc bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời. => Thời gian chiếu sáng và sự thu nhận lượng bức xạ Mặt Trời ở mỗi bán cầu có sự thay đổi luân phiên trong năm, gây nên những đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu trong từng thời kì của năm tạo nên các mùa.

* Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch:

- Mùa xuân: từ 21/3 (xuân phân) đến 22/6 (hạ chí).

- Mùa hạ: từ 22/6 (hạ chí) đến 23/9 (thu phân).

- Mùa thu: từ 23/9 (thu phân) đến 22/12 (đông chí)

- Mùa đông: từ 22/12 (đông chí) đến 21/3 (xuân phân).