Ca dao là những lời tâm tình giàu cung bậc thì tục ngữ lại là những khuôn vàng thước ngọc, là túi khôn của nhân loại. Thật vậy, kinh nghiệm thực tế đã giúp ông cha ta rút ra một chân lý: "Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ".

Chính vì vậy trong bài viết dưới đây Download.vn giới thiệu đến các bạn bài văn mẫu Giải thích câu tục ngữ Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ. Tài liệu bao gồm 3 mẫu bài làm được chúng tôi tổng hợp từ các bài văn hay nhất của học sinh trên cả nước. Ngoài ra các bạn lớp 7 tham khảo thêm một số bài văn mẫu khác tại chuyên mục Văn 7. Chúc các bạn học tập tốt.

Giải thích câu Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ - Mẫu 1

Lao động là vốn quý nhất của con người. Nhờ có lao động mà con người ngày càng có cuộc sống sung túc, ấm no. Nhằm nói lên thái độ đối với lao động, ông cha ta có câu:

Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.

Bằng lối nói ẩn dụ, người xưa dùng hai từ "bàn tay" để nói đến con người. "Tay làm hàm nhai" chỉ những người chăm chỉ làm việc, lao động thì sẽ có cái để ăn, được ấm no, đầy đủ. "Tay quai" là tay không làm việc, chỉ những người biếng nhác. Tay quai miệng trễ tức những người lười biếng, không chịu làm việc thì sẽ chẳng có cái để ăn, sẽ đói khát, thiếu thốn.

Qua lối nói rất giàu hình ảnh, ông cha muốn nhắc nhở chúng ta rằng: muốn có cuộc sống ấm no, đầy đủ thì phải chăm làm việc, lao động, không quản ngày đêm, khó nhọc. Bằng không, nếu lười biếng, không chịu lao động sẽ khổ suốt đời, sẽ đói rách, túng thiếu. Câu tục ngữ trên là một chân lí cuộc sống. Ai muốn ăn no, mặc ấm thì phải lao động. Lao động không những tạo ra của cải vật chất cho con người mà lao động còn giúp con người thông minh, sáng tạo hơn. Nhờ có lao động mà xã hội ngày càng phát triển, con người ngày càng văn minh hiện đại. Lao động trước tiên là để nuôi sống bản thân, giúp đỡ cho gia đình. Tục ngữ có câu:

Có làm thì mới có ăn
Không dưng ai dễ đem phần tới cho.

Thói lười biếng, né tránh công việc không những làm con người nghèo đói, thiếu thốn mà còn tạo thêm gánh nặng cho gia đình, xã hội.

Ông cha ta từ ngày xưa đã biết lao động cần cù, chăm chỉ để có miếng cơm, manh áo. Lao động đã giúp họ có cuộc sống âm no, bền lâu. Dù trời nắng hay mưa, sớm tối, họ luôn lao động cật lực trên ruộng đồng. Đến mùa thu hoạch, họ hạnh phúc đón đợi thành quả lao động của mình:

Công lênh chẳng quản bao lâu
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng.

Không chỉ người nông dân mới vất vả lao động, một nắng hai sương trên cánh đồng, mà bất kỳ ai hiểu được giá trị của lao động, sự cần thiết của lao động đối với cuộc sống đều hết mình làm việc. Từ những thợ thủ công cần mẫn, khéo léo tạo ra những sản phẩm đẹp mắt. Từ những kỹ sư chế tạo máy móc đến các bác sĩ, giáo sư, nhà khoa học tất cả đều trong guồng làm việc hối hả để đóng góp vào sự phát triển chung của cộng đồng, xã hội.

Trong khi hàng triệu con người đang lao động cật lực, thì trong xã hội bao giờ cũng có những kẻ chây lười, biếng nhác. Họ có sức khỏe nhưng không chịu lao động, họ thích sống bám, sống dựa vào người khác. Họ là những kẻ thích "ngồi mát ăn bát vàng", sống hưởng thụ trên sức lao động của kẻ khác. Đây là những kẻ đáng bị lên án.

Câu tục ngữ trên là một nhận định đúng đắn về thái độ đối với lao động. Hiểu được giá trị mà lao động mang lại, mỗi thành viên trong gia đình, mỗi cá nhân ngoài xã hội phải ra sức chăm chỉ làm việc để có cuộc sống ấm no; đồng thời qua lao động rèn luyện nhân cách, phẩm chất đạo đức.

Giải thích câu Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ - Mẫu 2

Ca dao là những lời tâm tình giàu cung bậc. Bên cạnh đó, tục ngữ lại là những khuôn vàng thước ngọc, là túi khôn của nhân loại. Thực vậy , kinh nghiệm thực tế đã giúp ông cha ta rút ra một chân lý, một nguyên tắc công bằng nhất:

"Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ"

Qua cách nói ẩn dụ, câu tục ngữ nêu lên những hình ảnh giản dị mà gợi được ý nghĩa sâu sắc. Hình ảnh tay làm nói đến những con người chăm chỉ hay làm, tay quai chỉ con người lười biếng, ham chơi. Hàm và miệng giúp con người ăn uống. Hàm nhai ý nói là có ăn, là có thu nhập để sống còn tai quai miệng trễ nghĩa là nếu không chịu lao động, nếu lười biếng thì không có cái ăn, không có gì để sống, cuộc sống sẽ khổ sở, thiếu thốn. Qua hình ảnh giản dị ” hàm nhai” và “miệng trễ”, câu tục ngữ nói về cuộc sống đầy đủ và cuộc sống thiếu thốn của con người và nhân đó, khuyên ta phải chịu khó lao động, siêng năng làm việc để tạo cho mình cuộc sống ấm no. Đó là lời khuyên thật xác đáng. Thực tế cho thấy mọi thứ của cải vật chất, mọi phương tiện sinh hoạt của ta dùng đều được tạo ra bằng quá trình lao động của con người. muốn có cuộc sống đầy đủ sung túc ta phải làm việc,phải cật lực lao động ngày đêm., phải chịu thương chịu khó, một nắng hai sương như mọi người mới tạo ra được. bằng ngược lại, nếu ta lười biếng, không làm thì cuộc sống của ta sẽ thiếu thốn, gặp khó khăn, túng bần.

Trong xã hội có nhiều kẻ lười biếng không chịu làm thì xã hội đó sẽ lạc hậu, không thể tiến bộ được. Hơn nữa, câu tục ngữ đã nêu lên một nguyên tắc phân phối thành quả lao động của người xưa thật hợp lý. Có làm thì có hưởng,không làm thì không hưởng, điều đó thật là công bằng.

Câu tục ngữ cho thấy người xưa quan niệm rất đúng đắn về lao động.Biết rằng lao động là vất vả, gian khổ nhưng cũng thật tốt đẹp, cao quý. “tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ” một chân lý thật đơn giản mà ai cũng chấp nhận. do vậy, câu tục ngữ còn có tác dụng động viên mọi người lao động hăng say để tạo ra nhiều sản phẩm cho xã hội, đảm bảo cuộc sống cho bản thân và gia đình được no ấm, an vui. Mặc khác, câu tục ngữ còn có tác dụng răn đe thói lười biếng sẽ dẫn đến hậu quả thảm hại, phải chịu đói nghèo. Ước mơ một cuộc sống đầy đủ hạnh phúc là ước mơ của mọi người nhưng đối với kẻ lười biếng chỉ là điều viển vông.

Thực tế cuộc sống đã cho ta thấy rõ điều đó. Người nông dân cần cù quanh năm lao động cực nhọc trên đồng ruộng. người công nhân trong nhà máy ngày đêm vất vả lao động sáng tạo đẻ cho sản phẩm ngày càng một hoàn thiện, được nhiều người ưa thích, cuối cùng kết quả tốt đẹp đã mỉm cười với họ. Trong khi đó, nhà nông lười lao động, chỉ lo ăn chơi chỉ chú ý đến ruộng vườn; người công nhân làm việc chỉ trông cho chóng hết giờ thì rất dễ nhận lấy hậu quả tai hại. Cuộc sống đói nghèo sẽ đeo đẳng họ mãi. Trong xã hội mỗi người mỗi việc để tạo ra sản phẩm và trao đổi lẫn nhau. Từ đó, họ sẽ có cuộc sống được phong phú, nâng cao.

Đến đây, chắc hẳn ta đã hiểu sâu sắc lời dạy của ông cha ta. Có lao động mới có cuộc sống đầy đủ, ấm no. Lao động rất cần thiết, đem lại cuộc sống hạnh phúc cho con người. Do vậy, lao động là thước đo đạo đức, phẩm chất, thước đo tình cảm và năng lực con người.

Càng hiểu rõ giá trị của câu tục ngữ, ta càng phải rèn luyện thói quen lao động, kĩ năng lao động. Ta phải ý thức rõ rằng muốn tồn tại, muốn hạnh phúc phải lao động. Thật là vẻ vang cho những ai sống bằng chính sức lao động của mình. Đó là lẽ công bằng của một xã hội lý tưởng. Câu tục ngữ trên là một nhận định đúng đắn về thái độ đối với lao động. Hiểu được giá trị mà lao động mang lại, mỗi thành viên trong gia đình, mỗi cá nhân ngoài xã hội phải ra sức chăm chỉ làm việc để có cuộc sống ấm no; đồng thời qua lao động rèn luyện nhân cách, phẩm chất đạo đức. Tóm lại,câu tục ngữ “tai làm hàm nhai, tay quai miệng trễ” là một chân lý muôn đời, dù cho khoa học có thể giải phóng một phần sức lao động con người thì những reboot vẫn không hoàn toàn có thể thay thế được con người lao động.

Giải thích câu Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ - Mẫu 3

“Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ”, câu tục ngữ ấy đã thể hiện quan niệm đúng đắn của người dân lao động về mối quan hệ giữa lao động và hưởng thụ thành quả lao động. Nó cũng khuyên người ta phải chăm chỉ lao động hơn và phê phán thói lười biếng lại thích hưởng thụ.

“Tay làm”, “tay quai” nghĩa là thế nào? Xét theo nghĩa đen, “tay” là bộ phận cơ thể rất quan trọng giúp con người làm việc. Hình ảnh “tay” ở đây tượng trưng cho con người. “Tay làm” là chỉ con người làm việc chăm chỉ. “Tay quai” có nghĩa đen là chỉ hình ảnh người tay chống nạnh như hình cái quai lọ, quai chén; có nghĩa bóng là chỉ hình ảnh người lười biếng, không chịu làm việc.

Thế còn “hàm nhai” và “miệng trễ”? “Hàm” và “miệng” là bộ phận cơ thể giúp con người ăn uống. Nghĩa đen của “hàm nhai” là chỉ động tác ăn, nghĩa bóng của nó lại chỉ sự hưởng thụ, cuộc sống có hưởng thụ. “Miệng trễ”, nghĩa đen chỉ miệng xệ xuống, trễ xuống, hở ra, không có gì cho vào mồm mà ăn; nghĩa bóng chỉ cuộc sống không có gì để hưởng thụ. Như vậy, ý nghĩa của câu tục ngữ là lời khuyên răn đối với con người: muốn có cái ăn thì phải lao động chứ không thể trông chờ vào người khác. Kẻ lười lao động tất sẽ có cuộc sống thiếu thốn, khổ sở. Đây cũng chính là một quan niệm đúng đắn về nguyên tắc công bằng và hợp lý trong việc phân phối của cải vật chất trong xã hội: có làm thì có hưởng, không làm không hưởng, làm ít hưởng ít, làm nhiều hưởng nhiều.

Câu tục ngữ đã thể hiện khát vọng từ ngàn đời nay của người dân lao động về một xã hội công bằng. Trong xã hội ấy phải có sự công bằng trước hết về phân phối thành quả lao động: có làm có hưởng, không làm không hưởng. Tất nhiên ta không áp dụng nguyên tắc này đối với các đối tượng được ưu tiên trợ cấp xã hội như các cụ già, các em nhỏ, người tàn tật. Trong xã hội xưa, xã hội người bóc lột người, có ông chủ và kẻ làm thuê, có kẻ giàu và người nghèo thì vẫn thường xảy ra tình trạng “người ăn không hết, kẻ lần chẳng ra”, có kẻ “ngồi mát ăn bát vàng” lại có người làm việc vất vả vẫn chẳng đủ miếng ăn. Đó là một xã hội bất công, người làm việc nhiều, vất vả thì không được hưởng thụ hay hưởng thụ ít, kẻ làm ít hoặc ngồi không được hưởng thụ nhiều. Ở xã hội ta hiện nay, xét về bản chất là một xã hội công bằng vì nó tuân theo nguyên tắc phân phối bình đẳng: làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít. Nhưng vẫn còn những cảnh ngang trái: có nhiều kẻ không làm mà vẫn hưởng. Đó là bọn ăn bám, bọn lợi dụng chức quyền để đục khoét, tham ô tài sản của Nhà nước và nhân dân. Bọn chúng đi ngược lại sự công bằng xã hội, cần phải nghiêm trị trước pháp luật.

“Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ” là một quan niệm hết sức tiến bộ, mang tính lý tưởng về quan hệ giữa lao động và hưởng thụ trong một xã hội công bằng. Hiện nay Đảng và Nhà nước cùng nhân dân ta đang kiên trì phấn đấu cho một xã hội tốt đẹp thì nguyên tắc: có làm có hưởng, không làm không hưởng, chính là một động lực to lớn để khuyến khích sản xuất tăng năng suất lao động; đồng thời để giáo dục, cảnh tỉnh những kẻ ăn bám, những kẻ đục khoét, tham ô biết được giá trị của lao động mà quay trở về con đường làm ăn lương thiện.

Câu tục ngữ đã nêu lên một nguyên tắc hưởng thụ đúng đắn. Nó là kinh nghiệm sống, là bài học, là lời khuyên bổ ích cho mọi người. Câu nói ấy đã thể hiện rõ quan điểm thái độ của chúng ta trong cống hiến và hưởng thụ. Hiện nay nó đang trở thành động lực và phát huy tác dụng trong xã hội của chúng ta, xã hội phấn đấu vì một nền công bằng, dân chủ và văn minh.