Giải Hóa học 9 Bài 1 giúp các bạn học sinh có thêm nhiều gợi ý tham khảo để trả lời các câu hỏi phần nội dung bài học và câu hỏi cuối bài Tính chất hóa học của oxit - Khái quát về sự phân loại oxit thuộc chương 1 Các loại hợp chất vô cơ.

Soạn Hóa 9 bài 1 Tính chất hóa học của oxit - Khái quát về sự phân loại oxit được biên soạn với các lời giải chi tiết, đầy đủ và chính xác bám sát chương trình sách giáo khoa. Hi vọng đây sẽ là tài liệu cực kì hữu ích hỗ trợ các em học sinh lớp 9 trong quá trình giải bài tập. Ngoài ra các bạn xem thêm nhiều tài liệu khác tại chuyên mục Hóa học 9.

Lý thuyết Hoá học 9 Bài 1

1. Tính chất hóa học của Oxit bazơ

a. Khái niệm:

Oxit là một hợp chất hóa học mà trong hợp chất có chứa hai nguyên tố trong đó có một nguyên tố là oxi.

Phân tích định nghĩa về oxit ta nên tập trung làm rõ những ý sau đây:

- Oxit là một hợp chất hóa học.

- Oxit là một hợp chất có chứa 2 nguyên tố.

- Oxit là một hợp chất có chứa một nguyên tố oxi.

Như vậy, để ghi nhớ được định nghĩa oxit là gì chúng ta phải nhớ oxit chắc chắn là một hợp chất hóa học mà hợp chất hóa học đó được cấu thành bởi hai nguyên tố trong đó có một nguyên tố bắt buộc phải là oxi. Lưu ý ở đây chúng ta phải phân biệt được nguyên tố oxi chứ không phải là nguyên tử oxi các em nhé!

b. Phân loại:

Oxit bazơ tan: Na₂O, K₂O, BaO, CaO,…

Oxit bazơ không tan: CuO, Fe₂O₃, MgO,…

c. Tính chất hóa học của Oxit bazơ

- Oxit bazơ tác dụng với nước H₂O

Một số Oxit bazơ tác dụng với nước tạo thành dung dịch bazơ (kiềm)

Phương trình phản ứng: Oxit bazơ + H₂O → Bazơ

Ví dụ:

BaO (r) + H₂O (dd) → Ba(OH)₂

BaO + H₂O (dd) → Ba(OH)₂

Một số oxit bazơ khác tác dụng với nước như: K₂O, Li₂O, Rb₂O, Cs₂O, SrO,…

Oxit bazơ tác dụng với Axit

Oxit bazơ tác dụng với axit tạo thành muối và nước

Phương trình phản ứng: Oxit bazơ + Axit → Muối + H₂O

Ví dụ:

CuO(r) + HCl(dd) → CuCl₂(dd) + H₂O

BaO + 2HCl → BaCl₂ + H₂O

- Oxit bazơ tác dụng với Oxit axit

Một số oxit bazơ (là những oxit bazơ tan trong nước) tác dụng với oxit axit tạo thành muối

Phương trình phản ứng: Oxit bazơ + Oxit axit → Muối

Ví dụ:

CaO + CO₂ → CaCO₃

BaO + CO₂ → BaCO₃

2. Tính chất hóa học của Oxit axit

a. Khái niệm: Thường là oxit của phi kim tương ứng với một axit

Ví dụ: SO₃ tương ứng với bazơ H₂SO₄

b. Tính chất hóa học của Oxit axit

- Oxit axit tác dụng với nước H₂O

Nhiều Oxit axit tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit

Phương trình phản ứng: Oxit axit + H₂O → Axit

Ví dụ:

SO₃(k) + H₂O_(dd) → H₂SO₄ (dd)

N₂O₅ + H₂O_(dd) → 2HNO₃

- Oxit axit tác dụng với Bazơ

Oxit axit tác dụng với bazơ tạo thành muối và nước

Phương trình phản ứng: Oxit axit + Bazơ → Muối + H₂O

Ví dụ:

SO₃ + Ca(OH)₂ → CaSO₄ + H₂O

Ba(OH)₂ + CO₂ → BaCO₃ + H₂O

- Oxit axit tác dụng với Oxit bazơ

Một số oxit bazơ (là những oxit bazơ tan trong nước) tác dụng với oxit axit tạo thành muối

Phương trình phản ứng: Oxit axit + Oxit bazơ → Muối

Ví dụ: CaO + CO₂ → CaCO₃

3. Phân loại oxit

Oxit được chia thành 4 loại:

Oxit bazơ: Là những oxit khi tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước

+ Bazơ không tan: CuO, FeO, MgO, Ag₂O,…

+ Bazơ tan: Na₂O, K₂O, BaO, CaO

Oxit axit: Là những oxit khi tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

Ví dụ: SO₂, SO₃, CO₂, P₂O₅, N₂O₅

Oxit trung tính: Còn được gọi là oxit không tạo muối, là oxit không tác dụng với axit, bazơ, muối.

Ví dụ: N₂O, NO, CO,…

Oxit lưỡng tính: Là những oxit khi tác dụng với dung dịch bazơ, và khi tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

Ví dụ: Al₂O₃, ZnO, Cr₂O₃,…

Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

Al₂O₃ + 2NaOH → 2NaAlO₂ + H₂O

Giải bài tập Hóa 9 Bài 1

Câu 1

Có những oxit sau: CaO, Fe₂O₃, SO₃. Oxit nào có thể tác dụng được với:

a) Nước.

b) Axit clohiđric.

c) Natri hiđroxit.

Viết các phương trình phản ứng.

Gợi ý đáp án

a) Những oxit tác dụng với nước:

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

SO₃ + H₂O → H₂SO₄

b) Những oxit tác dụng với axit clohiđric:

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

c) Những oxit tác dụng với dung dịch natri hiđroxit:

SO₃ + NaOH → NaHSO₄

SO₃ + 2NaOH → Na₂SO₄ + H₂O.

Câu 2

Có những chất sau: H₂O, KOH, K₂O, CO₂. Hãy cho biết những cặp chất nào có thể tác dụng với nhau.

Gợi ý đáp án

Những cặp chất tác dụng với nhau từng đôi một:

H₂O + CO₂ → H₂CO₃

H₂O + K₂O → 2KOH

2KOH + CO₂ → K₂CO₃ + H₂O

KOH + CO₂ → KHCO₃

K₂O + CO₂ → K₂CO₃

Câu 3

Từ những chất sau: Canxi oxit, lưu huỳnh đioxit, cacbon đioxit, lưu huỳnh trioxit, kẽm oxit, em hãy chọn một chất thích hợp điền vào các phản ứng:

a) Axit sunfuric + ... → kẽm sunfat + nước

b) Natri hiđroxit + ... → natri sunfat + nước

c) Nước + ... → axit sunfurơ

d) Nước + ... → canxi hiđroxit

e) Canxi oxit + ... → canxi cacbonat

Dùng các công thức hóa học để viết tất cả những phương trình phản ứng hóa học trên.

Gợi ý đáp án

a) H₂SO₄ + ZnO → ZnSO₄ + H₂O

b) 2NaOH + SO₃ → Na₂SO₄ + H₂O

c) H₂O + SO₂ → H₂SO₃

d) H₂O + CaO → Ca(OH)₂

e) CaO + CO₂ → CaCO₃

Câu 4

Cho những oxit sau: CO₂, SO₂, Na₂O, CaO, CuO. Hãy chọn những chất đã cho tác dụng với:

a) nước để tạo thành axit.

b) nước để tạo thành dung dịch bazơ.

c) dung dịch axit để tạo thành muối và nước.

d) dung dịch bazơ để tạo thành muối và nước.

Viết các phương trình phản ứng hóa học trên.

Gợi ý đáp án

a) CO₂, SO₂ tác dụng với nước tạo thành axit:

CO₂ + H₂O → H₂CO₃

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

b) Na₂O, CaO tác dụng với nước tạo thành dung dịch bazơ:

Na₂O + H₂O → 2NaOH

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

c) Na₂O, CaO, CuO tác dụng với axit tạo thành muối và nước:

Na₂O + 2HCl → 2NaCl + H₂O

CaO + H₂SO₄ → CaSO₄ + H₂O

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

d) CO₂, SO₂ tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước:

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

Câu 5

Có hỗn hợp khí CO₂ và O₂. Làm thế nào có thể thu được khí O₂ từ hỗn hợp trên? Trình bày cách làm và viết phương trình phản ứng hóa học.

Gợi ý đáp án

Dẫn hỗn hợp khí CO₂ và O₂ đi qua bình đựng dung dịch kiềm (dư) (Ca(OH)₂, NaOH…) khí CO₂ bị giữ lại trong bình, do có phản ứng sau:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ ↓ + H₂O

Hoặc CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Câu 6

Cho 1,6g đồng (II) oxit tác dụng với 100g dung dịch axit sunfuric có nồng độ 20%.

a) Viết phương trình phản ứng hóa học.

b) Tính nồng độ phần trăm các chất có trong dung dịch sau khi phản ứng kết thúc.

Gợi ý đáp án

Khối lượng axit sufuric:

Tính số mol: n_CuO =

a) Phương trình hóa học:  CuO + H ₂ SO ₄ → CuSO ₄ + H ₂ O

lúc ban đầu:                          0,02      0,2               0               0 mol

lúc phản ứng:                              0,02 → 0,02                     0,02

Sau phản ứng:                                    0            0,18               0,02

b) Dung dịch sau phản ứng có hai chất tan là H₂SO₄ và CuSO₄ còn dư.

Khối lượng dung dịch = m_CuO + m dd H₂SO₄ = 1,6 + 100 = 101,6 g

Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 1

Câu 1. Dãy chất nào dưới đây gồm các oxit axit?

A. SO₂, Na₂O, N₂O₅

B. SO₂, CO, N₂O₅

C. SO₂, CO₂, P₂O₅

D. SO₂, K₂O, CO₂

Câu 2. Dãy chất nào dưới đây gồm các oxit bazơ

A. CO₂, CaO, K₂O

B. CaO, K₂O, Li₂O

C. SO₂, BaO, MgO

D. FeO, CO, CuO

Câu 3. Dãy chất nào dưới đây gồm các oxit tác dụng được với dung dịch HCl?

A. CaO, Na₂O, SO₂

B. FeO, CaO, MgO

C. CO₂, CaO, BaO

D. MgO, CaO, NO

Câu 4. Dãy chất nào dưới đây gồm các oxit tác dụng được với dung dịch KOH?

A. CO₂, Na₂O, SO₃

B. N₂O, BaO, CO₂

C. N₂O₅, P₂O₅, CO₂

D. CuO, CO₂, Na₂O

Câu 5. Dãy chất nào dưới đây gồm các oxit tác dụng được với nước?

A. CaO, CuO, SO₃, Na₂O

B. CaO, N₂O₅, K₂O, CuO

C. Na₂O, BaO, N₂O, FeO

D. SO₃, CO₂, BaO, CaO

Câu 6. Cho các chất sau: H₂O, Na₂O, CO₂, CuO và HCl. Số cặp chất phản ứng được với nhau là:

A. 4

B. 5

C. 6

D. 3

Câu 7. Cho 16 gam bột CuO tác dụng hoàn toàn với 400ml dung dịch HCl. Nồng độ mol của dung dịch đã dùng là?

A. 0,1M

B. 1M

C. 0,2M

D. 2M

Câu 8. Hòa tan hoàn toàn 2,4 gam một oxit kim loại hóa trị II cần dùng hết 10 gam dung dịch HCl 21,9%. Xác định công thức hóa học của oxit trên.

A. FeO

B. CaO

C. MgO

D. CuO

Câu 9. Cho 1,82 gam hỗn hợp MgO và Al₂O₃ tác dụng vừa đủ với 250 ml dung dịch H₂SO₄ 0,2M. Thành phần % khối lượng của mỗi oxit trong hỗn hợp là:

A. 43,96% và 56,04%

B. 56,33% và 43,67%

C. 27,18% và 72,82%

D. 53,63% và 46,37%

Câu 10. Cho a gam SO₃ tác dụng với một lượng nước lấy dư, thu được 2,94 gam axit. Giá trị của a là:

A. 2,4

B. 0,24

C. 1,2

D. 0,12