Dấu hiệu nhận biết phản ứng hóa học xảy ra là tài liệu ôn tập không thể thiếu dành cho các học sinh lớp 8 chuẩn bị thi cuối học kì 1 môn Hóa 8. Tài liệu bao gồm lý thuyết, ví dụ minh họa kèm theo một số dạng bài tập trắc nghiệm.

Dấu hiệu nhận biết phản ứng hóa học xảy ra biên soạn khoa học, phù hợp với mọi đối tượng học sinh có học lực từ trung bình, khá đến giỏi. Qua đó giúp học sinh củng cố, nắm vững chắc kiến thức nền tảng, vận dụng với các bài tập cơ bản và kỹ năng giải đề với các bài tập vận dụng nâng cao. Ngoài ra các em xem thêm một số tài liệu như: Bài tập viết công thức hóa học lớp 8, Công thức Hóa học lớp 8, 300 câu hỏi trắc nghiệm môn Hóa học lớp 8.

I. Lý thuyết Dấu hiệu nhận biết phản ứng hóa học

Dấu hiệu để nhận biết một phản ứng hóa học là có chất mới xuất hiện (có tính chất khác với chất phản ứng).

Chất mới tạo thành có thể nhận biết qua màu sắc, trạng thái. Ngoài ra sự tỏa nhiệt và phát sáng cũng có thể là dấu hiệu có phản ứng hóa học xảy ra.

Ví dụ:

Cho mẩu sắt đã nung đỏ vào bình chứa oxi thấy phản ứng cháy sáng mạnh và tỏa nhiều nhiệt → phản ứng có xảy ra.

II. Ví dụ minh họa dấu hiệu nhận biết phản ứng hóa học

Ví dụ 1: Khi đun nóng đường, ta thấy:

(1) có hơi nước tạo thành.

(2) đường chuyển thành màu đen (than).

(3) than không tan trong nước.

Dấu hiệu nào để xác định có phản ứng hóa học xảy ra?

A. 1 và 2.

B. 1 và 3.

C. 2 và 3.

D. 1; 2 và 3.

Đáp án D.

Ví dụ 2: Bỏ quả trứng vào dung dịch axit clohiđric thấy sủi bọt ở vỏ trứng. Biết rằng axit clohiđric đã tác dụng với canxi cacbonat có trong vỏ trứng tạo ra canxi clorua, nước và khí cacbon đioxit thoát ra.

Hãy chỉ ra dấu hiệu để nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra. Ghi lại phương trình chữ của phản ứng.

Gợi ý đáp án

Dấu hiệu để nhận biết phản ứng xảy ra là sủi bọt ở vỏ trứng (do thoát khí cacbon đioxit).

Phương trình chữ của phản ứng:

Axit clohiđric + canxi cacbonat → canxi clorua + cacbon đioxit + nước.

Ví dụ 3: Hãy chỉ ra dấu hiệu nhận biết các phản ứng hóa học sau:

a) Khi cho một mẩu vôi sống vào nước, mẩu vôi sống tan ra, thấy nước nóng lên.

b) Khi cho dây sắt có quấn mẩu than hồng vào lọ khí oxi, mẩu than cháy trước tạo nhiệt độ đủ cho sắt cháy. Sắt cháy mạnh, sáng chói, không có ngọn lửa, không có khói, tạo ra các hạt nhỏ nóng chảy màu nâu.

Gợi ý đáp án

a) Dấu hiệu: mẩu vôi sống tan ra, nước nóng lên.

b) Dấu hiệu: cháy mạnh, sáng chói, tạo ra hạt nhỏ nóng chảy màu nâu.

III. Bài tập dấu hiệu nhận biết phản ứng hóa học

Câu 1: Khi bỏ quả trứng vào dung dịch axit clohiđric, có sủi bọt ở vỏ quả trứng là do:

A. Canxi clorua sinh ra đã bay lên.

B. Khí cacbon đioxit thoát ra.

C. Hơi nước bay lên.

D. Khí oxi bay lên.

Câu 2: Chọn đáp án đúng nhất. Dấu hiệu nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra là

A. có ánh sáng phát ra.

B. có chất mới tạo thành.

C. có khí thoát ra.

D. có dung dịch tạo thành.

Câu 3: Dấu hiệu nào giúp khẳng định có phản ứng hóa học xảy ra?

A. có chất khí thoát ra.

B. có sự thay đổi màu sắc.

C. có sự tỏa nhiệt và phát sáng.

D. Một trong các dấu hiệu trên.

Câu 4: Cho một mẩu sắt tác dụng với axit clohiđric. Dấu hiệu nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra là

A. mẩu sắt tan dần.

B. có khí thoát ra.

C. mẩu sắt tan dần, có khí thoát ra.

D. có kết tủa xuất hiện.

Câu 5: Đun nóng ống nghiệm có chứa một ít đường. Đường trắng chuyển dần thành màu đen, đồng thời có những giọt nước ngưng trên thành ống nghiệm. Dấu hiệu nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra là

A. Đường trắng chuyển thành màu đen.

B. Có giọt nước ngưng trên thành ống nghiệm.

C. Đun nóng.

D. Cả A và B.

Câu 6: Dùng ống thủy tinh thổi hơi thở và ống nghiệm đựng dung dịch nước vôi trong. Dấu hiệu quan sát được là

A. không có dấu hiệu gì.

B. dung dịch trong ống nghiệm xuất hiện vẩn đục màu trắng.

C. dung dịch trong ống nghiệm xuất hiện vẩn đục màu vàng.

D. dung dịch trong ống nghiệm xuất hiện vẩn đục màu xanh.

Câu 7: Khi đun nóng thuốc tím (Kali pemanganat) sinh ra khí làm bùng cháy que đóm còn tàn đỏ. Khí sinh ra là

A. Oxi.

B. Nitơ.

C. Hiđro.

D.Cacbonic.

Câu 8: Muốn nhận biết trong hơi thở có khí cacbon đioxit (CO₂ ), người ta dùng ống thuỷ tinh thổi hơi thở vào ống nghiệm có chứa:

A. Nước cất.

B. Dung dịch natri hiđroxit.

C. Dung dịch nước vôi trong.

D. Dung dich axit clohiđric.

Câu 9: Khi quét nước vôi (có chất canxi hiđroxit) lên tường sau một thời gian nước vôi sẽ khô đi và hoá rắn (chất rắn là canxi cacbonat) do

A. canxi hiđroxit đã bốc hơi nước.

B. có phản ứng giữa nước vôi với khí cacbonic trong không khí tạo ra canxi cacbonat.

C. có phản ứng giữa nước vôi với khí oxi trong không khí.

D. có phản ứng giữa nước vôi với khí nitơ trong không khí.

Câu 10: Trong các nhận định sau, nhận định sai là

A. Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác.

B. Phản ứng hóa học xảy ra được khi các chất tham gia phản ứng tiếp xúc với nhau, có trường hợp cần đun nóng, có trường hợp cần xúc tác…

C. Nhận biết phản ứng xảy ra dựa vào dấu hiệu có chất mới tạo thành.

D. Sự tỏa nhiệt và phát sáng không phải là dấu hiệu nhận ra phản ứng hóa học.