Công thức tính vận tốc dòng nước là kiến thức quan trọng các em sẽ được học trong chương trình môn Vật lí và môn Toán. Tuy nhiên nhiều bạn học sinh vẫn chưa nắm được công thức tính như thế nào? Vì vậy hãy cùng Download.vn theo dõi bài viết dưới đây nhé.

Công thức tính vận tốc dòng nước gồm toàn bộ kiến thức về công thức tính quãng đường, vận tốc, cách tính vận tốc dòng nước kèm theo ví dụ minh họa chi tiết và một số bài tập tự luyện. Qua đó giúp các bạn học sinh tham khảo, hệ thống lại kiến thức để giải nhanh các bài tập về vận tốc.

1. Công thức tính quãng đường, vận tốc

Quãng đường bằng vận tốc nhân với thời gian

Công thức:

Trong đó: S là quãng đường (km), v là vận tốc (km/h); s là thời gian (s)

Các dạng bài toán chuyển động thường gặp là: chuyển động cùng nhau ngược nhau, chuyển dộng trước sau; chuyển động xuôi dòng – ngược dòng; …

2. Công thức tính vận tốc dòng nước

Vận tốc của cano khi chuyển động trên dòng nước:

Nếu vật chuyển động ngược dòng thì có lực cản của dòng nước.

Nếu vật chuyển động xuôi dòng thì có thêm vận tốc dòng nước.

• Vận tốc xuôi dòng = vận tốc thực của cano + vận tốc dòng nước

+ V_xuôi= V_vật + V_dòng

• Vận tốc ngược dòng = vận tốc thực của cano - vận tốc dòng nước

+ V_ngược = V_vật– V_dòng

• Vận tốc dòng nước = (vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng)/2

+ V_dòng= (V_xuôi- V_ngược) : 2

• Vận tóc của vật = ( Vận tốc xuôi dòng + vận tốc ngược dòng)/2

+ V_vật = (V_xuôi + V_ngược) : 2

• Vận tốc xuôi dòng - vận tốc ngược dòng= Vận tốc dòng nước x 2

+ V_xuôi– V_ngược = V_dòng x 2

3. Các công thức cần nhớ

Thời gian đi = quãng đường : vận tốc = giờ đến – giờ khởi hành – giờ nghỉ (nếu có).

Giờ khởi hành = giờ đến nơi – thời gian đi – giờ nghỉ (nếu có).

Giờ đến nơi = giờ khởi hành + thời gian đi + thời gian nghỉ (nếu có).

Vận tốc = quãng đường : thời gian (v = s:t)

Quãng đường = vận tốc × thời gian (s = v.t)

4. Ví dụ minh họa tính vận tốc dòng nước

VD1: 

Bến A và bến B cùng nằm trên một con sông, cách nhau 33km. Một canô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B trong 2 giờ 12 phút. Biết vận tốc của dòng nước là 5km/h. Thời gian ca nô đi từ B đến A nhiều hơn thời gian đi từ A đến B là:

Gợi ý đáp án

Đổi: 2 giờ 12 phút = 2,2 giờ.

Vận tốc của canô khi xuôi dòng là :

33 : 2,2 = 15 (km/h)

Vận tốc của canô khi ngược dòng là :

15 – 2.5 = 5 (km/h)

Thời gian ca nô đi từ B đến A là:

33 : 5 = 6,6 (giờ)

Thời gian ngược dòng nhiều hơn thời gian xuôi dòng :

6,6 – 2,2 = 4,4 (giờ)

VD2: 

Lúc 8 giờ, một ca nô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B. Vận tốc của ca nô khi nước yên lặng là 20km/h, và vận tốc của dòng nước là 4km/h. Đến 9 giờ 15 phút thì ca nô đến B. Tính độ dài của quãng sông AB?

Gợi ý đáp án

Vận tốc ca nô khi xuôi dòng là :

20 + 4 = 24 (km/h )

Thời gian ca nô đi từ A đến B là:

9 giờ 15 phút – 8 giờ = 1 giờ 15 phút = 1,25 (giờ)

Quãng sông AB dài là

24.1,25 = 30 (km)

VD3:

Bến B và bến C cùng nằm trên một con sông, cách nhau 42km. Một canô đi xuôi dòng từ bến B đến bến C trong 2 giờ 48 phút và ngược dòng từ C về B hết 4 giờ 48 phút. Vận tốc của dòng nước bao nhiêu.

Gợi ý đáp án

Đổi: 2 giờ 48 phút = 2,8 giờ.

4 giờ 8 phút = 4,8 giờ

Vận tốc của canô khi xuôi dòng là :

42 : 2,8 = 15 (km/h)

Vận tốc của canô khi ngược dòng là :

42 : 4,8 = 8,75 (km/h)

Vận tốc của dòng nước là:

(15 – 8,75) : 2 = 3,125 (km/h)

VD 4:

Một ca nô đi xuôi dòng từ A đến B hết 28 phút và ngược dòng từ B về A hết 42 phút. Hỏi một cụm bèo trôi từ A về B hết bao lâu?

Gợi ý đáp án

Tỉ số thời gian ca nô xuôi dòng và ngược dòng là: 28 : 42 = 2/3

Quãng đường không thay đổi thì vận tốc và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch vời nhau, nên ta có tỉ số giữa vận tốc xuôi dòng và ngược dòng là: 3/2

Suy ra: V_xuôi = (3/2)V_ngược

Vận tốc dòng nước là:

V_nước= (V_xuôi - V_ngược) : 2 = (1/4) Vngược

Vì trên cùng một quãng đường thời gian tỉ lệ nghịch với vận tốc:

Nên thời gian cum bèo trôi = 4.thời gian ngược dòng = 4.42 = 168 (phút)

5. Bài tập vận tính vận tốc dòng nước

Bài tập 1: Từ hai điểm A và B cách nhau 24 km. Hai ôtô xuất phát từ A và B cùng một lúc và sau đó gặp nhau. Sau 16 phút khởi hành thì ôtô thứ nhất gặp ôtô chạy ngược chiều. Nhưng sau 4 phút, ôtô thứ hai chạy từ B gặp ô tô thứ nhất. Xác định vận tốc của xe xuất phát từ A.

Bài tập 2: Hai máy bay bay cùng một lúc bay đến một điểm cách đó 1600 km. Vận tốc của một trong hai máy bay nhỏ hơn máy bay kia là 80 km cho nên đén địa điểm muộn hơn 1 giờ. Tìm vận tốc của máy bay bay nhanh.

Bài tập 3: Một canô xuôi dòng 30 km rồi ngược dòng 36 km. Vận tốc canô xuôi dòng lớn hơn vận tốc canô ngược dòng 3 km/h. Tính vận tốc canô lúc ngược dòng. Biết rằng thời gian canô lúc ngược dòng lâu hơn thời gian xuôi dòng 1 giờ