Trong bài Đất Nước (trích từ trường ca Mặt đường khát vọng),

* Phân tích đề:

- Kiểu bài: Từ đoạn trích văn học, trình bày suy nghĩ về vấn đề xã hội.

- Luận đề: Tình cảm và trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay với đất nước.

- Yêu cầu: Bài văn nghị luận

* Cách làm:

a. Mở bài: Trích dẫn đoạn thơ và trình bày vấn đề nghị luận:

Ví dụ:

“Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó và san sẻ

Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời…”

Đọc những câu thơ giàu tính triết luận của Nguyễn Khoa Điềm tôi vẫn tự hỏi: điều gì làm nên sức mạnh của con người Việt Nam trong chiến tranh? Điều gì tạo nên những trang sử hào hùng của lịch sử? Điều gì cần phải làm hôm nay và mai sau? Có lẽ dù ở thời nào thì tình cảm và trách nhiệm đối với đất nước, với dân tộc vẫn là vấn đề then chốt với thế hệ trẻ.

b. Thân bài:

* Bước 1: Phân tích đoạn thơ và khái quát tư tưởng của Nguyễn Khoa Điềm, rút ra thông điệp của tác giả - phân tích đoạn thơ.

- Khái lược tác giả:

+ Là nhà văn chiến sĩ – thi sĩ

+ Có trách nhiệm với Đất nước

+ Tác giả của trường ca “Mặt đường khát vọng”

+ Phong cách: trữ tình, chính luận

- Đoạn thơ:

+ Thuộc chương V – chương “Đất nước”

+ Đoạn thơ thể hiện được tư tưởng, xứ mệnh của con người Việt Nam thời chống Mĩ, là những nhận thức sâu sắc về trách nhiệm của tuổi trẻ Việt nam trong những năm chiến tranh:

. Giọng thơ tâm tình như lời trò chuyện của tình yêu: vấn đề đất nước lồng trong tình yêu của riêng tư.

. Thông điệp: đất nước là máu xương của mình → nhận thức về sự gắn bó máu thịt của đất nước với cuộc đời mỗi con người, đất nước là sinh mệnh, là sự sống.

. Khơi dậy trách nhiệm: cần gắn bó, san sẻ, hóa thân.

* Bước 2: Trình bày suy nghĩ về tình cảm và trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay với đất nước.

- Tại sao cần có tình cảm và trách nhiệm với đất nước?

- Cần làm gì để bồi dưỡng tình cảm và trách nhiệm với đất nước?

c. Mở bài: Khái quát lại vấn đề nghị luận.