Hướng dẫn soạn bài Hưng Bạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

Câu 1. Anh (chị) rút ra được điều gì qua lời trình bày của Trần Quốc Tuấn với vua về kế sách giữ nước?

   Qua lời trình bày của Trần Quốc Tuấn với vua về kế sách giữ nước an dân, ta rút ra được những điều sau:

   -Nên tùy thời thế mà có sách lược phù hợp, xem xét quyền biến vận dụng linh hoạt binh pháp chống giặc chứ không có khuôn mẫu nhất định.

   -Điều cốt yếu để thắng giặc là đoàn kết toàn dân, vua tôi đồng tâm, anh em hòa mục, cả nước nhà góp sức trên dưới một lòng.

   -Vì vậy, phải khoan thư sức dân cụ thể là giảm thuế khóa, bớt hình phạt, không phiền nhiễu dân, chăm lo để dân có được đời sống sung túc lây đó để làm kế sâu rễ bền gốc.

    Qua lời phân tích cặn kẽ với vua về cách đánh giặc, cách giữ nước khỉ Trần Quốc Tuấn lâm bệnh đã cho thấy ông không những là một vị tướng có tài cầm quân dẹp giặc, một lòng trung nghĩa mà còn biết thương dân, quý trọng dân hết lòng lo cho dân.

 Câu 2. Chi tiết Trần Quốc Tuân đem lời cha dặn ra khỏi ý hai người gia nô cùng hai người con và những phản ứng của ông khi nghe câu trả lời của họ có ý nghĩa như thế nào?

Đôi với lời cha dặn lúc sắp mất:

“Con mà không vì cha lấy được thiên hạ thì cha dưới suối vàng củng không nhắm mắt được”.

   Thật ra, Trần Quốc Tuấn đã có suy nghĩ và hành động riêng của mình. Ông ghi để điều đó trong lòng, nhưng không cho là phải. Tuy vậy, ông vẫn hỏi để thử lòng hai người gia nô là Dả Tượng, Yết Kiêu và hai người con là Hưng Vũ Vương và Hưng Nhượng Vương Quốc Tảng.

   Trước ý kiến của Yết Kiêu và Dã Tượng, Trần Quô'c Tuấn cảm phục đến khóc, khen ngợi hai người.

Trước lời nói của Hưng Vũ Vương, ông ngầm cho là phải.

   Sau cùng, trưức lời nói của Hưng Nhượng Vương Quốc Tảng ông rút gươm kể tội, định giết Quốc Tảng và sau này không muôn Quốc Tảng nhìn mặt ông lần cuối.

   Từ đó cho thấy Trần Quốc Tuấn đá đặt “trung” lên trên “hiếu”, nợ nước trên tình nhà. Ồng một lòng trung nghĩa với vua với nước, chẳng chút tự tư tự lợi. VỊ tướng có tài năng mưu lược này còn là một người có tình cảm chân thành, nồng nhiệt, thẳng thắn và đặc biệt là rất nghiêm trong giáo dục con cái.

Câu 3. Đoạn trích đã làm nổi bật những đặc điểm gì về nhân cách của ai những công lao và đức độ của Trần Quốc Tuấn để gián tiếp giải thích Trần Quốc Tuấn? Chỉ ra sự khéo léo của tác giả trong nghệ thuật khắc hoạ chân dung nhân vật (nhân vật được đặt trong những mối quan hệ và những tình huống như thế nào?)

   Nghệ thuật kể chuyện trong đoạn trích

   Cách kể chuyện về một nhân vật lịch sử, ở  đây là Trần Quốc Tuân, của Ngô Sĩ Liên không cúmg nhắc đơn điệu theo trình tự thời gian.

   Khởi đầu là một sự kiện, một hiện tượng: " tháng 6, ngày 24, sao sa”... Sao sa theo quan niệm xưa là điềm xấu báo trước vua, tướng quốc, anh hùng có công lớn đối với đất nước sắp qua đời, ở đây là Hưng Đạo Vương đang ôm nặng. Từ sự vi^c đó, nhà viết sử ngược dòng thời gian kể về Trần Quốc Tuấn từ xuất thân, tài mạo, chuyện nhà, những hành xử trong đời đáng chú ý... Vì thế, Trần Quấc Tuấn qua đời được phong tặng râ't trọng hậu. Bởi lẽ ông có nhiều công lao lớn đối với đất nước và cũng là người có đức độ lớn.

   Cách kể chuyện này thật mạch lạc, rành rõ với mạch chuyển tiếp nối ỉôgic bằng những câu chuyện sinh động hấp dẫn nêu bật được chân dung tính cách nhân vật.

Nghệ thuật kể chuyện cửa nhà viết sử bộc lộ ở sự phức hợp nhiều chiều thời gian vừa liên tiến    vừa hồi ức. Ngoài ra tảc giả còn đan lồng vào chuyện kể nhiều nhận xét nhằm định hướng cho người đọc: Ông kính cẩn giữ tiết làm tôi như vậy đấy, ưthế là dạy đạo trung đó”, ông lo nghĩ tới việc sau khi mất thế đấy, ông lại khéo tiến cử người tài giỏi...

   Tóm lại, nghệ thuật kể chuyện trong đoạn trích Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn thật già dặn, đầy hiệu quả khiến cho người đọc tiếp nhận tác phẩm một cách đầy thú vị.

Câu 5. Chi tiết về lòng tin của dán chúng vào sự hiển linh của Hưng Đạo Vương, đặc biệt là hình ảnh ”tráp đựng kiếm có tiếng kêu ” có ý nghĩa gì?

   Có thể lựa chọn ý kiến khác. Ý kiến khác là tổng hợp hai ý b và c. cần lưu ý là hiện nay trong nước ta rất nhiều nơi lập đền thờ Hưng Đạo Đại Vương. Nhân dân kính trọng tôn xưng ông là Đức Thánh Trần. Đúng là uy tín của ông đã ảnh hưởng lớn lao sâu rộng đối với mọi người Việt Nam.