Tóm tắt bài
1.1. Công dụng của trạng ngữ
Đọc đoạn trích sau
a) Xác định thành phần trạng ngữ trong các câu sau:
(1) Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng giêng [...].
Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên giàn hoa lí, vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột.
(Vũ Bằng)
(2) Về mùa đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun.
(Đoàn Giỏi)
- Các trạng ngữ:
- "Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm".
- "Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời".
- "Trên giàn hoa lí".
- "Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong".
- "Về mùa đông".
- Nếu lược bỏ trạng ngữ nội dung câu văn không đầy đủ, thiếu chính xác. Ngoài ra trạng ngữ còn dùng để nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đoạn văn thêm mạch lạc.
1.2. Tách trạng ngữ thành câu đặc biệt
Câu in đậm dưới đây có gì đặc biêt?
Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó.
(Đặng Thai Mai)
- Câu in đậm cũng có quan hệ với chủ ngữ và vị ngữ giống câu đứng trước nó (Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình).
- Như vậy, ta có thể gộp hai câu trên thành một câu có hai trạng ngữ:
- "Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó". Tác giả đã tách trạng ngữ sau thành một câu riêng có chủ đích
- Việc tách câu như trên có tác dụng nhấn mạnh trạng ngữ để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó.
1.3. Ghi nhớ
- Trong một bài văn nghị luận, ta phải sắp xếp luận cứ theo những trình tự nhất định (thời gian, không gian, nguyên nhân - kết quả...). Trong trường hợp này, trạng ngữ có hai vai trò:
- Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác.
- Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc.
- Trong một số trường hợp, để nhấn mạnh ý, chyển ý hoặc thể hiện nhưungx tình huống, cảm xúc nhất định, người ta có thể tách trạng ngữ, đặc biệt là trạng ngữ đứng cuối câu thành những câu riêng.
2. Soạn bài Thêm trạng ngữ cho câu
Để nắm vững lí thuyết để áp dụng vào giải các bài tập về trạng ngữ, các em có thể tham khảo
bài soạn Thêm trạng ngữ cho câu.