Giai đoạn từ 1945-giữa những năm 60:

- Châu Á:

 +Đông Nam Á: Ngay khi nghe tin phát xít Nhật đầu hàng, nhân dân nhiều nước Đông Nam Á đã chớp thời cơ nổi dậy đấu tranh vũ trang giành chính quyền tuyên bố độc lập: Indonexia (17/8/1945), Việt Nam(2/9/1945), Lào(12/10/1945)

 +Nam Á: Những năm 1946-1950, cuộc đấu tranh chống ách nô dịch của thực dân Anh của nhân dân Ấn Độ giành thắng lợi

- Châu Phi: Phong trào nổ ra sớm nhất ở Bắc Phi nơi có trình độ phát triển cao hơn với những thắng lợi tiêu biểu: Ai Cập(1952), An-giê-ri(1954-1962)

Năm 1960, 17 nước châu Phi tuyên bố độc lập

- Mĩ la tinh: Tiêu biểu là cuộc cách mạng nhân dân Cuba dưới sự lãnh đạo của Phi-đen Cát-xtơ-rô lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ giành thắng lợi(1/1/1959)

⇒ Tới giữa những năm 60, hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc- thực dân cơ bản bị sụp đổ. Đến năm 1967, hệ thống thuộc địa chỉ còn 5,2 triệu km² với 35 triệu dân

Giai đoạn từ giữa những năm 60-giữa những năm 70:

Thắng lợi của phong trào đấu tranh lật đổ ách thống trị của thực dân Bồ Đào Nha giành độc lập ở 4 nước Ghi-nê Bít-xao, Mô-dăm-bích, Ăng-gô-la từ 1974-1975

⇒ Đây là những thắng lợi quan trọng trong phong trào giải phóng dân tộc ở châu Phi, góp phần cổ vũ tinh thần nhân dân của các nước thuộc địa, đặc biệt là nhân dân châu Phi trong cuộc đấu tranh giành độc lập bảo vệ chủ quyền dân tộc mình.

 Giai đoạn từ giữa những năm 70- giữa những năm 90:

-Chủ nghĩa thực dân chỉ còn tồn tại dưới hình thức cuối cùng là chế độ phân biệt chủng tộc tập trung ở 3 nước miền Nam châu Phi

- Cuộc đấu tranh xóa bỏ chế độ Apacthai ở Rô-đê-di-a, Tây Nam Phi và Cộng hòa Nam Phi

- Sau nhiều năm đấu tranh ngoan cường của người da đen, chế độ phân biệt chủng tộc đã bị xóa bỏ, người da đen được quyền bầu cử và các quyền tự do dân chủ khác

- Sau bầu cử, chính quyền của người da đen được thành lập ở Rô-đê-di-a (Dim-ba-bu-ê), Tây Nam Phi (Na-mi-bi-a) và Cộng hòa Nam Phi

⇒ Đánh dấu sự thắng lợi hoàn toàn của phong trào giải phóng dân tộc. Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân sụp đổ hoàn toàn, tạo cơ sở cho các nước Á, Phi, Mĩ la tinh bắt tay vào xây dựng và phát triển đất nước.

Nhận xét:

- Quy mô: sôi nổi, mạnh mẽ ở hầu hết các nước thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc

- Lãnh đạo: tư sản và vô sản

- Thành phần tham gia: đông đảo các giai cấp tầng lớp

- Hình thức đấu tranh: đa dạng, phong phú ( vũ trang, biểu tình,...) trong đó đấu tranh vũ trang là chủ yếu

- Ý nghĩa: Làm thay đổi bản đồ chính trị của thế giới, làm cho hệ thống thuộc địa bị tan rã từng mảng lớn và sụp đổ hoàn toàn, đưa tới sự ra đời của hàng loạt các quốc gia độc lập.

#Ngthinhii