Đáp án:

Cơ cấu dân số theo độ tuổi là tập hợp các nhóm người được sắp xếp theo những lứa tuổi nhất định. Nó phản ánh sự phân bố dân số theo từng nhóm tuổi và được sử dụng để nghiên cứu các quá trình dân số và các quá trình kinh tế xã hội ¹. Cơ cấu dân số theo độ tuổi ảnh hưởng đến phân bổ nguồn lực, mức độ tăng trưởng, phát triển và sự ổn định về chính trị, xã hội của mỗi nước ².

Các nước phát triển thường có cơ cấu dân số có tỷ lệ người già cao hơn so với các nước đang phát triển. Nguyên nhân chủ yếu là do tỉ lệ gia tăng tự nhiên thấp và số người cao tuổi ngày càng nhiều hơn (liên quan với việc tăng tuổi thọ trung bình của dân cư) ³. Trong khi đó, các nước đang phát triển có cơ cấu dân số trẻ, bởi vì lứa tuổi dưới 15 chiếm khoảng 40% tổng số dân. Với lực lượng trẻ tiềm năng như vậy, dù có giảm hệ số sinh tới mức chỉ đủ để tái sản xuất dân cư giản đơn (2 con cho mỗi gia đình), số dân vẫn cứ tiếp tục tăng trong một thời gian dài nữa trước khi đạt tới sự ổn định ³.

Tuy nhiên, cơ cấu dân số theo độ tuổi không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế xã hội của một quốc gia. Các yếu tố khác như chính sách kinh tế, chính sách giáo dục, chính sách y tế, chính sách an sinh xã hội… cũng có vai trò quan trọng trong quá trình này ².

Giải thích các bước giải:

- Về kinh tế: Các ngành kinh tế phát triển theo cơ cấu độ tuổi đảm bảo sự phát triển nhịp nhàng, ổn định của nền kinh tế. VD: Cơ cấu dân số vàng: Độ tuổi lao động lớn hơn độ tuổi phụ thuộc là ưu thế để các quốc gia phát triển kinh tế. Ngược lại, cơ cấu dân số già sẽ gây ra thiếu lao động, gánh nặng cho phát triển kinh tế, giảm khả năng tăng lao động (độ tuổi sinh sản thấp).

- Về xã hội: Hoạch định chính sách phát triển dân số và chú trọng kế hoạch hóa gia đình, phát triển các chính sách an sinh xã hội phù hợp.

VD: Độ tuổi phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cao => tăng dân số và lao động hằng năm lớn.