Đột biến nhiễm sắc thể có thể làm thay đổi số lượng gen trên nhiễm sắc thể, còn đột biến gen không thể làm thay đổi số lượng gen trên nhiễm săc thể. Còn Thường biến là những biến đổi kiểu hình và không biến đổi trong vật chất di truyền (ADN và NST). Đột biến nhiễm sắc thể thường phát sinh trong giảm phân, còn đột biến gen thường phát sinh trong nguyên phân. Đột biến NST có hướng, còn đột biến gen vô hướng. Thường biến diễn ra đồng loạt, có định hướng, tương ứng với các điều kiện ngoại cảnh.