Dưới đây là ba điểm khác biệt chính giữa tự thụ phấn và ưu thế lai:

1. **Nguyên tắc giao phối:**

- **Tự thụ phấn:** Giao phối diễn ra giữa các cơ quan giao phối trên cùng một cây hoặc cây cùng loại.

- **Ưu thế lai:** Giao phối xảy ra giữa cơ quan giao phối trên các cây cùng loại nhưng không phải là cùng một cây.

2. **Đa dạng gen:**

- **Tự thụ phấn:** Không tạo ra sự đa dạng gen lớn do quá trình giao phối giữa các cá thể genetically identical.

- **Ưu thế lai:** Tạo ra sự đa dạng gen cao hơn do sự kết hợp của gen từ các cá thể khác nhau.

3. **Phương tiện giao phối:**

- **Tự thụ phấn:** Thường không yêu cầu sự tham gia của phương tiện ngoại lai như gió, côn trùng, hoặc động vật để chuyển phấn.

- **Ưu thế lai:** Thường yêu cầu sự tham gia của gió, côn trùng hoặc động vật để chuyển phấn giữa các cây khác nhau.

Các điểm khác biệt này phản ánh cách mà thực vật thực hiện quá trình giao phối và ảnh hưởng đến đa dạng gen và sự thích ứng của chúng trong môi trường.