C1

- Qua bài kí “Cô Tô”, nhà văn đã đưa người đọc đến những nơi và gặp gỡ những người là: 

+ Địa điểm: đảo Cô Tô, đồn Cô Tô, đảo Thanh Luân, cái giếng nước ngọt ở đảo Thanh Luân,…

+ Người: anh em bộ binh và hải quân, người dân đến gánh nước ngọt, anh hùng Châu Hòa Mãn cùng 4 bạn xã viên, chị Châu Hòa Mãn,… 

C2

- Những từ ngữ miêu tả sự dữ dội của trận bão: 

+ cát bắn vào má vào gáy,

+ gió bắn rát từng chập,

+ gió liên thanh quạt lia lịa …, đẩy cả người…, 

+ sóng cát đánh ra khơi, bể đánh bọt sóng vào, trời đất trắng mù mù toàn bãi 

+ sóng thúc lẫn nhau mà vào bờ âm âm rền rền, 

+ cửa kính bị gió vây và dồn, bung hết, 

+ kính bị gió cấp 11 ép vỡ tung, 

+ tiếng gió càng ghê rợn mỗi khi nó thốc vào, vuốt qua những gờ kính nhọn, 

+ rít lên, rú lên, … 

C3

- Biển sau bão hiện lên: 

+ Sau trận bão, chân trời, ngấn bể, sạch như tấm kính lau hết mây, hết bụi. 

+ Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm, và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh… 

+ Vài chiếc nhạn mùa thu chao đi chao lại trên mâm bể sáng dần lên cái chất bạc nén. 

+ Một con hải âu bay ngang là là nhịp cánh. 

→ Các hình ảnh giàu màu sắc, gợi không khí yên ả và vẻ đẹp tinh khôi của Cô Tô. 

C4 

* Những thời điểm quan sát và vị trí quan sát của người viết khi miêu tả Cô Tô: 

- Vị trí quan sát: 

+ Cảnh và người Cô Tô được nhìn từ trên cao (nóc đồn khố xanh), từ đầu mũi đảo (bờ đá đầu sư). 

+ Được quan sát từ các vị trí khác nhau, Cô Tô khi thì hiện lên toàn cảnh, bốn phương tám hướng, toát lên vẻ đẹp bao la, kì vĩ; khi thì cận cảnh từng hoạt động cụ thể của con người (quanh giếng nước ngọt), toát lên vẻ đẹp đời thường sôi động mà bình dị. 

- Dòng thời gian vận động thể hiện trình tự các thời điểm quan sát của người viết: 

+ bão lúc chiều, lúc đêm; 

+ trước bão, trong bão, sau bão; 

+ ngày thứ tư, ngày thứ năm, ngày thứ sáu; 

+ lúc mặt trời chưa mọc, mặt trời mọc, mặt trời cao bằng con sào, …. 

→ Thời điểm quan sát cho thấy cách kể theo trình tự thời gian của kí. 

C5

- Câu văn thể hiện sự yêu mến đặc biệt của tác giả đối với Cô Tô trong đoạn văn từ “Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô … theo mùa sóng ở đây” là: 

“Nhìn rõ cả Tô Bắc, Tô Trung, Tô Nam, mà càng thấy yêu mến hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng đẻ ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây”. 

→ trực tiếp thể hiện lòng yêu mến, sự gắn bó của mình với đảo. 

C6

- Phần sau của đoạn trích tập trung miêu tả giếng nước ngọt trên đảo giữa biển khơi cùng hoạt động của con người quanh giếng. 

+ Giếng nước ngọt là dấu hiệu của sự sống con người trên đảo. Nó vừa là nguồn sống cho dân đảo, vừa ghi dấu sự sống của họ. 

+ Những chiếc lá cam, lá quýt vương lại trong lòng giếng sau bão là minh chứng cho việc họ đã bám đảo lâu năm, đã canh tác những loại cây trồng của đất liền ở đây. 

+ Hoạt động hối hả lấy nước sinh hoạt, trữ nước cho tàu bè ra khơi phản chiếu cuộc sống thường ngày và công việc lao động trên biển của dân đảo. 

→ Khung cảnh Cô Tô sẽ thiếu đi hơi ấm của sự sống con người nếu không có chi tiết miêu tả giếng nước ngọt và hoạt động của con người quanh giếng. 

C7

- Hình ảnh chị Châu Hòa Mãn ở kết thúc bài kí: “Trông chị Châu Hòa Mãn địu con, thấy nó dịu dàng yên tâm như cái hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cá cho lũ con lành”. 

+ Đây là một hình ảnh so sánh nhiều tầng bậc với các cặp so sánh: 

biển cả - người mẹ hiền; 

biển cho tôm cá – mẹ mớm thức ăn cho con; 

người dân trên đảo – lũ con lành của biển. 

→ Cách kết thúc này cho thấy tình yêu của tác giả với biển đảo quê hương và sự tôn vinh những người lao động trên đảo. Nó tạo cho người đọc ấn tượng khó quên về khung cảnh, tiềm năng của biển Cô Tô cũng như cuộc sống lao động của những con người mới đang từng ngày từng giờ cống hiến cho sự phồn vinh của đất nước. 

Viết kết nối với đọc

Trong đoạn trích bài kí Cô Tô, Nguyễn Tuân có sử dụng rất nhiều hình ảnh so sánh, nhưng ấn tượng nhất có lẽ là hình ảnh so sánh mặt trời mọc. Nhà văn đã khéo léo so sánh mặt trời lúc bình minh: “mặt trời tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn; quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng; y như một mâm lễ phẩm...”. Qua cách so sánh này, hình ảnh mặt trời trên biển hiện lên huy hoàng, rực rỡ với tài quan sát tinh tế của Nguyễn Tuân. Trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, Huy Cận cũng miêu tả: “Mặt trời đội biển nhô màu mới/Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”. Hình ảnh mặt trời mọc ở đây gắn với cuộc sống lao động của người dân miền biển, thể hiện hy vọng về một cuộc sống ấm no, đầy đủ. Còn cảnh mặt trời mọc ở Cô Tô được thể hiện trong sự giao thoa hân hoan giữa con người với thế giới.