`-` Tương quan lực lượng giữa Pháp và ta bị chênh lệch. Pháp mạnh, ta yếu. Càng về sau, tương quan lực lượng ngày càng chuyển biến theo chiều hướng có lợi cho Pháp.Kẻ thù từ phương Tây kéo sang, có trình độ kinh tế - quân sự lớn mạnh hơn trong khi đó Việt Nam có kĩ thuật quân sự yếu kém, chế độ chính trị lạc hậu, trang bị kĩ thuật đang ở dưới thời kì trung cổ.Thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta là lúc CĐPK đang suy tàn, còn CNTB đang ở thế thắng trong phạm vi toàn thế giới.Ngay khi nước ta tạm giữ được nền độc lập thì nhiều nước xung quanh đã là thuộc địa của các nước phương Tây.

`-`Nhà Nguyễn rơi vào khủng hoảng, suy yếu trầm trọng: kinh tế, chính trị - xã hội, chính sách đối nội và đối ngoại… làm cho thế nước suy vong. Khi Pháp xâm lược nhà Nguyễn đã không đề ra được một đường lối kháng chiến đúng đắn, ngày càng xa rời đường lối đấu tranh vũ trang truyền thống của dân tộc. 

↔ Triều đình không có đường lối kháng chiến đúng đắn, tư tưởng lại thiên về chủ hoà, không đoàn kết với nhân dân. 
↔ Quần chúng nhân dân chiến đấu anh dũng nhưng các cuộc kháng chiến diễn ra lẻ tẻ, tự phát, chưa có đường lối đúng đắn và giai cấp tiên tiến lãnh đạo. 
↔  Tương quan lực lượng chênh lệch, đặc biệt là sự chênh lệch về trang bị vũ khí. Quân Pháp tinh nhuệ, được trang bị vũ khí hiện đại, hơn hẳn về trình độ tác chiến và tổ chức quân đội.