Câu 2:

a)

Giống nhau:

- Sắp xếp quân đội một cách linh hoạt và hiệu quả: Trong cả ba lần kháng chiến, nhà Trần đã sử dụng chiến thuật phản công và chiến thuật lùi đến lúc thích hợp để tận dụng địa hình và lợi thế tự nhiên.

- Tận dụng và khai thác hiệu quả về địa lợi: Quân Trần đã sử dụng những chiến lược chiến địa khôn ngoan và tận dụng địa hình rừng núi, sông ngòi để tạo ra những ưu thế trong chiến thuật quân sự.

Khác biệt:

- Sự kiên nhẫn và sự lên kế hoạch chi tiết: Lúc chống lại cuộc tấn công lớn nhất của Mông - Nguyên, vua Trần Hưng Đạo đã đặt nặng sự kiên nhẫn và lên kế hoạch chi tiết, như việc chờ đợi thời điểm thích hợp để đánh phản công một cách hiệu quả nhất.

- Sự sáng tạo trong chiến thuật: Trần Hưng Đạo đã sử dụng chiến thuật đốt đồng và hành quân giả mạo để gây sự rối loạn và tạo ra cơ hội tấn công bất ngờ đối với quân Mông - Nguyên.

b)

Bài học quan trọng nhất mà ta có thể rút ra từ ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên là sự quyết tâm, sự tự tin và sự đoàn kết. Trong mỗi cuộc kháng chiến, dù bị đối phương có sức mạnh vượt trội, nhưng nhờ vào tinh thần đoàn kết, sự hy sinh và kiên định không ngừng của quân và dân, nhà Trần đã chiến thắng. Bài học này rất quan trọng trong việc bảo vệ Tổ quốc hiện nay, khi mà sự đoàn kết và quyết tâm của toàn dân là chìa khóa để vượt qua mọi thách thức và đe dọa từ bên ngoài.

Câu 3:

Trong thời kỳ Lý, văn hóa và giáo dục đã đạt được những tiến bộ đáng kể như: 

- Phát triển văn hóa dân tộc: Văn học, âm nhạc, mỹ thuật, và tín ngưỡng tôn giáo đều được khuyến khích và thịnh hành. Các tác phẩm văn học và kiến trúc văn hóa như Đại Việt sử ký, Lĩnh Nam chích quái, và nghệ thuật chùa chiền phát triển mạnh mẽ.

- Tiến bộ trong giáo dục: Thời Lý có sự nâng cao về trình độ giáo dục. Công cuộc biên soạn và phát triển các tác phẩm triết học, kinh điển cũng được thúc đẩy.

- Phát triển đạo đức và tri thức: Không chỉ tập trung vào kiến thức chuyên môn mà còn đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục đạo đức và tri thức cho thanh niên, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của cá nhân và xã hội.

- Sự ảnh hưởng từ Trung Quốc và Ấn Độ: Chịu sự ảnh hưởng từ các nền văn hóa lớn khác trong khu vực như Trung Quốc và Ấn Độ, qua đó phát triển và hội nhập với cộng đồng văn hóa châu Á.

Câu 4:

'' Đầu tôi chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo '' là câu trả lời của Thái sư Trần Thủ Độ với vua Trần Thái Tông, câu nói đó được nói vào thời khắc gay cấn nhất của cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên (1-1258) khi mà các quan đại thần đang quây quần bên nhà vua bàn mưu tính kế đánh giặc

Câu 5: Để khuyến khích phát triển nông nghiệp, thời Lê sơ đã thi hành chính sách chia ruộng đất công làng xã cho nông dân, gọi là phép quân điền.

Câu 2: 
a.
Điểm giống nhau: 
-  Ưu tiên xây dựng hệ thống phòng thủ vững chắc.
- Chiến thuật "vườn không nhà trống", vừa lui về phòng thủ, vừa làm suy giảm lực lượng địch.
- Được nhân dân ủng hộ, tham gia vào chiến đấu và hỗ trợ chiến đấu.
Điểm khác nhau:
- Lần thứ nhất (1258): kỹ thuật phòng thủ cơ bản, chiến lược phòng ngự và kháng chiến kéo dài. 
- Lần thứ hai (1285): kỹ thuật phòng thủ tinh vi, tổ chức phản công, giải phóng các vùng bị chiếm.
- Lần thứ ba (1288): có sự sáng tạo về chiến thuật hơn so với hai lần trước, sử dụng chiến thuật lật đổ và phục kích.
b. Bài học đối với công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay:
- Tinh thần đoàn kết của dân tộc: sự phối hợp giữa lực lượng và nhân dân là vô cùng cần thiết cho việc đánh đuổi quân xâm lược.
- Chuẩn bị kỹ lưỡng và nhạy bén, chuẩn bị tốt cho các chiến lược.
- Tận dụng những ưu thế về địa hình, phát huy sức mạnh toàn dân.
Câu 3:
Tình hình văn hóa thời Lý:
- Tôn giáo: Phật giáo phát triển mạnh mẽ, Nho giáo được ưu tiên về mặc giáo dục và pháp luật.
- Chữ viết: chữ Hán phát triển, sau đó hình thành nên chữ Nôm.
- Văn học: những tác phẩm vẫn còn giá trị giáo dục đến hiện nay như Nam quốc sơn hà, Chiếu dời đô, ...
Tình hình giáo dục thời Lý:
- Lý Thánh Tông xây dựng Văn Miếu ở Thăng Long.
- Hệ thống thi cử đầu tiên của nước ta đã được thiết lập.
- Mở Quốc Tự Giám cho con cái quan lại.
Câu 4: 
Câu “Đầu thần chưa rơi xuống, xin bệ hạ đừng lo” là câu trả lời của Thái sư Trần Thủ Độ, trong cuộc đấu tranh chống quân xâm lược Mông - Nguyên lần thứ nhất.
Câu 5:
Để khuyến khích phát triển nông nghiệp, thời Lê sơ đã thi hành những chính sách, biện pháp:
- Khai hoang đất đai, phát triển nông nghiệp.
- Chính sách miễn giảm thuế và chia ruông đất.
- Đặt các chức quan chuyên lo về nông nghiệp.