Mở bài:

Sống theo đạo lí là một truyền thống tốt đẹp của nhân dân Việt Nam xưa nay. Trong đó, lòng biết ơn là một đạo lí sống luôn luôn được đề cao. Hai câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” và “Uống nước nhớ nguồn” chính là những lời tâm niệm thiêng liên của con người Việt Nam về tình nghĩa ở đời.

Thân bài:

A. Giải thích ý nghĩa hai câu tục ngữ:

(1) “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”

a) Nghĩa đen: “Quả” là trái cây. Được ăn quả cây chín, ngon ngọt là một sự hưởng thụ sung sướng, phải biết nhớ ơn nguời trồng cây.

b) Nghĩa bóng: « Quả » là thành quả lao động. Mọi giá trị- vật chất và tinh thần- đều phải từ lao động mà có.Được hưởng thụ thành quả lao động phải biết nhớ ơn những người đã có công tạo dựng nên.

(2) « Uống nước nhớ nguồn »

a) Nghĩa đen: Uống ngụm nước mát thì phải biết nước ấy từ đâu mà có. « Nguồn » là nơi bắt đầu của dòng nước.

b) Nghĩa bóng: Được hưởng thụ một thành quả nào phải biết thành quả ấy từ đâu mà có. « Nguồn » là nguồn gốc, là cội nguồn. Câu tục ngữ không chỉ nhắn nhủ một bài học về lòng biết ơn, mà còn gợi lên tình cảm cội nguồn sâu xa và thiêng liêng trong tâm linh người Việt.

B. Chứng minh: Nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” , “Uống nước nhớ nguồn”.

1. Trong đời sống gia đình:

– Cúng giỗ tổ tiên, ông bà, cha mẹ là tập tục cổ truyền tốt đẹp và thiên liêng của người Việt. Đây là ngày con cháu tập hợp lại, thắp nén hương thơm lên bàn thờ để tỏ bày lòng thành kính biết ơn những người đã có công sinh thành ra mình, tạo dựng nên gia đình, dòng họ mình.

– Nhiều gia đình còn tổ chức lễ chúc thọ ông bà, cha mẹ, cầu mong cho ông bà cha, mẹ sống lâu để con cháu được phụng dưỡng. Việc làm ấy không chỉ thể hiện tình cảm của gia đình, mà sâu xa hơn, còn bao hàm lòng biết ơn và niềm mong muốn báo đáp công ơn.

2. Trong đời sống cộng đồng:

– Truyền thuyết Lạc Long Quân và Âu Cơ lưu truyền qua ngàn đời, nhắc nhở mọi người luôn nhớ đến nguồn cội.

– Ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch hằng năm, cả dân tộc thành kính hướng về Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, những người đã có công dựng nước.

– Nhớ ơn, phải biết đền đáp công ơn. Bác Hồ đã dạy: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

– Các bậc anh hùng có công với đất nước luôn sống trong lòng dân tộc.

+ Các truyện AN Dương Vương, Thánh Gióng, Sơn Tinh, Thủy Tinh đều nhằm ca ngợi những người anh hùng có công trong việc dựng nước và giữ nước.

+ Nhân dân ngày nay nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ, thể hiện bằng những việc làm có ý nghĩa thiêng liêng và thiết thực: xây đài tưởng niệm, dựng “nhà tình thương”, phong trào “đền ơn đáp nghĩa” phát triển trên khắp cả nước.

– Trong cuộc sống hôm nay, có nhiều ngày lễ có ý nghĩa sâu sắc: ngày Thương binh liệt sĩ để tưởng nhớ đến những người đã hi sinh xương máu trong hai cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập tự do cho dân tộc; ngày Nhà giáo Việt Nam để bày tỏ lòng biết ơn những người thầy giáo, cô giáo đã tận tâm dạy dỗ bao thế hệ; ngày Thầy thuốc Việt Nam để nhớ ơn những bậc “lương ý như từ mẫu” đã không ngại vất vả để giành lại bao nhiêu sinh mạng trong vòng đe doạn của bệnh tật và cái chết; ngoài ra còn có nhiều lễ kỉ niệm như ngày giải phóng Việt Nam, ngày phụ nữ, ngày thành lập quân đội nhân dân…

– Lòng biết ơn và thủy chung với cội nguồn là một đạo lí xuyên suốt trong đời sống của con người Việt Nam.

Kết bài:

 Đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn” đã trở thành một cách sống, một nếp sống quen thuộc mang đậm bản sắc dân tộc. Mỗi người Việt Nam đều có quyền tự hào về truyền thống ấy và phải biết sống xứng đáng với truyền thống.

* Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý

- Tìm hiểu đề: 

+ Chứng minh nhân dân ta luôn sống theo đạo lí là phải biết ơn

- Tìm ý:

- Phải giải thích câu tục ngữ để cho mọi người hiểu

- Vai trò, sự cần thiết của lòng biết ơn

- Nêu những đẫn chứng cụ thể để đủ sức thuyết phục

- Rồi cuối cùng là nêu đánh giá, nhận xét của em

*Bước 2 - Dàn ý tham khảo:

- Ai xóa cho link mạng

- Mở bài: Vấn đề cần chứng minh ở đây là '' lòng biết ơn ''

- Thân bài:

* Giải thích nghĩa của câu tục ngữ:

+ Nghĩa đen: ở đây muốn chúng ta là người sử dụng quả ngon do người khác làm ra thì phải biết ơn người tạo ra nó

+ Nghĩa bóng: câu muốn đưa ra lời khuyên vô cùng ý nghĩa đến mọi người là hãy biết ơn, nhớ đến những người đã có công gầy dựng, tạo nên những thứ tốt đẹp cho chúng ta thừa hưởng

* Những dẫn chứng:

+ Những ngày lễ do chúng ta tổ chức để bày tỏ sự biết ơn

_ Ngày 8/3, ngày 10/3 giỗ tổ

+ Đền đáp, nhớ đên công lao của họ

- Kết bài: nêu đánh giá, nhận xét của em về câu tục ngữ

+ Câu tục ngữ rất đúng đắn

*Bước 3 - Bài làm tham khảo:

     Từ xưa đến nay, đạo lí ''Ăn quả nhớ kẻ trồng cây'', ''Uống nước nhớ nguồn'' luôn là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam.

     Đúng là như vậy, nhưng đạo lí ấy đề cao sự biết ơn của mỗi người đối với người khác. Trong cuộc sống chúng ta, chắc chắn sẽ gặp rất nhiều khó khăn, mà không phải lúc nào chúng ta cũng có thể tự vượt qua được. Vậy nên, sự giúp đỡ của những người xung quanh là rất cần thiết. Từ những chuyện nhỏ nhặt đến lớn lao, từ đơn giản đến phức tạp. Khi được người khác giúp đỡ thì những con người Việt Nam sẽ thể hiện lòng kính mến bằng sự biết ơn. Nhưng sự biết ơn ấy không phải là nói qua loa cho có mà nó xuất phát từ một sự chân thành tận đáy lòng.

     Kho tàng tục ngữ, ca dao Việt Nam rất giàu đẹp và phong phú. Mang đến nhiều ý nghĩa và nội dung tâm đắc đến cho mọi người. Câu tục ngữ ''Ăn quả nhớ kẻ trồng cây'' là một trong số đó. Với hai từ ''Ăn quả'' là tượng trưng cho những người được thừa hưởng những cái ma người khác tạo ra. Còn '' kẻ trồng cây'' chính là người bỏ công để làm nên. Từ ''nhớ'' trong câu tục ngữ trên giữ vai trò quan trọng trong ý nghĩa lẫn nội dung câu. Nó là mấu chốt cho sự biết ơn của người ăn quả đối với kẻ trồng cây. Và với câu tục ngữ ''Uống nước nhớ nguồn'' cũng tương tự như thế. ''Uống nước'' đồng nghĩa với ''ăn quả'', ''nguồn'' đồng nghĩa với ''kẻ trồng cây''.

    Một trong số những việc làm thiết thực nhất để con người Việt Nam bày tỏ sự biết ơn là: tổ chức các lễ hội, các ngày cúng giỗ, ngày Thương binh liệt sĩ, Nhà giáo Việt Nam, Quốc tế Phụ nữ, ... và một số ngày lễ trọng đại khác. Mỗi năm các ngày lễ, phong tục ấy luôn được mọi người nhớ đến và tổ chức khá long trọng. Toàn thể đất nước luôn cố gắng cống hiến công sức của mình, góp phần cho đất nước mình giàu mạnh. Vậy thì, họ được tổ chức các ngày dành riêng cho mình là rất xứng đáng. Và người Việt Nam cũng không thể sống nếu thiếu các phong tục, lẽ hội ấy được. Vì nó đã trở thành thói quen tốt, truyền thống của dân tộc ta.

    Tóm lại, câu tục ngữ chính là sự tự hào của người Việt Nam, là bằng chứng cho đạo đức của những người ấy.