Trong cuộc sống, những mặt đối lập nhau như thiệc-ác, đúng-sai luôn tồn tại song hành cùng nhau. Thật vậy, trên thực tế, cuộc đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác của con người luôn diễn ra hàng ngày và ở nhiều quy mô: ngay trong chính mỗi người, quy mô gia đình, quy mô xã hội, quy mô đất nước. Ở quy mô cá nhân, bên trong nội tâm con người luôn có những sự giằng co, tranh đấu mãnh liệt giữa cái thiện và cái ác. Khi con người có những sự đấu tranh này chứng tỏ rằng con người vẫn còn lương tâm để hướng tới những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống. Sự chiến thắng của cái thiện bên trong con người nhờ lương tâm sẽ giúp con người nhận thức được những điều đúng đắn trong cuộc sống. Có lẽ đây chính là sự đấu tranh có tính mãng liệt nhất vì nó quyết định nhận thức cá nhân và định hình cuộc sống ở mỗi người. Ở những quy mô lớn hơn thì công lý, lẽ phải ở mỗi quốc gia, dân tộc được thực thi bằng hệ thống pháp luật và Hiến pháp. Tức là, cá nhân nào vi phạm thì sẽ chịu những hình phạt xác định. Mỗi quốc gia, dân tộc có cơ quan thực thi pháp luật để đảm bảo cho cuộc sống hạnh phúc ấm no của nhân dân, ngăn chặn những điều xấu xa, gây bất hạnh cho con người. Cuối cùng thì công lý và lẽ phải vẫn luôn được bảo vệ và những điều xấu chắc chắn bị ngăn cản. Tóm lại, sự đấu tranh chống lại cái xấu cái ác của con người là thường xuyên và liên tục nhưng quan trọng nhất là cuộc đấu tranh nội tâm trong ý thức của mỗi cá nhân.

   “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” đã đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn; đồng thời thể hiện niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng gian tà. Hành động đốt đền của nhân vật Ngô Tử Văn vừa thể hiện sự khảng khái, chính trực và dũng cảm vì dân trừ hại, vừa thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn tên giặc xâm lược hung bạo, bảo vệ thổ thần nước Việt. Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc đốt đền là do tức giận trước sự tác oai tác quái của hồn ma tên tướng giặc, muốn ra tay trừ hại cho nhân dân, mang lại cuộc sống yên bình. Hành động của Ngô Tử Văn không phải phạm vào tín ngưỡng bởi đây là nơi trú ngụ của hồn ma tên tướng giặc họ Thôi - kẻ thù xâm lược nước ta. Đây là ngôi đền tà chẳng những không phù hộ cho dân lành mà còn làm yêu làm quái trong dân gian. Hành động của Ngô Tử Văn là hành động chính nghĩa của người thấy gian tà thì không chịu được. Trước khi đố chàng đã tắm gội sạch sẽ và xin phép thần linh. Khi đốt đền chàng chẳng sợ gì cả. Ngô Tử Văn đầy can đảm bản lĩnh, dám làm những điều cả thần thánh cũng phải kinh sợ. Chính hành động này đã cho thấy nhân vật Ngô Tử Văn - đại diện cho tầng lớp trí thức nước Việt giàu tinh thần dân tộc, chuộng chính nghĩa, dũng cảm, cương trực, dám đấu tranh chống lai cái ác trừ hạ cho dân.