- Đất nước lớn lên cùng dòng chảy lịch sử, gắn liền với dòng chảy thời gian của vũ trụ. Cách cấu trúc ngôn từ của hai dòng thơ “Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

– Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc” được viết song song đã khái quát được chính xác và tinh tế lịch sử phát triển  của đất nước gắn với hai đặc thù cơ bản: đất nước khởi nguồn từ những nền tảng văn hóa (miếng trầu), đất nước lớn lên, trưởng thành qua những cuộc chiến đấu chống ngoại xâm (đánh giặc).

$\longrightarrow$ Đặt hai câu thơ  trong hệ thống sáng tác cùng đề tài, ta thấy có sự gặp gỡ khi viết về đất nước giữa Nguyễn Khoa Điềm, Trần Mạnh Hảo và Huy Cận.

- Biểu thức diễn đạt đầy nghịch lí “Đất Nước bắt đầu bằng miếng trầu bây giờ bà ăn”.

$\longrightarrow$ Đất nước là một khái niệm trừu tượng, vô hình, thiêng liêng, lại bắt đầu từ miếng trầu hữu hình, bình dị, cụ thể, gần gũi, thân thuộc.

$\longrightarrow$ Đất nước hình thành từ quá khứ xa xưa vậy mà lại hiện hữu trong thực tại hôm nay.

$\longrightarrow$ Cách nói nghịch lí đã giúp tác giả khái quát được nôi dung trữ tình có ý nghĩa triết học, nhân sinh và có giá trị nhận thức sâu sắc: hóa ra trong cái nhỏ nhoi bình thường như miếng trầu lại chứa đựng những cái vô cùng lớn lao, thiêng liêng.

$\longrightarrow$ Quá khứ không mất đi mà nó luôn tồn tại, hiện hữu trong hiện tại và tương lai. Cách diễn đạt nghịch lí này dường như trở thành.

$\Longrightarrow$ Nguyễn Khoa Điềm đã trình bày được một ý niệm về đất nước thật độc đáo, hấp dẫn: vừa thiên liêng, vừa hiện hữu rõ ràng, vừa có chiều sâu văn hóa lịch sử, vừa bình dị thân quen với cuộc sống nhân dân thường ngày.

$\Longrightarrow$ Đó là đóng góp quan trọng của Nguyễn Khoa Điềm làm sâu sắc thêm ý

`#` `Tranhoang40860`