Suốt nhiều năm bôn ba, Người đã đặt chân đến nhiều nước, tiếp xúc với nhiều lớp người, thuộc nhiều dân tộc khác nhau. Hướng đi của Người trước hết là sang Pháp, Mỹ, Anh và nhiều nước thuộc địa của đế quốc, thực dân. Cuộc tìm kiếm lịch sử và cuộc hành trình ra thế giới đã mở rộng nhận thức của Người về vấn đề dân tộc và con người. Người đã thấy không chỉ dân tộc mình mất tự do mà nhiều dân tộc khác cũng “cùng chịu chung một nỗi đau khổ: sự bạo ngược của của chế độ thực dân”⁽¹⁾ và không chỉ đồng bào mình bị đối xử như nô lệ mà nhân dân lao động các nước khác không kể chủng tộc, màu da hay quốc tịch cũng “đều là nạn nhân của một kẻ sát nhân: chủ nghĩa tư bản đế quốc”⁽²⁾, Người nhận xét: “Vậy là dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột, mà cũng chỉ có mỗi một tình hữu ái là thật mà thôi: Tình hữu ái vô sản”⁽³⁾. Có thể nói, nhận thức đó đã bổ sung thêm tiêu chuẩn cho Người trong sự lựa chọn con đường cách mạng Việt Nam, con đường đó phải giải quyết vấn đề dân tộc và con người không chỉ cho dân tộc và con người Việt Nam mà cho tất cả các dân tộc bị áp bức và nhân dân lao động bóc lột trên toàn thế giới.
 
Năm 1917, Cách mạng Tháng Mười Nga thành công, đây là sự kiện rung chuyển thế giới, đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử loại người. Cuộc cách mạng này đưa học thuyết của C.Mác từ sách vở trở thành hiện thực đầu tiên, đưa cách mạng thế giới bước sang thời đại mới, thời đại quá độ từ Chủ nghĩa tư bản lên Chủ nghĩa xã hội. Cùng thời điểm đó, Người từ nước Anh trở lại nước Pháp và tham gia các hoạt động chính trị. Với hành trang chủ nghĩa yêu nước – nhân văn truyền thống và với những nhận thức mới về dân tộc và con người, đầu năm 1919, Nguyễn Ái Quốc tham gia Đảng Xã hội Pháp, một chính đảng tiến bộ nhất lúc đó ở Pháp. Tháng 6/1919, các nước thắng trận họp Hội nghị hòa bình ở Vécxây (Pháp), Nguyễn Ái Quốc đã thay mặt Hội những người Việt Nam yêu nước ở Pháp gửi tới Hội nghị Vécxây bản yêu sách của những người An Nam, bản yêu sách gồm 8 điểm, đòi Chính phủ Pháp thừa nhận các quyền tự do, dân chủ, quyền bình đẳng của dân tộc Việt Nam, đây là lần đầu tiên những quyền lợi cơ bản, chính đáng, thiết thực của nhân dân Việt Nam được nêu ra trong diễn đàn quốc tế. Tuy nhiên, bản yêu sách không được chấp nhận, Nguyễn Ái Quốc hiểu rõ ““chủ nghĩa Uynxơn” chỉ là một trò bịp bợm lớn”. Từ thực tiễn đó, Người càng khẳng định ý tưởng phải giải quyết vấn đề dân tộc và con người theo một học thuyết khoa học – cách mạng khác học thuyết tư sản và bằng một con đường cách mạng triệt để. Trong quá trình hoạt động, tư tưởng và lý luận của Người đã hướng đến sự thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga và Chủ nghĩa Mác Lênin.
 Câu 2

Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 diễn ra trong bối cảnh cuộc kháng chiến ngày càng diễn biến quyết liệt. Việc leo thang chiến tranh tại Việt Nam, ném bom đánh phá miền bắc, tàn phá và gây rất nhiều tổn thất cho thường dân, đã khiến nhân dân tiến bộ thế giới ngày càng quan ngại. Nhiều nước, nhiều nhân vật nổi tiếng thế giới đã yêu cầu chấm dứt chiến tranh, kêu gọi các bên liên quan đi vào đàm phán tìm giải pháp chính trị, ngoại giao. Tổng Thư ký Liên hợp quốc, Thủ tướng Ca-na-đa, Tổng thống Pháp… bày tỏ sẵn sàng làm trung gian hòa giải, đề nghị tôn trọng độc lập, thống nhất của Việt Nam, sớm đi vào thương lượng hòa bình. Trong bối cảnh đó, Mỹ đã tiến hành một đợt vận động ngoại giao lớn chưa từng có, với việc cử đặc phái viên đi thuyết phục hơn 40 nước, gửi thư cho nguyên thủ quốc gia của hơn 100 quốc gia và nhiều động thái khác nhằm biện minh cho cuộc chiến.

Trước tình hình trên, Hội nghị T.Ư lần thứ 13 (tháng 1-1967) nhất trí đẩy mạnh các đấu tranh ngoại giao, chỉ rõ đấu tranh quân sự và đấu tranh chính trị ở miền nam là nhân tố quyết định thắng lợi trên chiến trường, làm cơ sở cho thắng lợi trên mặt trận ngoại giao. Về nhiệm vụ cụ thể, mặt trận ngoại giao có nhiệm vụ đề cao lập trường bốn điểm của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (VNDCCH) và tuyên bố năm điểm của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền nam Việt Nam, tranh thủ sự đồng tình và giúp đỡ của các nước anh em, bạn bè yêu chuộng hòa bình, công lý trên thế giới, kể cả nhân dân Mỹ.

Triển khai chỉ đạo đó của T.Ư, ngày 28-1-1967 Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Duy Trinh trong trả lời phỏng vấn báo chí nước ngoài đã tuyên bố "…Mỹ phải chấm dứt không điều kiện việc ném bom và các hành động chiến tranh khác chống lại miền bắc Việt Nam. Chỉ sau khi Mỹ thực hiện điều này thì VNDCCH và Mỹ có thể nói chuyện". Việc VNDCCH chủ động nêu khả năng đàm phán hòa bình là một chiến lược ngoại giao đúng đắn và đúng thời điểm, được đông đảo nhân dân dư luận quốc tế ủng hộ. Việc ta gắn thương lượng với việc đế quốc Mỹ chấm dứt ném bom miền bắc cũng làm đậm thêm tính chính nghĩa của cuộc đấu tranh của nhân dân ta và làm nổi bật hành động vi phạm chủ quyền, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của một quốc gia độc lập có chủ quyền, được quốc tế công nhận tại Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954. Các nước XHCN phần lớn các nước Không liên kết, các phong trào hòa bình, thậm chí một số nước phương Tây (Na Uy, Thụy Ðiển…) đều lên tiếng mạnh mẽ, tạo sức ép quốc tế rất lớn cho Mỹ - ngụy yêu cầu phải có giải pháp kết thúc chiến tranh.

Mặt trận ngoại giao qua đó đã góp phần giúp quân và dân ta bước vào Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 trong sự ủng hộ của quốc tế cũng như thế chủ động về chiến lược trên chiến trường.

Sức mạnh cộng hưởng cho thắng lợi trên chiến trường

Một yếu tố quan trọng làm nên thắng lợi của Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 chính là mặt trận nhân dân thế giới đoàn kết rộng rãi và ủng hộ mạnh mẽ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. Trong giai đoạn 1967-1968, ta liên tục triển khai các mũi tiến công ngoại giao để tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế. Tính chính nghĩa trong cuộc đấu tranh của nhân dân ta đã đặt nền tảng quan trọng giúp tranh thủ được tình cảm của nhân dân tiến bộ trên thế giới. Sự chủ động của ta trong vận động và đấu tranh đối ngoại giúp làn sóng quốc tế ủng hộ Việt Nam ngày càng dâng cao. Nhiều đoàn lãnh đạo cấp cao của VNDCCH, của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam đã đi nhiều nước trên thế giới, tiếp xúc với lãnh đạo và nhiều tầng lớp để làm rõ tính chính nghĩa của nhân dân Việt Nam trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Hàng nghìn cuộc mít-tinh, biểu tình, tuần hành "Vì Việt Nam" đã diễn ra tại nhiều thủ đô lớn trên thế giới.

Tranh thủ sự ủng hộ ngay trong lòng nước Mỹ, thông qua các phong trào phản chiến của chính nhân dân Mỹ, cũng là một nhiệm vụ quan trọng của mặt trận đối ngoại giai đoạn này. Các đề xuất đàm phán, tính chính nghĩa và thái độ tích cực của VNDCCH, cũng như những thắng lợi liên tiếp trên chiến trường, nhất là tại các đô thị lớn như Sài Gòn, Huế… đặt dấu chấm hết cho những ảo tưởng về "chiến thắng" của đế quốc Mỹ tại Việt Nam, khiến phong trào phản chiến của nhân dân Mỹ dâng cao hơn bao giờ hết. Ta cũng khéo léo triển khai các biện pháp như mời một số nhà báo, phóng viên Mỹ vào miền bắc để tận mắt chứng kiến và đưa tin trung thực, khách quan về sự tàn phá khủng khiếp của bom đạn đối với dân thường Việt Nam. Ngày càng có nhiều nghị sĩ Mỹ đòi chính quyền Mỹ chấm dứt ngay chiến tranh tại Việt Nam và đi vào thương lượng thực chất. Khai thác mâu thuẫn nội bộ Mỹ, ngoại giao ta đã phát huy được thế chính nghĩa, thế thắng của nhân dân ta, đóng góp quyết định trong việc hình thành mặt trận nhân dân thế giới đoàn kết, ủng hộ Việt Nam chống đế quốc Mỹ, thật sự kết hợp tốt sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Ðã có ý kiến nhận xét rất xác đáng rằng, Mỹ đã thua không chỉ ở Việt Nam mà thua ngay tại nước Mỹ.

Mặt trận ngoại giao cũng đã thành công trong việc tranh thủ sự ủng hộ mạnh mẽ và sự giúp đỡ chí tình của các nước xã hội chủ nghĩa anh em, giúp ta tiếp tục duy trì, đẩy mạnh sự ủng hộ to lớn của Liên Xô (trước đây), Trung Quốc, cả về tinh thần và vật chất, nhất là trong giai đoạn ta đang tập trung nhân lực, vật lực cho tổng tiến công.

Góp phần củng cố thắng lợi trên chiến trường

Thắng lợi của Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 còn là kết quả của sự kết hợp tài tình mang tính chiến lược giữa thắng lợi trên chiến trường và mặt trận ngoại giao.

Thứ nhất, mặt trận ngoại giao đã nắm bắt kịp thời, hiệu quả thắng lợi chiến lược của đợt một Tổng tiến công để buộc đế quốc Mỹ đi vào đàm phán trên cơ sở có lợi cho ta. Tổng thống Mỹ L.Giôn-xơn ngày 31-3-1968 phải tuyên bố đơn phương ngừng ném bom khu vực bắc vĩ tuyến 20, "sẵn sàng tiến tới hòa bình thông qua thương lượng" và sẽ cử đại diện Mỹ đến bất cứ nơi đâu, vào bất cứ lúc nào. Tuyên bố này của Giôn-xơn chính là sự thừa nhận thất bại trong leo thang chiến tranh ở miền bắc và "chiến tranh cục bộ" ở miền nam, đồng thời cũng là kết quả của quá trình đấu tranh ngoại giao vừa mềm dẻo nhưng hết sức cương quyết trong việc buộc Mỹ đi vào đàm phán theo những điều kiện có lợi cho ta. Mặc dù đề nghị của Mỹ chưa đáp ứng yêu cầu hoàn toàn chấm dứt ném bom miền bắc, nhưng ta đã quyết định nắm lấy cơ hội mở ra đàm phán trực tiếp với Mỹ để kiềm chế, kéo Mỹ vừa đàm vừa xuống thang chiến tranh; đồng thời giương cao ngọn cờ chính nghĩa, thiện chí đàm phán, tranh thủ dư luận và bạn bè quốc tế, trước mắt là hỗ trợ các đợt tiếp theo của Tổng tiến công và nổi dậy, chia lửa với chiến trường. Ngày 3-4-1968, Chính phủ VNDCCH tuyên bố "sẵn sàng cử đại diện của mình tiếp xúc với đại diện Mỹ nhằm xác định với phía Mỹ việc Mỹ chấm dứt không điều kiện việc ném bom và mọi hành động chiến tranh khác chống nước VNDCCH để có thể bắt đầu cuộc nói chuyện". Ta tiếp tục tiến công về ngoại giao, yêu cầu Mỹ chấm dứt hoàn toàn ném bom miền bắc, chứ không chỉ ngừng phía bắc vĩ tuyến 20, đồng thời phối hợp quân và dân ta trên chiến trường để bắt đầu hình thành cục diện đánh - đàm.

Thứ hai, ngoại giao đã tạo sức ép quốc tế đối với Mỹ, nêu cao chính nghĩa để tranh thủ ủng hộ quốc tế về Tổng tiến công. Từ tháng 5-1968, ta chính thức mở đàm phán với Mỹ tại Pa-ri, nơi có sự hiện diện đông đảo của giới ngoại giao và báo chí quốc tế để có thể khuếch trương thắng lợi và tính chính nghĩa của cuộc đấu tranh của nhân dân ta. Suốt thời gian diễn ra đợt Tổng tiến công thứ hai và thứ ba, tại bàn đàm phán, ta kiên quyết đấu tranh với Mỹ về việc tăng cường chiến tranh ở miền nam, yêu cầu Mỹ chấm dứt hoàn toàn ném bom không điều kiện miền bắc và kiên quyết bác bỏ các đề xuất về quân sự.

Thứ ba, mặt trận ngoại giao đã phát huy thành quả trên chiến trường để buộc Mỹ chính thức xuống thang chiến tranh, công nhận địa vị của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền nam Việt Nam, tạo nền tảng vững chắc để tiến tới ký kết Hiệp định Pa-ri lịch sử tháng 1-1973. Ðến ngày 1-11-1968, Mỹ đã tuyên bố chấp nhận dừng ném bom toàn miền bắc, chấp nhận Mặt trận Dân tộc giải phóng miền nam Việt Nam tham gia đàm phán bốn bên. Việc ta quyết định chấp nhận đàm phán bốn bên đồng thời vẫn duy trì kênh đàm phán trực tiếp VNDCCH - Mỹ đã góp phần "trói chân" Mỹ vào đàm phán Pa-ri, phát huy thành quả to lớn của Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Ðiều đó càng có ý nghĩa trong bối cảnh chính quyền Ních-xơn mới thắng cử sẽ có điều chỉnh chiến lược đối với chiến tranh tại Việt Nam, song không thể từ bỏ đàm phán. Việc ta buộc Mỹ chấp nhận vai trò của Mặt trận cũng góp phần phân hóa Mỹ - ngụy do chính quyền Nguyễn Văn Thiệu kiên quyết chống Mặt trận tham gia đàm phán, khiến chính quyền ngụy hết sức lo ngại về tương lai của chính mình do điều đó mở ra khả năng có một giải pháp chính trị cho miền nam mà ngụy quyền không phải là lực lượng duy nhất