Ở đầu bài thơ , tiếng chim tu hú gợi ra sự đẹp đẽ , tươi vui , tràn đầy sự sống

Ở cuối bài thơ , tiếng chim tu hú cứ kêu hoài , kê mãi không dứt khiến người tù cảm thấy khó chịu , ngột ngạt , bức bối 

⇒ Sự kích động , thôi thúc hành đọng phá tan tù ngục 

⇒ Khát khao sống , khát khao tự do

⇒NT đối lập khung cảnh mùa hè đẹp , tươi vui , náo nức với hiện thực nhà tù ngột ngạt , chật hẹp , mất tự do .

Tiếng chim tu hú ở đầu bài vang lên làm cho không gian mùa hè trở lên vui tươi, soi động hơn. Gợi lên một mùa hè tràn đầy sức sống, tưng bừng rộn rã, nhộn nhịp và soi nổi. 

Tiếng chim tu hú một lần nữa lại âm vang giữa không gian. Nó đã khiến cho người tù cách mạng cảm thấy bực bội khổ đau day dứt hơn bao giờ. Càng thêm tủi hờn cho thân phận trong cảnh ngục tù ngột ngạt. Tiếng chim như nguồn sinh lực thôi thúc lòng khao khác của người tù muốn đạp tan căn phòng giam cấm này để thoát khỏi cảnh tù đày và trở về với cách mạng, với thiên nhiên tươi đẹp ngoài kia