Nhân vật ông Sáu được Nguyễn Quang Sáng dụng công xây dựng rất nhiều. Số phận của ông cũng được nhìn nhận như số phận chung của rất nhiều chiến sĩ tham gia công cuộc đấu tranh bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Ông Sáu là một người con rất đáng tự hào của miền Nam thân yêu. Ông là người lính cụ Hồ có tham gia cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Cuộc đời ông dành nhiều thời gian ở chiến khu, chiến trường còn nhiều hơn với gia đình mình. Câu chuyện về ông bắt đầu từ chuyến nghỉ phép 3 ngày mà ông vô cùng háo hức để được về thăm nhà, về thăm đứa con gái thân yêu mà ông phải rời xa từ khi nó còn đỏ hỏn, 8 năm nay ngày nào ông cũng mong chờ được hội ngộ cùng con gái.Hoàn cảnh chia ly thời chiến này không phải là hiếm trong thời kỳ chiến tranh và ông Sáu và bé Thu cũng chỉ là một trong những trường hợp tiêu biểu mà thôi. Chiến tranh khiến con người ta phải sinh li tử biệt với gia đình và chiến tranh cũng gây nên bao nghịch cảnh, trong đó có cả trường hợp của cha con ông Sáu. Ông Sáu là người có tấm lòng yêu nước nồng nàn và sâu sắc. Yêu quê hương, Tổ quốc, ông sẵn sàng theo tiếng gọi thiêng liêng của dân tộc mà ra đi, mà rời xa gia đình để chiến đấu bảo vệ quê hương, bảo vệ sự bình yên cho những người thân yêu của ông. Và tình nghĩa đó đã giúp ông vượt lên số phận, trải qua bao nhiêu năm tháng khổ sở, nhọc nhằn nơi chiến trường gian khổ, ác liệt, không chỉ bị đe dọa bởi sự sống, mà còn là sự thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần.Và hơn hết, ông cũng là người có tình yêu thương con sâu sắc và mãnh liệt, được về thăm nhà điều ông nôn nao nhất là niềm mong muốn được gặp con gái. Khi vừa về gần đến nhà, xuồng còn chưa cập bến nhưng ông Sáu đã quá hồi hộp mà vội và bước mau lên thuyền, xô cả chiếc xuồng ra xa, rồi ông lại vội vã bước chân nhanh chóng đến gặp con gái. Nhìn thấy con, giọng ông run run: “Ba đây con”. Ông Sáu quả thực là một người cha hết lòng với tình yêu thương con cái, hẳn có lẽ những ngày ở chiến khu ông đã nghĩ về con gái của mình rất nhiều.Trong 3 ngày nghỉ phép, ông chẳng dám đi đâu xa, chỉ tìm cách gần gũi để được nghe một tiếng gọi “ba” của con gái nhưng chỉ nhận lại sự tổn thương và đau lòng. Ông thương con, ân hận vì mình đã đánh con. Ông dồn tình thương yêu ấy vào việc làm cho con một chiếc lược ngà – lời hứa với con trước lúc chia tay.Chiếc lược ngà gỡ rối được phần nào tâm trạng của người cha, chiếc lược ấy là tình cảm, tấm lòng, là yêu thương mà ông gửi gắm – thỉnh thoảng những lúc rảnh rỗi ông lại lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho thêm bóng, thêm mượt.