PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1 – NGỮ VĂN 7

Câu 1. Tìm câu đặc biệt trong đoạn trích dưới đây và cho biết tác dụng của chúng:

a) Câu đặc biệt: "Buồn ơi!"

->Tác dụng: Bộc lộ cảm xúc.

b) Câu đặc biệt: "Cây tre Việt Nam!"

->Tác dụng: Nhấn mạnh đối tượng được nhắc đến trong câu.

Câu 2. Tìm câu rút gọn, khôi phục lại thành phần bị lược bỏ và nhận xét tác dụng của việc rút gọn ấy trong đoạn văn sau:

a) Câu rút gọn :" Mãi không về"

-> Khôi phục: " Mẹ đi mãi không về !"

=> Tác dụng chung: tránh bị lặp từ , thông tin nhanh hơn.

b) Câu rút gọn: "Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng".

-> Khôi phục: " Người mẹ cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng .. "

=> Tác dụng chung: tránh bị lặp từ , thông tin nhanh hơn.

Câu 3. Nêu điểm khác nhau giữa câu rút gọn và câu đặc biệt.

- Câu có các bộ phận chính ( và bộ phận phụ ) là câu đầy đủ. Câu đầy đủ có bộ phận bị lược bỏ ( có thể lược bỏ chủ ngữ hay vị ngữ hoặc cả chủ và vị ngữ ) khi nói hay khi viết, thì trở thành câu rút gọn. 

- Câu đặc biệt là câu chỉ do một từ hay một ngữ làm thành, không xác định được đâu là chủ ngữ, vị ngữ của câu. 

Câu 4. Viết đoạn văn khoảng 10 câu, nêu cảm nhận của em về câu tục ngữ Đói cho sạch, rách cho thơm. Trong đoạn văn có sử dụng câu rút gọn hoặc câu đặc biệt (gạch chân và chú thích).

  Ông cha ta đã căn dặn con cháu dù trong hoàn cảnh này cũng phải sống lương thiện, sống tốt đẹp, tuyệt đối không được đánh mất đi phẩm giá của mình. Kinh nghiệm này đã được dân gian đúc kết qua câu tục ngữ "Đói cho sạch, rách cho thơm". Vậy đói, rách, sạch, thơm có nghĩa là gì? Đói, rách ở đây đều chỉ sự thiếu thốn của con người. Rách là tình cảnh nghèo nàn, rách nát. Thơm có nghĩa là đẹp đẽ, sạch sẽ. Câu tục ngữ đã đưa đến cho chúng ta một thông điệp vô cùng ý nghĩa.Đó là dù trong hoàn cảnh nào bạn cũng phải giữ cho mình những phẩm chất tốt đẹp nhất, cao quý nhất của con người. Trong cuộc sống, có rất nhiều người nghèo, hoàn cảnh thiếu thốn nhưng họ luôn nỗ lực, chăm chỉ làm việc để vượt qua số phận. Họ không bao giờ nghĩ đến chuyện ăn cắp, ăn trộm một tài sản quý giá của ai đó để làm giàu cho bản thân. Tuy nhiên vẫn có những người không thiếu thốn, có đủ khả năng lao động nhưng suốt ngày đi cướp của, ăn cắp bởi lẽ họ là những người lười lao động và không màng đến những phẩm chất tốt đẹp của con người. Thật vậy, hãy là người sống tốt, sống sạch. Đừng để những bóng đen ở ngoài kia che lấp đi ánh sáng của bạn.

    *Câu đặc biệt: Đó là dù trong hoàn cảnh nào bạn cũng phải giữ cho mình những phẩm chất tốt đẹp nhất, cao quý nhất của con người.

Câu 5. Viết đoạn văn khoảng 10 câu, nêu cảm nhận của em về câu tục ngữ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Trong đoạn văn có sử dụng câu rút gọn hoặc câu đặc biệt (gạch chân và chú thích rõ).

Lòng biết ơn đối với người khác từ xưa đẽn nav vốn là truyền thống của dân tộc ta. Ông cha ta luôn nhắc nhở, dạy bảo con cháu phải sống ân nghĩa thủy chung, đã nhận ơn của ai thì không bao giờ quên. Truvền thống đạo đức đó được thể hiện rõ nét qua câu tục ngữ “Ăn quá nhớ kẻ trồng cây”. Có lòng biết ơn, sổng ân nghĩa thủy chung là đạo lí làm người, đó cũng là bổn phận, là nhiệm vụ của chúng ta đối với đời. Tuy nhiên, lòng biết ơn không phải là lời nói suông mà phái thể hiện bằng hành động cụ thể. Nhà nưức ta đã có những phong trào đền ơn đáp nghĩa, xây dựng những ngôi nhà tình nghĩa cho các bà mẹ anh hùng, các gia đình thương binh liệt sĩ. Việc đền ơn đáp nghĩa này đã trở thành phong trào, là chính sách lan rộng ưên cả nước. Đây không chỉ là sự đền đáp công ơn đơn thuần mà nó trở thành bài học giáo dục thiết thực về đạo lí làm người của chúng ta. Cho nên mỗi người ai ai cũng cần phải có ý thức bảo vệ và phát huy những thành quả đạt được ấy ngày càng tốt đẹp hơn, có nghĩa là ta vừa là “người ăn quả” của hôm nay vừa là “người trồng cây” cho ngày mai. Cũng từ đó ta càng thấm thía hiểu được rằng: Cha mẹ, thầy cô cũng chính là người trồng cây, còn ta là người ăn quả. Vì vậy ta cần phải thực hiện tốt bổn phận làm con trong gia đình, bổn phận người học ở trong nhà trường.Ôi! Làm được như vậy tức là ta đã thể hiện được lòng biết ơn sâu sắc của mình đối với những người đã hy sinh, thương yêu lo lắng cho ta( câu đặc biệt). Đây là một việc làm không thể thiếu được ở thố hệ trẻ hôm nay.

   *Câu đặc biệt: Ôi! Làm được như vậy tức là ta đã thể hiện được lòng biết ơn sâu sắc của mình đối với những người đã hy sinh, thương yêu lo lắng cho ta( câu đặc biệt).

   CHÚC BẠN HỌC TỐT!

1a.Câu đặc biệt : Buồn ơi

- Tác dụng : Bày tỏ cảm xúc buồn bã của tác giả

b.Câu đặc biệt : Cây tre Việt Nam!

- Tác dụng : Bày tỏ cảm xúc yêu quý, gắn bó với cây tre của tác giả

2a.Câu rút gọn : Sao mẹ đi lâu thế! Mãi không về!

- Tác dụng : Thông tin nhanh, tránh lặp lại từ ngữ đã có ở câu trước

- Khôi phục : Mẹ ơi, sao mẹ đi lâu thế ! Mẹ mãi không về!

b.Câu rút gọn : Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng…

- Tác dụng : Thông tin nhanh, tránh lặp lại từ ngữ đã có ở câu trước

- Khôi phục : Mẹ cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng…

3  Điểm khác nhau giữa câu rút gọn và câu đặc biệt : 

Câu rút gọn : Về bản chất, câu rút gọn là câu đơn có đầy đủ thành phần nhưng khi sử dụng, người ta lược bỏ đi một số thành phần như CN, VN hoặc cả CN, cả VN.

- Dựa vào hoàn cảnh sử dụng có thể xác định được từ hoặc cụm từ bị rút gọn làm thành phần gì trong câu

- Có thể khôi phục lại các thành phần bị lược bỏ thành câu đâỳ đủ thành phần.

Câu đặc biệt : là câu  không được cấu tạo theo mô hình CN-VN.

- Từ hoặc cụm từ trong câu đặc biệt làm trung tâm cú pháp của câu, không thể xác định được đó là thành  phần CN hay VN.

- Không thể khôi phục lại các thành phần câu được