1. Tác giả
- Nhà văn Tạ Duy Anh tên thật là Tạ Việt Đãng, sinh tại xã Hoàng Việt, Chương Mỹ, Hà Tây cũ (nay là thành phố Hà Nội). Trước khi trở thành nhà văn, ông đã từng có thời gian làm công việc giám sát chất lượng bê tông ở Nhà máy thủy điện, rồi được giữ lại làm giảng viên Trường viết văn Nguyễn Du. Hiện tại, ông là biên tập viên của Nhà xuất bản Hội Nhà văn.
- Bút danh: Lão Tạ, Chu Quý, Quý Anh,...
- Phong cách sáng tác của Tạ Duy Anh: Luôn tìm tòi, sáng tạo khai phá những điều mới mẻ trong văn chương. Ông dùng ngòi bút của mình để phơi bày những thói hư tật xấu và cảnh tỉnh con người trước những giá trị đạo đức bị bào mòn.
- Tạ Duy Anh được mệnh danh là "tác giả của những tác phẩm luôn làm bạn đọc giật mình và suy ngẫm".
- Các sáng tác nổi bật: Truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi, Bến thời gian, Bước qua lời nguyền...; tiểu thuyết Thiên thần sám hối; tự truyện Dưới bàn tay vô hình,...; Mối chúa...

2. Tác phẩm
- Bức tranh của em gái tôi đạt giải Nhì tại cuộc thi viết "Tương lai vẫy gọi" của báo Thiếu niên Tiền phong tổ chức; được in trong tập truyện Con dế ma.
- Thể loại: Truyện ngắn.
- Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.
- Tóm tắt: Kiều Phương là cô bé đáng yêu và có tài hội họa bẩm sinh, nhân vật "tôi" cũng chính là anh trai Kiều Phương khi phát hiện ra năng khiếu của em mình thì rất buồn, thất vọng, bất lực, lâu dần trở thành gắt gỏng, khó chịu khi cả nhà quan tâm, chăm sóc em gái hơn. Rồi cô em gái tham gia một cuộc thi vẽ và đoạt giải Nhất với bức tranh Anh trai tôi. Người anh đứng trước bức tranh với tâm trạng đầu tiên là ngạc nhiên rồi đến ngỡ ngàng, hãnh diện, cuối cùng là xấu hổ bởi nhận ra những thiếu sót của bản thân cũng như hiểu hơn về tấm lòng nhân hậu của cô em gái.
a) Giá trị nội dung
- Trái tim nhân hậu, bao dung và sự trong sáng, hồn nhiên của cô em gái Kiều Phương đã giúp người anh tỉnh ngộ, nhận ra sự ích kỉ, nhỏ nhen trong bản thân mình.
- Bài học rút ra: Thông qua câu chuyện Bức tranh của em gái tôi, nhà văn Tạ Duy Anh đã nhắc nhở tới người đọc bài học đạo đức: Lòng nhỏ nhen, ích kỉ, ghen tị, đố kị là một thói xấu cần loại bỏ trong cuộc sống của mỗi chúng ta. Đặc biệt trước mỗi thành công hay tài năng của người khác, ta cần có cách ứng xử đúng đắn để nhận được sự trân trọng và niềm hạnh phúc chân thật. Lòng nhân hậu và sự độ lượng của người khác cũng là một liều thuốc tinh thần quý giá giúp chúng ta tự nhận thức được những thiếu sót của bản thân và tự biết vươn lên hoàn thiện nhân cách.
b) Đặc sắc nghệ thuật
- Ngôi kể chuyện thứ nhất, xưng "tôi" với góc nhìn của người anh trong câu chuyện giúp lời kể thêm chân thật, sinh động, cuốn hút, tự nhiên và giúp nhân vật dễ dàng bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ cũng như tính cách của bản thân.
- Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật độc đáo, tinh tế, nhất là trong việc khai thác đời sống nội tâm nhân vật.

- Ngôn ngữ kể chuyện đơn giản, tự nhiên, trong sáng.

Sông nước Cà Mau

tác giả: Đoàn Giỏi

- Đoàn Giỏi (1925-1989), quê ở tỉnh Tiền Giang

- Ông viết văn từ thời kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954)

- Tác phẩm của ông thường viết về thiên nhiên, cuộc sống và con người Nam Bộ

 Tóm tắt

Bài văn miêu tả cảnh quan thiên nhiên, sông nước vùng Cà Mau, mảnh đất tận cùng phía nam của Tổ quốc. Cảnh thiên nhiên ở đây thật rộng lớn, hoang dã và hùng vĩ, đặt biệt là những dòng sông và rừng đước. Cảnh chợ Năm Căn là hình ảnh trù phú, độc đáo, tấp nập về sinh hoạt của con người ở vùng đất ấy.

Giá trị nội dung

Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam Tổ quốc.

Giá trị nghệ thuật

- Ngôi kể thứ nhất, tự nhiên, chân thực

- Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật: so sánh, điệp từ,…

- Vốn hiểu biết phong phú của tác giả

- Cảm nhận bằng nhiều giác quan…

Bài học đường đời đầu tiên

Tô Hoài

- Tô Hoài (1920-2014) tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê nội ở huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), lớn lên ở quê ngoại - làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông, nay thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội

- Tô Hoài viết văn từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945

- Ông có khối lượng tác phẩm phong phú và đa dạng, gồm nhiều thể loại

- Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật

 Tóm tắt

Dế Mèn là chàng dế thanh niên cường tráng biết ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực. Tuy nhiên Dế Mèn tính tình kiêu căng, tự phụ luôn nghĩ mình “là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Bởi thế mà Dế Mèn không chịu giúp đỡ Dế Choắt- người hàng xóm trạc tuổi Dế Mèn với vẻ ngoài ốm yếu, gầy gò như gã nghiện thuốc phiện. Dế Mèn vì thiếu suy nghĩ, lại thêm tính xốc nổi đã bày trò nghịch dại trêu chị Cốc khiến Dế Choắt chết oan. Trước khi chết, Dế Choắt tha lỗi và khuyên Dế Mèn bỏ thói hung hăng, bậy bạ. Dế Mèn sau khi chôn cất Dế Choắt vô cùng ân hận và suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.

4. Giá trị nội dung

Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình

5. Giá trị nghệ thuật

- Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn

- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc

- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình

$ THAM KHẢO NHAAAA $