I. Mở bài

– Thơ Nguyễn Khuyến phản ánh tâm trạng đau buồn của ông trước thời cuộc rối ren, suy tàn.

– Một số bài ông viết về tình làng xóm, tình bạn bè tri âm tri kỉ. Đó là những bài thơ rất cảm động. Bạn đến chơi nhà là một ví dụ tiêu biểu.

– Bài thơ ra đời trong thời gian Nguyễn Khuyến đã cáo quan về sống ẩn dật tại quê nhà, nội dung thể hiện tình bạn già khăng khít, keo sơn giữa hai vị quan thanh liêm đều đã rời xa vòng danh lợi. Tình cảm chân thành ấy đã vượt qua mọi nghi lễ tầm thường của cuộc sống.

II. Thân bài

* Tình bạn già tri âm, tri kỉ:

- Câu đề (câu 1): "Đã bấy lâu nay bác đến nhà"

+ Sự phá cách của tác giả ở chỗ: trong thể thơ bát cú Đường luật thì phần đề thường có 2 câu (phá đề, thừa đề) nhưng ở bài thơ này chỉ có một câu.

+ Câu thơ như một lời chào hỏi mừng rỡ, thân tình của chủ nhân trước việc đến thăm của một người bạn già xa cách đã lâu ngày

+ Cách gọi bác vừa dân dã, vừa kính trọng, thể hiện sự gắn bó lâu dài, mật thiết giữa hai người.

- Ba câu thực (2, 3, 4): Lời phân trần, thanh minh của chủ nhân về sự tiếp đón thiếu chu đáo của mình

+ Tác giả dùng tới 3 câu, trong khi thơ Đường luật phần này chỉ có 2 câu.

+ Ngôn ngữ thơ như lời nói tự nhiên, mộc mạc của một ông lão nhà quê: Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa (lí do thứ nhất), Ao sâu nước cả khôn chài cá (lí do thứ hai), Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà (lí do thứ ba.)

- Hai câu luận: Tiếp tục phân trần thêm hai lí do: Cải chửa ra cây, cà mới nụ, Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Tính chất hài hước nằm ở ý: nhà có đủ cả, chẳng thiếu thứ gì (cá, gà, cải, cà, bầu, mướp...), chỉ tiếc là đều đang độ dở dang, chưa dùng được, nên đành tạ lỗi với khách. Nói có nhưng thực chất là không, vì cuộc sống của nhà thơ ở chốn quê nghèo rất thiếu thốn.

- Hai câu kết: Sự thiếu thốn được đẩy lên cực điểm: Đầu trò tiếp khách, trầu không có (bắt nguồn từ câu: Miếng trầu là đầu câu chuyện trong dân gian nói về cách tiếp khách thông thường nhất, tối thiểu nhất cũng phải có trầu và nước.

+ Tóm lại vật chất chẳng có gì, thôi thì: Bác đến chơi đây, ta với ta. Câu thơ này là linh hồn của bài thơ. Tất cả sự mừng rỡ, quý trọng, chân tình đều hội tụ ở ba từ ta với ta. Chủ và khách, bác và tôi đã hòa làm một. Quả là tình bạn già sâu sắc, cảm động không có gì so sánh được.

Trang chủ Văn Mẫu Lớp 7 Dàn ý cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhàDÀN Ý CẢM NGHĨ VỀ BÀI THƠ BẠN ĐẾN CHƠI NHÀLập dàn ý nêu cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến - Hướng dẫn lập dàn bài chi tiết và bài văn mẫu tham khảo

DÀN Ý CHI TIẾT ĐỀ VĂN NÊU CẢM NGHĨ VỀ BÀI THƠ BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

I. Mở bài

– Thơ Nguyễn Khuyến phản ánh tâm trạng đau buồn của ông trước thời cuộc rối ren, suy tàn.

– Một số bài ông viết về tình làng xóm, tình bạn bè tri âm tri kỉ. Đó là những bài thơ rất cảm động. Bạn đến chơi nhà là một ví dụ tiêu biểu.

– Bài thơ ra đời trong thời gian Nguyễn Khuyến đã cáo quan về sống ẩn dật tại quê nhà, nội dung thể hiện tình bạn già khăng khít, keo sơn giữa hai vị quan thanh liêm đều đã rời xa vòng danh lợi. Tình cảm chân thành ấy đã vượt qua mọi nghi lễ tầm thường của cuộc sống.

II. Thân bài

* Tình bạn già tri âm, tri kỉ:

- Câu đề (câu 1): "Đã bấy lâu nay bác đến nhà"

+ Sự phá cách của tác giả ở chỗ: trong thể thơ bát cú Đường luật thì phần đề thường có 2 câu (phá đề, thừa đề) nhưng ở bài thơ này chỉ có một câu.

+ Câu thơ như một lời chào hỏi mừng rỡ, thân tình của chủ nhân trước việc đến thăm của một người bạn già xa cách đã lâu ngày

+ Cách gọi bác vừa dân dã, vừa kính trọng, thể hiện sự gắn bó lâu dài, mật thiết giữa hai người.

- Ba câu thực (2, 3, 4): Lời phân trần, thanh minh của chủ nhân về sự tiếp đón thiếu chu đáo của mình

+ Tác giả dùng tới 3 câu, trong khi thơ Đường luật phần này chỉ có 2 câu.

+ Ngôn ngữ thơ như lời nói tự nhiên, mộc mạc của một ông lão nhà quê: Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa (lí do thứ nhất), Ao sâu nước cả khôn chài cá (lí do thứ hai), Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà (lí do thứ ba.)

- Hai câu luận: Tiếp tục phân trần thêm hai lí do: Cải chửa ra cây, cà mới nụ, Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Tính chất hài hước nằm ở ý: nhà có đủ cả, chẳng thiếu thứ gì (cá, gà, cải, cà, bầu, mướp...), chỉ tiếc là đều đang độ dở dang, chưa dùng được, nên đành tạ lỗi với khách. Nói có nhưng thực chất là không, vì cuộc sống của nhà thơ ở chốn quê nghèo rất thiếu thốn.

- Hai câu kết: Sự thiếu thốn được đẩy lên cực điểm: Đầu trò tiếp khách, trầu không có (bắt nguồn từ câu: Miếng trầu là đầu câu chuyện trong dân gian nói về cách tiếp khách thông thường nhất, tối thiểu nhất cũng phải có trầu và nước.

+ Tóm lại vật chất chẳng có gì, thôi thì: Bác đến chơi đây, ta với ta. Câu thơ này là linh hồn của bài thơ. Tất cả sự mừng rỡ, quý trọng, chân tình đều hội tụ ở ba từ ta với ta. Chủ và khách, bác và tôi đã hòa làm một. Quả là tình bạn già sâu sắc, cảm động không có gì so sánh được.

ADVERTISING

III. Kết bài

– Bài thơ là tấm lòng chân thành của Nguyễn Khuyến dành cho người bạn già đáng kính đến chơi nhà.

– Giọng thơ tự nhiên, ngôn ngữ giản dị, trong sáng, hình ảnh quen thuộc gợi khung cảnh thiên nhiên tươi mát ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ.

– Cảnh và tình đan xen hài hòa, nhuần nhuyễn, ấm áp tình tri âm, tri kỉ.

xin hay nhất

Bài Làm :

I Mở bài :

-   Tác giả:

    + Nguyễn Khuyến (1835 – 1909) ông làm quan trong bối cảnh đất nước đang loạn lạc, nước mất nhà tan. Nhà Nguyễn đang trên đà lụi tàn, cơ đồ gần như sụp đổ.

    + Sống ở thời kì các phong trào đấu tranh yêu nước đều bị thực dân, đế quốc dập tắt, bất lực vì không thể xoay chuyển thời cuộc Nguyễn Khuyến đã xin cáo quan về ở ẩn.

    + Nguyễn Khuyến đại diện cho nhân cách Việt Nam bởi ở thời kì đất nước bị chà đạp, thiếu thốn, lầm than ông vẫn giữ được khí tiết của người yêu nước, hòa mình với nhân dân.

-   Tác phẩm:

    + Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” được viết như tấm lòng của ông gửi đến bạn mình là Dương Khuê trước lúc ông qua đời.

    + Bài thơ thể hiện tình bạn keo sơn, gắn bó bền chặt giữa hai người.

II Thân bài :

-    Câu đầu “Đã bấy lâu nay bác tới nhà”

    + Câu thơ như một lời mừng rỡ, chào hỏi người bạn già ngày hội ngộ sau khoảng thời gian dài đằng đẵng.

    + Cách xưng hô “bác” mang một sự ý nhị nhất định, vừa dân dã, thân quen, gắn bó lại vừa mang sắc thái tôn trọng, kính nể.

=> Câu thơ vừa gợi lên một tình bạn có bề dày về thời gian lại có bề sâu về sự gắn bó của nhà thơ Nguyễn Khuyến và người bạn Dương Khuê.

-    6 câu sau là lời phân trần, bày tỏ tình cảnh tiếp đón bạn một cách thiếu thốn:

    + Trở ngại về không gian: “Trẻ thời đi vắng” “chợ thời xa” mang hàm ý chợ xa nhà lại không có trẻ ở nhà để sai khiến. Điều đó khiến ông áy náy vì không có được một bữa cơm tươm tất để thiết đãi bạn.

    + Những món ăn cây nhà lá vườn cũng là một trở ngại”: Cá lắm nhưng ao lại sâu, gà thì vườn lại rộng tuổi tác ông lại cao nên khó bắt. 

    + Cả rau củ bình đạm để tiếp bạn cũng không có: cà vừa ra nụ, bầu non, mướp chưa ra quả.

-    Sự thiếu thốn đạt đến tột cùng khi miếng trầu là đầu câu chuyện, là thứ cơ bản trong giao tiếp cũng không có.

-    “Bạn đến chơi đây ta với ta”: Câu thơ cuối như gom hết, chứa đựng hết những tinh hoa của cả bài thơ. Không cần những thứ vật chất tầm thường, tình bạn cao đẹp chỉ cần sự đồng cảm trong tâm hồn. Tình bạn già sâu sắc như được đẩy lên sự vĩ đại gọi gọn trong ba từ “ta với ta”, chỉ cần tình bạn đủ sâu sắc, tình bạn ắt sẽ chẳng màng đến danh lợi, vật chất tầm thường.

=> Bài thơ như chứa đựng sự dí dỏm, hài hước trong từng câu chữ. Nhà Nguyễn Khuyến có tất cả nhưng hóa ra lại chẳng có gì bởi những thứ có thể thiết đãi bạn đều trong độ dở dang. Thế nhưng thông qua điều ấy, ta lại thấy được một tình bạn cao đẹp, tấm lòng đáng trân trọng.

III Kết bài :

-    Bài thơ là tấm chân tình mà Nguyễn Khuyến gửi tặng đến Dương Khuê nhưng nổi bật hơn cả là tình bạn giá trị, thiêng liêng của hai người.

-    Bằng cách dựng nên tình huống khó xử, giọng thơ hóm hỉnh cùng thể thơ thất ngôn bát cú đường luật đã mang đến thành công trong nghệ thuật cho bài thơ.

Chúc bạn học tốt ^^ !