Diễn biến tâm lí và hành động của Dế Mèn Khi

+ thấy Dế Choắt ốm yếu, nhà cửa tuềnh toàng: huênh hoang, hống hách, coi thường Dế Choắt bởi cậu ta ốm yếu quanh năm, sức khỏe không có.

+ Khi nảy ra ý định bày trò trêu chị Cốc : không quan tâm tới đồng loại xung quanh, không biết an phận, khiêm tốn mà luôn cao ngạo trịch thượng coi mình là vô địch trong thiên hạ

+ Khi thấy chị Cốc mổ Dế Choắt:  chỉ biết nằm im thin thít chờ cho chị Cốc đi xa mới dám chạy sang bên hang động nhà Dế Choắt để hỏi thăm.

+ Khi biết chị Cốc đã bay đi: ân hận về hành động ngu dại của mình, vì mình mà Dế Choắt bị hại chết.;

+ Khi chứng kiến cái chết của Dế Choắt: càng thấy thấm thía hơn, rút bài học, kinh nghiệm cho bản thân, không nên tự cao tự đại cho ta hơn người

 Dế Mèn trêu chọc chị Cốc vì sự ngông cuồng tường mình tài ba và muốn chứng tỏ cho Dế Choắt biết, mình không sợ bất kì ai trên đời. Từ lúc bắt đầu trêu chị Cốc đến lúc Dế Choắt bị chị Cốc mổ chết, diến biến tâm lí của Dế Mèn có nhiều sự thay đổi khác nhau:

• Lúc bắt đầu trêu:
• Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa !.
• Giương mắt ra mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này.
• Lúc trêu xong: sợ hãi, hèn nhát.
• Chị trợn tròn mắt, giương cánh lên…Tôi chui tọt vào hang
• Nép tận đáy mà tôi cũng chết khiếp, nằm im thin thít.
• Lúc Dế Choắt bị chị Cốc đánh chết: Thì khóc thảm thiết hốt hoảng ăn năn, hối hận.
• Nào tôi biết đâu cơ sự lại ra nông nỗi này.
• Tối hối lắm! tôi hối hận lắm.

- Qua sự việc ấy, Dế Mèn đã rút ra được bài học đường đời đầu tiên cho mình. Đó là: Không được kiêu căng, tự phụ. Không được cậy vào sức khỏe của mình mà hung hăng làm bậy. Nếu không suy nghĩ cẩn thận trước khi làm sẽ mang họa vào thân.

Vote 5* cho mik nha