+ Ông Hai tâm sự với con út

- Tâm trạng đau đớn giằng xé tâm can giữa tình yêu làng và yêu nước ông Hai chỉ biết tâm sự với con mà như tâm sự với chính mình

-  Ông muốn con ghi nhớ ba điều - Con là con thầy mấy lại con u

                                                      - Con là người làng chợ Dầu

                                                     - Con ủng hộ k/c ủng hộ cụ Hồ Chí Minh

                                                       - Thằng con nói hộ nõi lòng của ông : Ủng hộ cụ Hồ, ủng hộ K/c

-> Nói với con để con hiểu được những tâm tư của mình nói ông muốn con nhớ mình là người làng chợ Dầu không quên cội nguồn ấy  là cái tình của ông Hai với làng chợ Dầu vẫn còn. Dẫu là người làng chợ Dầu thì vẫn ủng hộ kháng chiến   

-> Từ tình cảm  đặc biệt  với làng ông Hai có chuyển biến sâu sắc  tình yêu làng phải hòa hợp với tình yêu nước yêu kháng chiến  hay tình yêu nước bao trùm lên tình yêu làng . Nếu không có tình yêu nước, tình yêu làng thì làm sao ông Hai lại có tâm trạng đau khổ như vậy

1. Nếu như khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc tâm trạng ông Hai rối bời đau đớn thì giờ đây ông Hai vui sướng khi nghe tin làng mình được cải chính

- Khi nghe tin làng đc cải chính ông hai sống trong tâm trạng vui sướng sởi lởi :

Cái mặt buồn thiu mọi ngày bổng trở nên vui tươi rạng rỡ hẳn lên

- Hành động:  - Ông mua quà cho con

                      - Ông lại đi khoe Tây nó đốt nhà tôi rồi - khoe cái mất mắt với tâm trạng hả hê sung sướng  vì ông làng ông không theo tây, ông tự hào về làng

-> Đó là niềm vui là sự hy sinh cái riêng cho cái chung niềm vui nỗi buồn gắn với vận mệnh của làng quê của đn của dân tộc. Ông Hai là hình ảnh tiêu biểu cho người nông dân VN trong những năm đầu của cuộc kháng chiến  Yêu làng yêu nước hơn tất cả .

Qua NV ông Hai Kim Lân muốn - Ca ngợi tình yêu làng tình yêu nước sâu sắc của những người nông dân khi tham gia kháng chiến 

                      - Đồng thời mang cho chúng ta những trang viết chân thực khi ghi lại không khí tản cư ở một vùng tản cư trong  những ngày đầu kháng chiến  chống Pháp

* Nghệ thuật