Tô Hoài là nhà văn hiện thực nổi tiếng từ trước cách mạng tháng Tám. Ông là một người có vốn hiểu biết phong phú về phong tục tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta. Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” là một trong ba tác phẩm được in trong tập truyện Tây Bắc – tác phẩm được giải Nhất giải thưởng hội Văn nghệ Việt Nam từ 1954 – 1955. Tác phẩm là kết quả của chuyến đi cùng bộ đội vào Tây Bắc năm 1952. Truyện đã khắc họa thành công nhân vật Mị là người con gái có ngoại hình xinh đẹp nhưng lại có số phận bất hạnh. Không chỉ dừng lại ở đó, trong tác phẩm này, nhà văn Tô Hoài đã nhiều lần miêu tả hành động trỗi dậy của nhân vật Mị. Điều này được thể hiện rõ nét qua hai đoạn văn sau "Bây giờ, Mị..." và "Lúc ấy...ngay".