- Trong Tuyên ngôn độc lập, Bác đã ngợi ca thái độ khoan hồng và nhân đạo của người dân đất Việt: Sau cuộc biến động ngày 9 tháng 3, Việt Minh đã giúp cho người Pháp chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng, tài sản cho họ. Tinh thần nhân nghĩa đó vốn xuất hiện từ lâu trong đạo lý dân tộc: Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại. Trong truyện cổ dân gian, khi nghe Thạch Sanh đàn, quân giặc rụng rời chân tay và xin hàng. Trước khi chúng về nước, Thạch Sanh không chỉ tha bổng mà còn cấp cho chúng niêu cơm “ăn mãi không hết”...

Đến thời các Vua Hùng, truyền thống yêu nước đã trở thành dòng chảy trong huyết quản của mỗi người dân. Tiêu biểu nhất và sâu sắc nhất có lẽ là hình tượng Thánh Gióng trong truyền thuyết Phù Đổng Thiên vương. Thật hiếm có dân tộc nào trên thế giới, đến một đứa trẻ lên 3, chưa biết nói, chưa biết đi… nhưng khi đất nước lâm nguy đã vươn mình lớn dậy, xung phong diệt giặc thù. Từ dáng hình đất nước “sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa”, từ khát vòng độc lập của một dân tộc trải qua biết bao cuộc trường chinh “ngăn bước quân thù phía Nam, phía Bắc”(Đất nước – Phạm Minh Tuấn) đã sản sinh ra những anh hùng, hào kiệt làm rạng danh non sông Việt Nam như Ngô Quyền, Lê Đại Hành, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ, Nguyễn Trung Trực, Tôn Thất Thuyết, Võ Nguyên Giáp… Thậm chí, một dân tộc anh hùng đã sinh ra những bậc nữ kiệt hiếm có như Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Bùi Thị Xuân hay đến những người phụ nữ Việt Nam của thế kỷ XX, trong kháng chiến chống Mỹ với tuyên bố “còn cái lai quần cũng đánh” (Lời của nhân vật Út Tịch trong tác phẩm Người mẹ cầm súng của Nguyễn Thi).

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (02/9/1945 - 02/9/2015), xin được điểm lại ba bản Tuyên ngôn độc lập của nước Việt Nam, từ bài thơ thần của Lý Thường Kiệt - Nam quốc sơn hà đến áng thiên cổ hùng văn - Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi và Tuyên ngôn độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh, để một lần nữa thêm tự hào về truyền thống yêu nước, ý chí độc lập, tự cường của dân tộc Lạc-Hồng.