Cây gạo già mỗi năm trở lại mùa xuân, cành trĩu nặng những bông hoa đỏ thắm, rộn rã tiếng chim hót. Chim săn mồi đụng đầu cũng bị sâu béo hoặc bọ gạo đỏ như hoa.

Chỉ cần một cơn gió nhẹ hay một đôi chim mới là sẽ có ngay vài bông hoa lìa cành. Hoa rơi từ trên cao xuống, lá đài nặng trĩu, cánh hoa màu đỏ quay như chong chóng. 

Hết mùa hoa, chim bay đi mất. Cây gạo chấm dứt những ngày tháng ồn ào, tưng bừng, trở lại với dáng vẻ xanh tươi, trầm tư; Cây cao vút, hiền lành, làm tiêu cho những con thuyền cập bến, cho những người con về thăm quê mẹ. 

Ngày tháng trôi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa màu đỏ đã trở thành những bông lúa căng mọng, hai đầu thon nhỏ như con thoi. Sợi bông trong quả no dần, căng ra; Người ta tách vỏ để bông gòn nở đều, nấu như cơm niêu bông cười, trắng ngần. Cây gạo như treo ngàn nồi cơm mới. 

Tất cả đã sẵn sàng. Như đã báo trước, cơn bão ập đến. Hàng ngàn lá lúa reo múa. Họ đã gửi những người anh em của họ lên đường: Từng hạt cơm bay theo gió, trắng như tuyết, lao về tứ phía.

Cây gạo rất thành thạo, rất hiền lành, chỉ cần đứng đó và hót trong gió, góp cho bốn phương thành quả nhựa quý của nó. Cơn bão tan. Gió lặng. Cây gạo úa tàn, còn non lắm. Nhưng không có gì để hài lòng với; Cây gạo bền bỉ, ngày đêm cần mẫn lấy từ đất, nước, thắp sáng nguồn sức sống và sức trẻ vô tận. Vào mùa đông, cây chỉ còn trơ lại cành, trông nhưng cằn cỗi. Nhưng không, nhựa sống còn non rực cả gốc cây. Mùa xuân đến ngay, cây gạo già lại nở hoa, gọi chim về, cành rộn tiếng hót, đỏ thắm. Rồi ngày, tháng, cây nương theo gió để phân phát những nụ bông trắng muốt này đi khắp nơi.

Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Lũ chim lo mồi chạm vào đầu cũng chiếm được những con sâu sám béo nhũn hoặc những anh chị bọ gạo mình cũng đỏ như hoa.

Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến, là có ngay mấy bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao, đài hoa nặng chúi xuống, những cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp.

Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm rứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư; cây đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ.

Ngày tháng đi thật chậm chạp mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon múp như con thoi. Sợ bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho những múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng loá. Cây gạo như treo dung dinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới.

Đã sẵn sàng cả rồi. Cơn rông như được báo trước ào ào kéo đến. Ngàn vạn lá gạo reo lên, múa lên. Chúng trào anh em của chúng lên đường: Từng loạt, từng loạt một, những bông gạo bay tung vào trong gió, trắng xoá như tuyết nhị, tới tấp bay đi khắp hướng.

Cây gạo rất thạo, rất hiền, cứ đứng đó mà hát lên trong gió, đóng góp với 4 phương kết quả dòng nhựa quý của mình. Cơn giông tan. Gió lặng. Cây gạo sơ xác hẳn đi, non thương nắm. Nhưng chẳng có điều gì đáng no cả; cây gạo bền bỉ và làm việc đêm ngày, chuyên cần lấy từ đất, nước và ánh sáng nguồn sinh lực và sức trẻ vô tận. Mùa đông, cây chỉ còn những cành trơ chọi, nom nhưng cằn cỗi. Nhưng không, dòng nhựa trẻ đang dạo rực khắp thân cây. Xuân đến lập tức cây gạo già lại trổ lộc nảy hoa, lại gọi chim chóc tới, cành đầy tiếng hót và mầu đỏ thắm rồi đến ngày, đến tháng, cây lại nhờ gió phân phát đi khắp chốn những múi bông trắng nuột nà …