John Bowlby (1907-1990) là một nhà phân tâm học (giống Freud) và ông tin rằng sức khỏe tinh thần cùng những vấn đề hành vi có thể chịu ảnh hưởng từ giai đoạn đầu đời.

Học thuyết gắn bó phát triển của Bowlby đề xuất rằng trẻ em khi sinh ra đã được cấu trúc về mặt sinh học để hình thành những gắn bó với người khác bởi vì điều này giúp chúng tồn tại.

Bowlby chịu nhiều ảnh hưởng bởi học thuyết tập tính (ethological) nói chung và đặc biệt là nghiên cứu của Lorenz (1935) về vết hằn “imprinting”. Lorentz chứng minh rằng gắn bó là bẩm sinh (ở vịt con) và vì vậy có giá trị sinh tồn.

Bowlby tin rằng các hành vi gắn bó là bản năng và sẽ được kích hoạt ở bất kì điều kiện nào có thể đe dọa việc đạt được sự gần gũi, ví dụ như chia cách, bất an và sợ hãi.

Bowlby (1969, 1988) cũng chứng minh rằng nỗi sợ những người lạ mặt đại diện cho một cơ chế sinh tồn quan trọng, được hình thành tự nhiên. Trẻ sơ sinh được sinh ra với xu hướng biểu lộ một số hành vi bẩm sinh nhất định (được gọi là các cơ cấu khởi động xã hội “social releasers”) giúp đảm bảo sự gần gũi và liên kết với người mẹ/đối tượng gắn bó (như khóc, cười, bò, v.v.) là các hành vi đặc trưng của giống loài.

Trong quá trình tiến hóa của loài người, chỉ những trẻ sơ sinh ở gần mẹ chúng mới có cơ hội sống sót để sau này có thể có con của chúng. Bowlby giả định rằng cả trẻ sơ sinh và mẹ đều tiến hóa một nhu cầu sinh học khiến họ cần phải giữ mối liên kết với nhau.

Những hành vi gắn bó ban đầu này hoạt động như những kiểu mẫu hành vi cố định và có cùng kiểu chức năng. Trẻ sơ sinh biểu lộ ra những hành vi cơ cấu khởi động xã hội (social releasers) bẩm sinh như khóc và cười, điều này giúp kích thích sự quan tâm chăm sóc từ phía người lớn. Yếu tố quyết định sự gắn bó không phải là thức ăn mà là sự quan tâm và trách nhiệm.

Bowlby đề xuất rằng một đứa trẻ ban đầu sẽ chỉ hình thành duy nhất một gắn bó và đối tượng gắn bó đó sẽ có vai trò như một nền tảng an toàn, vững chắc để khám phá thế giới. Quan hệ gắn bó đóng vai trò là một nguyên mẫu (prototype) cho tất cả các mối quan hệ xã hội trong tương lai vì vậy phá vỡ nó có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.