Vũ Nương quê ở Nam Xương, thùy mị nết na, xinh đẹp. Cuộc đời của Vũ Nương thật là ngắn ngủi, nhưng nàng đã làm tròn bổn phận của người phụ nữ. Biết giữ gìn khuôn phép, vì vậy cuộc sống gia đình trong ấm ngoài êm. Trương Sinh đi lính, nàng phải gánh bao vất vả phải sinh nở và nuôi con một mình chăm sóc mẹ già khi ốm đau, khi mẹ mất lo toan như cho mẹ mình. Nàng đã làm tròn bổn phận làm dâu. làm vợ, làm mẹ.

Vũ Nương cũng giống như bao nhiêu người chinh phụ khác, lúc nào nàng cũng ước mong người chồng trở về đoàn tụ. Khát vọng hạnh phúc ấy thật là bình thường giản dị. Người chinh phụ trong tác phẩm Chinh phụ ngâm luôn khao khát chồng đi lính sẽ được phong tước, phong hầu, để rồi một ngày kia “võng anh đi trước, võng nàng theo sau”. Còn Vũ Nương chẳng ham công danh, võng lọng chỉ xin ngày về mang theo hai chữ “bình yên”. Vũ Nương xem trọng hạnh phúc gia đình, xem đó là tất cả của cuộc đời mình.

Trương Sinh trở về, ước mong của Vũ Nương sắp trở thành hiện thực nhưng không ngờ lại có một cuộc chia li vĩnh viễn.

Trương Sinh bế con, nó không theo, chàng dỗ con. Không ngờ thằng bé ngây thơ lại nói: Thế ra ông cũng là cha tôi ư? Cha tôi chỉ nín thin thít… Trương Sinh gặng hỏi con, thì đã được bé Đản nói rõ ràng: Cha nó ngày nào cũng đến, mẹ nó đi cha nó cũng đi theo, vốn tính cả ghen, Trương Sinh cho rằng có người đàn ông thứ hai xen vào gia đình mình.

Nghi ngờ này sẽ được giải tỏa nếu Trương Sinh cho biết câu nói của con. Trương Sinh không làm như vậy. Cái thói ghen tuông thô lỗ ăn sâu vào tâm trí, khiến cho Trương Sinh mất lí trí, thiếu tỉnh táo đã mắng nhiếc Vũ Nương thậm tệ rồi đánh đuổi nàng đi. Trương Sinh bất chấp những lời thanh minh, van xin tha của Vũ Nương, khiến nàng chỉ còn một con đường lấy cái chết để giãi bày lòng mình.

Từ đây ta nhận thấy nguyên nhân cái chết của Vũ Nương còn do: Chiến tranh li tán, vợ phải xa chồng tạo nên mối ngờ vực, xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ.

Cái chết của Vũ Nương đã chứng minh rằng: Hạnh phúc lứa đôi chỉ có thể được xây dựng trên cơ sở của tình yêu thương chân chính, có sự cảm thông và sẻ chia.

Trong tác phẩm “ Chuyện người con gái Nam Xương ”, ngòi bút Nguyễn Dữ đã xây dựng nên hình tượng của nhân vật Vũ Nương , một nhân vật điển hình cho số phận có tính bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến đầy những bất công . Vũ Nương tên thật là Vũ Thị Thiết , “ quê ở Nam Xương , tính đã thùy mị nết na , lại thêm tư dung tốt đẹp ”. Đó là vẻ đẹp hài hòa giữa hình thức và đức hạnh - vẻ đẹp “ tứ đức ” của người phụ nữ xưa . Nàng hết lòng vun vén hạnh phúc gia đình , chu đáo trong từng vai trò . Với mẹ chồng , “ Nàng hết lòng chạy chữa thuốc thang . Khi mẹ chồng mất nàng phàm việc ma chay , tế lễ như đối với cha mẹ đẻ của mình ”. Với chồng , khéo léo giữ gìn khuôn phép , không từng để lúc nào vợ chồng phải đến thất hòa . Khi chồng đi lính , ngày đêm nhớ thương và luôn mong chồng được bình yên trở về : “ Chàng đi chuyến này .... thế là đủ rồi ”. Với con , dưỡng nuôi và dạy dỗ chu đáo . Hằng đêm trỏ bóng nàng trên vách và bảo là cha của đứa trẻ để an ủi con . Ngay lúc Trương Sinh về , nàng đã bị nghi oan và bị đối xử hết sức phủ phàng , nhục nhã . Người phụ nữ với tứ đức vẹn toàn lại gặp nhiều đắng cay , oan khuất trong cuộc sống chỉ vì thói ghen tuông mù quáng của người chồng nông nỗi . Vũ Nương đã quyết định chọn cái chết để chứng tỏ sự trong sạch của mình . Bằng thể văn biểu ngẫu , truyện có kịch tính cao , tác giả khắc họa chân dung nhân vật một cách thật sinh động. Vũ Nương là một người phụ nữ thuộc giới bình dân “ vốn con kẻ khó ”. Ngay từ đầu Nguyễn Dữ đã thể hiện cái nhìn tiến bộ : quan tâm đến đời sống của người phụ nữ xuất thân từ tầng lớp bình dân . Ngòi bút Nguyễn Dữ đã trân trọng , ca ngợi , đề cao vẻ đẹp nhân phẩm của người phụ nữ , bày tỏ niểm cảm thông sâu sắc đối với những nỗi đau khổ và ước mơ có được cuộc sống hạnh phúc nhưng đồng thời cũng tố cáo , lên án xã hội đương thời .